Bez względu na obraną strategię przygoda z rynkiem Forex bez zrozumienia tego, co to jest spread, szybko zakończy się fiaskiem – utratą zainwestowanego kapitału. Spread walutowy to podstawowy termin, który po prostu trzeba znać. Poniżej przedstawiamy, czym jest i jak działa spread, a także jakie są jego rodzaje.
Spread jest różnicą między wartością sprzedaży a zakupu danych aktywów finansowych. Niewątpliwie znajomość sposobu jego obliczania i wysokości wpływa na prawdopodobieństwo porażek lub sukcesów inwestycyjnych. Szczególnie duże znaczenie widoczne jest w przypadku niektórych rynków takich, jak Forex – spread stanowi wówczas jeden z kluczowych elementów, które trzeba wziąć pod uwagę przy analizie. Jeśli gramy na małych interwałach czasowych, zwłaszcza M1, M5, a jednocześnie dużej dźwigni finansowej, przy decyzji o tym, kiedy otworzyć pozycję, należy wziąć pod uwagę właśnie spread walutowy.
Co to jest spread? Definicja i znaczenie spreadu walutowego
Nie ma złudzeń co do tego, że spread to właściwie jedno z najważniejszych pojęć w zakresie inwestowania. Chociaż najczęściej polskie środowisko inwestorów posługuje się oryginalną, anglojęzyczną nazwą, czasem, można napotkać na polskie określenie: „widełki cenowe”. To właśnie polska nazwa na spread! Jaka jest definicja spreadu? Stosunkowo prosta – spread to różnica pomiędzy dwiema wartościami: kupna i sprzedaży.
Szukając zatem odpowiedzi na pytanie, co to jest spread, można powiedzieć, że jest to różnica między ceną zakupu danego instrumentu finansowego, a jego ceną sprzedaży. Spread występuje właściwie w każdym aspekcie inwestowania, wyróżnia się wiele jego rodzajów.
Spread walutowy – przykłady
Najprościej przedstawić występowanie spreadu na przykładzie kantoru walutowego – stacjonarnego (naziemnego) lub internetowego. Gdy patrzymy na podane wartości walut, prędko dostrzegamy, że cena zakupu waluty, np. dolara amerykańskiego, znacznie różni się od ceny jego sprzedaży. Jeżeli za 1 USD musimy zapłacić 3,90 PLN, a za sprzedaż 1 USD otrzymamy 3,75 PLN, to taki przykładowy spread walutowy wyniesie wówczas wartość 0,15 PLN. Obliczenie spreadu jest wyjątkowo łatwe i wymaga po prostu odjęcia kwoty wyższej od niższej.
Jeśli jesteśmy już w przykładzie kantoru walutowego, to bardzo blisko nam do całego rynku Forex – spread to różnica między ceną zakupu a ceną sprzedaży danej waluty. Trzymając się kazusu kantoru, można również zauważyć, że mamy do czynienia z wymianą walut. Powyższy przykład dotyczył przecież pary walutowej USD/PLN, PLN/USD. Na międzynarodowym rynku handlu międzywalutowego Forex spread będzie zawsze tym samym, czyli odzwierciedleniem różnicy między ceną zakupu a sprzedaży danej waluty.
Rodzaje spreadów – walutowy i bankowy
Ze spreadami ma do czynienia prawie każdy, choć nie każdy o tym wie. Spread walutowy spotykamy nie tylko w kantorach, ale także w bankach. Tę odmianę zwykło się nazywać spreadem bankowym, chociaż w gruncie rzeczy mechanizm działania jest identyczny.
Różnica cenowa bankowa będzie dotyczyć zwłaszcza te osoby, które są zainteresowane kredytem w walucie obcej. Wówczas bank będzie musiał przeliczyć wartość kredytu na PLN. O tym, że jest to stosunkowo niebezpieczne rozwiązanie, przekonały się dobitnie osoby, które zdecydowały się na kredyt we frankach szwajcarskich.
Jedna istotna decyzja z zakresu polityki monetarnej zmieniła losy finansowe wielu Polaków. Także traderom na rynku Forex, którzy owego dnia (tzw. Czarny Czwartek – 15 stycznia 2015) mieli otwarte pozycje na parach walutowych z CHF, pozwoliła albo na ogromne straty i margin calle, albo na gigantyczne zyski.
Spready w ogromnym stopniu mogą więc wpływać na cały rynek finansowy, ale są raczej konsekwencją działań monetarnych, niż bodźcem pierwotnym. Ze względu na to, że kredytodawcy często starali się na dodatkowy zarobek na spreadach w wielu państwach powstały ustawy, które mają na celu zabezpieczenie konsumentów przed tego rodzaju praktykami. Doskonałym przykładem jest Polska – Ustawa antyspreadowa.
Od czego zależy wysokość spreadu walutowego?
Spready walutowe kształtowane są przede wszystkim na skutek bieżącej wewnętrznej polityki monetarnej państw i banków centralnych. Wpływ na to ma sytuacja ekonomiczna panująca na świecie lub w danych kraju oraz sytuacja danej waluty na rynku z perspektywy ekonomicznej. Także polityka, nie tylko monetarna banków centralnych, niejednokrotnie zachwiała rynkiem walutowym, a więc jednocześnie wysokością spreadów walutowych.
Co to jest spread i od czego zależy jego wysokość? Oprócz powyższych czynników niewątpliwie ogromne znaczenie ma podmiot, który udostępnia możliwość wymiany walut. W przypadku rynku Forex będą to brokerzy, którzy ustalają wysokość spreadów. Powszechnie uznaje się, że wysokość spreadu jest jednym z czynników pozwalających sprawdzić, jak korzystna jest oferta danego brokera FX. Pamiętajmy jednak o tym, że nie jest to jedyny czynnik. Po drugie – wiele zależy od pary walutowej, na której pragnie się głównie grać. Na Forex spread walutowy na parze najbardziej popularnej, czyli EUR/USD, rzadko kiedy przekracza 0.2. Wiele firm oferuje zerowy spread. Warto jednak porównać dokładną ofertę brokerów zwłaszcza pod kątem mniej popularnych wśród traderów walut.
Wyliczanie procentowej wartości spreadu walutowego
Wysokość spreadu na tych samych parach walutowych na Forex najłatwiej porównać samemu. Czasem jednak chcemy mieć pełny ogląd rzeczy, dlatego z rozwiązaniem przychodzi metoda na obliczenie procentowej wartości spreadu.
Do wyliczenia należy posłużyć się relatywnie prostym wzorem:
S = (KSw – KKw) / [0,5x(KSw + KKw)] x 100%)
gdzie:
S = spread walutowy,
KSw = kurs sprzedaży waluty,
KKw = kurs kupna waluty.
W taki prosty sposób można szybko sprawdzić, jak pod względem procentowym kształtuje się wysokość danych widełek cenowych. Wartość spreadu tradycyjnie jest jednak wyrażana w liczbach, w przypadku rynku Forex często będą to pipsy.
Rola spreadu przy inwestowaniu na rynku Forex
Na rynku Forex spread jest niezwykle istotnym czynnikiem. Dzieje się tak przede wszystkim ze względu na wahania cenowe i ogromną dynamikę tego rynku. Najbardziej rolę spreadu na rynku Forex odczują traderzy, którzy zamierzają korzystać z dużych dźwigni finansowych i grać na niskich interwałach czasowych.
Wysoki poziom lewaru, np. 1:100, 1:200, 1:500, czy nawet 1:1000, jest bardzo niebezpieczny. Potrafi niesamowicie pomnożyć zysk, jak i doprowadzić do natychmiastowej wręcz utraty kapitału, a – w zależności od regulaminu brokera – dalszych kłopotów finansowych (gra bez zapieczenia). Warto dodać, że brokerzy notowani na rynku europejskim nie mają prawa proponować klientom indywidualnym tak wysokich lewarów. Z kolei w przypadku inwestowania w indeksy giełdowe nawet zagraniczne podmioty będą proponowały lewar zwykle nie większy, niż 1:200.
Jeśli wybieramy interwał rzędu M1 / M5, grając na wysokim lewarze, trader szuka okazji na szybką inwestycję – szybki zakup (B / S) celem szybkiej odsprzedaży (S / B). W przypadku tak dużych dźwigni i grze krótkoterminowej zawierać można mnóstwo transakcji, nawet tego samego dnia (daytrading), licząc na duży przychód łączny. Wówczas spread jest kluczowy, ponieważ gdy będzie zbyt duży, a więc często nawet powyżej 0.1 na EUR/USD, szanse tradera drastycznie spadną.
A co to jest spread na giełdzie? O czym świadczy?
Spread to nie tylko Forex. Różnice między ceną a zakupem istnieją przecież w przypadku każdego rodzaju instrumentu finansowego, który nie należy do obrotu OTC. Jeżeli dany papier wartościowy możemy sprzedać (najlepsza oferta kupna) za 95 złotych, a kupić (najlepsza oferta sprzedaży) za cenę 105 złotych, to spread cenowy wynosi wówczas aż 10 zł, czyli ok. 10% wartości kursu. Taka sytuacja zdarza się rzadko, ale nie bardzo rzadko. Najczęściej świadczy o po prostu bardzo niskiej płynności na danym walorze (braku zainteresowania inwestorów). W przypadku spółek giełdowych naturalnym ograniczeniem różnicy między najlepszą ofertą kupna a najlepszą propozycją sprzedaży jest odgórnie ustalany krok notowań – np. 0,1 PLN.