Ze wcześniejszych wpisów wiadomo, że wzrost gospodarczy najłatwiej mierzyć poprzez wielkość Produktu Krajowego Brutto. Podstawowy wzór na mierzenie PKB to: PKB = C+I+G+Ex. W dzisiejszym tekście przyjrzymy się bliżej „C”, czyli konsumpcji prywatnej. Jednym ze wskaźników, który pomaga w mierzeniu poziomu konsumpcji jest sprzedaży detaliczna, która odzwierciedla kondycję handlu detalicznego. Co to jest handel detaliczny? W artykule przybliżymy definicję handlu detalicznego.
Handel detaliczny – definicja
Przedsiębiorstwa działające w handlu detalicznym zajmują się sprzedażą towarów w niewielkich ilościach. Oznacza to, że klientami są z reguły gospodarstwa domowe. Można powiedzieć, że handel detaliczny jest ostatnim ogniwem łańcucha producent – konsument. W handlu detalicznym bardzo istotna jest logistyka oraz odpowiednie zarządzanie zapasami. Logistyka ma zapewnić „ciągłość” dostaw produktów do magazynu. Niewydolna logistyki firmy może spowodować, że konsumenci nie znajdą w punkcie sprzedaży potrzebnych produktów. W efekcie odejdą do konkurencji, co może odbić się na przyszłych przychodach firmy.
Z kolei zarządzanie zapasami ma pomóc przedsiębiorstwu w optymalnym zarządzaniem kapitałem obrotowym. Zbyt niski poziom zapasów, może spowodować, że sprzedawca detaliczny nie będzie w stanie zaspokoić popytu. Z kolei zbyt duży poziom zapasów może spowodować niepotrzebne „zamrożenie kapitału”, które może skutkować problemami z płynnością. Jeśli przedsiębiorstwo ma zbyt dużo towaru w magazynie może zostać zmuszone do stosowania dużych obniżek cen, co znacznie osłabi uzyskiwane marże z działalności operacyjnej.
Rodzaje handlu detalicznego
Handel detaliczny nie jest jednorodny. Istnieje szereg kryterium, które może podzielić handel detaliczny. Są to m.in.:
- Podział ze względu na rodzaj towaru,
- Rodzaj punktu sprzedaży detalicznej,
Rodzaj sprzedawanego towaru
Główny Urząd Statystyczny do końca 2019 roku dzielił sprzedaż detaliczną na 8 głównych grup oraz kategorię pozostałą. Wśród wspomnianych ośmiu grup można wymienić:
- Pojazdy samochodowe, motocykle i części,
- Paliwa stałe, ciekłe i gazowe,
- Żywność, napoje i wyroby tytoniowe,
- Pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach,
- Farmaceutyki, kosmetyki, sprzęt ortopedyczny,
- Tekstylia, odzież, obuwie,
- Meble, RTV, AGD,
- Prasa, książki, pozostała sprzedaż w niewyspecjalizowanych sklepach.
Od 2020 roku nie wyliczany jest pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach. Główny Urząd Statystyczny publikuje miesięczne dane na temat zmian poziomu sprzedaży detalicznej w poszczególnych kategoriach. GUS porównuje zmiany sprzedaży detalicznej w okresach m/m oraz r/r.
Każda branża ma różny cykl zapasów. O wiele dłuższej w magazynach przebywają meble niż dobra szybkozbywalne (np. paczkowana wędlina). Z tego powodu inaczej zarządza się sklepem wielkopowierzchniowym, który sprzedaje mebla a inaczej supermarketem, który skupia się na sprzedaży podstawowej chemii domowej, żywności, napojów oraz używek.
Rodzaje punktu sprzedaży detalicznej
Handel detaliczny w Polsce skupia głównie się na sprzedaży artykułów spożywczych. Produkty spożywcze konsumenci mogą nabyć w następujących rodzajach sklepów:
Typu convenience – są to sklepy o powierzchni około 100 m2 oferujące podstawowe produkty. Zaletą tego typu sklepów jest bliskość lokalizacji. Klienci nie muszą poświęcać dużo czasu aby kupić kilka podstawowych produktów (np. chleb, wędlinę). Przykładem tego typu sklepów jest sieć Żabka.
Dyskont – jest to format, który zdobył ogromną popularność nad Wisłą. Tego typu sklepy oferują dosyć przyzwoitą liczbę produktów po bardzo przystępnej cenie. Dyskonty bardzo często wprowadzają marki własne, pod którą sprzedają produkty po niższej cenie niż „markowe”. Najbardziej znanymi sieciami dyskontowymi w Polsce są Biedronka (należy do giełdowego Jeronimo Martins) oraz Lidl. Dyskonty starają się otwierać w jaknajwiększej liczbie punktów, które mogą zapewnić potencjalny przypływ klientów.
Supermarket – są to sklepy wielkopowierzchniowe, samoobsługowe, których powierzchnia waha się między 400 – 2499 m2. Supermarkety mają bardzo szeroką ofertę produktów (markowe oraz własne). Ceny z reguły są wyższe niż w dyskontach. Supermarkety starają się przyciągnąć klientów ofertą produktów, które trudno znaleźć na co dzień w dyskoncie. Obecnie w Polsce różnica miedzy dyskontem oraz supermarketem się zaciera. Przykładem sieci supermarketów jest Stokrotka.
Hipermarket – jest to koncept sklepów o najszerszej ofercie asortymentowej. Powierzchnia hipermarketów przekracza 2500 m2. Dzięki wielkiej liczbie SKU, zachęcają kupujących do zakupów w celu znalezienia bardzo wyspecjalizowanych produktów, które ciężko dostać w supermarkecie czy dyskoncie. Hipermarkety mają na swoich półkach produkty zarówno dla klientów o cieńszych jak i grubszych portfelach. Przykładem hipermarketów działających w Polsce jest sieć Auchan.
Pozostałe typy placówek – są to z reguły małe sklepy osiedlowe, kioski albo sklepy na stacjach benzynowych. Innym przykładem są małe sklepy producentów (np. sklepy firmowe producentów słodyczy).
Nowe koncepty sprzedaży – online i darkstore
Supermarkety internetowe – jest to coraz bardziej popularny sposób dokonywania zakupów przez mieszkańców dużych miast. Tego typu sklepy zapewniają szeroki wybór produktów oraz darmową lub tanią dostawę produktów do domu. Przykładem firmy, która tylko skupia się na sprzedaży produktów szybkozbywalych przez internet jest Frisco, które należy do Eurocash. Coraz częściej stacjonarne sieci umożliwiają klientom zakupy przez internet. Przykładem może być amerykański Walmart, E Leclerc czy Auchan.
Darkstore – jest to nowy koncept, który staje się zagrożeniem dla sklepów typu convenience. Użytkownicy z poziomu aplikacji mogą złożyć zamówienie, które po 5-25 minutach znajduje się pod drzwiami klienta. Darkstore to „małe magazyny”, które przechowują najbardziej rotujące produkty. Te mini magazyny są lokowane blisko dużych skupisk ludzi. Darkstore mają przypisanych kurierów, którzy po otrzymaniu zamówienia, wchodzą do magazynu, zbierają produkty i ekspresowo dostarczają je do klienta. Przykładem takich rozwiązań jest JOKR czy Lisek. Podobne koncepty rozwijane są w Azji, pozostałych krajach Europy czy Stanach Zjednoczonych.
Jakie funkcje spełnia handel detaliczny?
Handel detaliczny pełni szereg istotnych funkcji. Wśród podstawowych zadań można wymienić:
Dostarczanie konsumentom towarów – handel detaliczny zaspokaja potrzeby klientów oferując produkty, które chcę nabyć klienci.
Kształtowanie konsumpcji – za pomocą środków masowego przekazu firmy sprzedające produkty chcą przekonać klientów do dokonania zakupu konkretnych produktów.
Kształtowanie cen – sprzedawcy reagują na ceny konkurentów (monitoring cen) oraz reakcje klientów na poszczególne ceny. Jeśli popyt jest znacznie większy od prognoz, firma może podnieść ceny aby zwiększyć marże na sprzedaży.
Regulowanie produkcji – handel detaliczny wysyła także sygnały producentom. Kiedy oferta danego przedsiębiorstwa jest niekonkurencyjna (niesprzedane zapasy), może to skłonić firmę do lepszej alokacji zasobów albo przekonać do zmiany polityki cenowej. Z kolei kiedy przedsiębiorstwa zajmujące się sprzedażą detaliczną zwiększają zamówienia na dany produkt, może to przekonać firmę do zwiększenia inwestycji (większe moce produkcyjne) albo do podniesienia cen.
Powiązane wpisy:
Czym jest handel CFD? Jak wybrać brokera CFD? 
Co to jest CFD? Jak handlować kontraktami CFD? 
TMS Brokers – opinie i recenzja brokera 
Trader CFD – kim jest i jak zacząć handel kontraktami? 
Handel z dźwignią na kryptowalutach – jaka giełda? 
Kontrakty CFD – czym są? Jak działają? 
Czym jest handel algorytmiczny (Algo Trading)? 
Broker XTB – Recenzja i opinie klientów. Czy warto? 
Handel na Forexie – na czym polega? 
Branża FMCG – co to jest? Jakie produkty obejmuje?
