Czarne Łabędzie to ptaki pochodzące z Australii. Można spotkać je w innych krajach, a także w Polsce, ale jest to niezwykle rzadki gatunek. Określenia Czarny Łabędź używa się nie tylko w ornitologii, ale również w ekonomii. W jakim kontekście tego pojęcia używają inwestorzy?
Czarny Łabędź – co to takiego?
Czarny Łabędź – co to takiego w kontekście ekonomicznym? To pytanie może zadawać sobie niejeden początkujący inwestor. Jeśli chodzi o Czarne Łabędzie, ekonomia wskazuje, że są to zdarzenia, których nikt lub prawie nikt nie jest w stanie przewidzieć, a których skutki silnie oddziałują na gospodarkę i samo społeczeństwo.
Co dokładniej może przynieść Czarny Łabędź? Ekonomia mówi, że nieoczekiwane zdarzenie jakim jest Czarny Łabędź może tak silnie wpłynąć na poszczególne rynki, że skutkiem jego wystąpienia może być nawet światowy kryzys finansowy. Tym na co warto zwrócić uwagę to fakt, że z czasem da się logicznie wyjaśnić co było przyczyną jego wystąpienia, a także określić który moment można uznać za jego początek.
Od kiedy inwestorzy zaczęli używać pojęcia Czarny Łabędź? Ekonomia to dziedzina, w której termin ten został szerzej poznany dopiero w 2007 roku, chociaż używano go znacznie wcześniej. Wtedy też w swojej książce fenomen Czarnego Łabędzia opisał libańsko-amerykański naukowiec Nassim Nicholas Taleb.
Żeby jakieś zdarzenie mogło zostać uznane za Czarnego Łabędzia, inwestorzy ani nikt inny nie może się go spodziewać. Jeśli wystąpienie jakiegoś zjawiska da się przewidzieć to nawet jeśli dojdzie do niego nagle, nie powinno być nazywane w ten sposób. Jakie wydarzenia, które miały miejsce dotychczas ekonomiści zaliczają Czarnych Łabędzi?
Jakie zdarzenia uznawane są za Czarne Łabędzie?
O jakich wydarzeniach mówi się Czarne Łabędzie? Ekonomia jest pełna przykładów, chociaż zdaniem specjalistów część z nich była do przewidzenia, przez co nie powinno się ich tak nazywać. Przykładem Czarnego Łabędzia jest chociażby bańka spekulacyjna z 2000 roku. Zdarzeniem, którego nikt się nie spodziewał, a który wpłynął na światowe rynki był zamach na World Trade Center w 2001 roku.
Czarnym Łabędziem określa się także kryzys finansowy przypadający na lata 2007 – 2009. Z czasem, tak jak to bywa w przypadku wydarzeń tego typu, udało określić się co było jego przyczyną (głównie było to udzielanie kredytów hipotecznych osobom o niskiej zdolności kredytowej), a także jaki moment uznaje się za jego początek (spadek cen nieruchomości pod koniec 2006 roku).
Zdarzeniem, którego prawie nikt się nie spodziewał było również zwycięstwo Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich Stanów Zjednoczonych w 2016 r. Ponieważ Trump startował w wyborach to, że wygra było prawdopodobne, natomiast większość analiz i sondażów przedwyborczych wskazywała na jego przegraną. Mało kto wierzył w wygraną Trumpa, dlatego też po ogłoszeniu wyników wyborczych rynki finansowe doznały szoku.
Po wygranej Trumpa wielu inwestorów zdecydowało się wycofać środki z rynku amerykańskiego i wejść na rynek europejski. Tym samym kurs dolara amerykańskiego względem euro zaczął słabnąć, co silnie wpłynęło na wiele światowych gospodarek.
Czarnymi Łabędziami nazywa się również wydarzenia takie jak:
- Kryzys naftowy (1973 r.),
- Black Monday (1987 r.),
- Azjatycki kryzys finansowy (1997 r.),
- Europejski kryzys zadłużeniowy (2009 r.)
- Katastrofa nuklearna w Fukushimie (2011 r.),
- Kryzys naftowy (2014 r.),
- Chiński Black Monday (2015 r.),
- BREXIT (2016 r.).
Niektóre ze wspomnianych wydarzeń były prawdopodobne, natomiast nikt ich nie przewidywał. Większość z nich wydawała się być niemożliwa, a ich wystąpienie było dużym szokiem i to nie tylko dla inwestorów i ekonomistów, ale także dla pozostałej części społeczeństwa.
Co z pandemią Covid-19?
Wielu ekonomistów za przykład Czarnego Łabędzia wskazuje pandemię Covid-19. Po pierwsze, dlatego że nikt się jej nie spodziewał, a po drugie, dlatego że miała negatywny wpływ na światową gospodarkę i społeczeństwo.
Z drugiej strony są ekonomiści, którzy uważają, że pandemia nie jest bezpośrednią przyczyną załamania rynków. Żeby potwierdzić swoją teorię wskazują na to, że pandemii można było się spodziewać po tym, jak wirus rozprzestrzenił się w Chinach, a także zwracają uwagę na to, że rynki początkowo miały się dobrze i zaczęły się załamywać dopiero wtedy, kiedy doszło do konfliktu pomiędzy OPEC i Rosją.
To, jakie zdarzenie miało miejsce jako pierwsze i które przyczyniło się do światowego kryzysu jest kwestią sporną. Jedno jest jednak pewne – nikt nie spodziewał się zarówno tego, że wirus sparaliżuje tak dużą część gospodarki, jak i tego, że cena ropy spadnie poniżej 0 USD.
Niektórzy ekonomiści pandemię Covid-19 nazywają nie Czarnym Łabędziem a Szarym Nosorożcem. W ten sposób określane są zdarzenia, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest dość wysokie, natomiast wiele osób to ignoruje. Po tym jak wirus zaczął rozprzestrzeniać się w Chinach, mnóstwo osób spodziewało się, że zacznie rozprzestrzeniać się na całym świecie, natomiast nie wiadomo było kiedy tak się stanie, ani jakie przyniesie to skutki.