Jednym z popularnych wskaźników stosowanych w analizie finansowej przedsiębiorstwa jest próg rentowności. Na jego podstawie można określić w jakim punkcie firma przestanie przynosić starty. Wskaźnik ma wiele modyfikacji. Z jego pomocą można policzyć m.in. to przy jakiej sprzedaży przychody pokryją nie tylko koszty operacyjne, ale i finansowe.
Czym jest próg rentowności?
Próg rentowności (z ang. break even point, BEP) to punkt, w którym dana firma, lub mówiąc ogólniej przedsięwzięcie, nie przynosi zysków, ale też nie generuje strat. Mówiąc inaczej, jest to punkt, w którym przychody ze sprzedaży wynoszą tyle samo co koszty całkowite. Jeśli mówimy o przedsiębiorstwie, w progu rentowności wynik finansowy jest równy zeru. Jego analiza pozwala określić, w jakim punkcie działalność zacznie być zyskowna.
Próg rentowności klasyczny i rozszerzony
W ekonomii wyróżnia się dwa główne rodzaje progu rentowności: klasyczny i rozszerzony. Pierwszy z nich pozwala określić przy jakiej ilości czy też wartości sprzedaży przedsiębiorstwo osiągnie zerowy wynik finansowy uwzględniając koszty stałe i zmienne. Drugi z nich, jak mówi sama nazwa, ma nieco szersze ujęcie. Mówiąc dokładniej, oprócz kosztów stałych i zmiennych obejmuje koszty finansowe.
Jak się go oblicza?
Próg rentowności można wyrażać ilościowo, wartościowo a nawet procentowo, dlatego też istnieje możliwość obliczenia go na kilka sposobów. Tym co łączy wszystkie wzory jest konieczność określenia kosztów przedsiębiorstwa z podziałem na koszty stałe i zmienne.
Do obliczenia progu rentowności potrzebna jest także cena sprzedawanego produktu. Oczywiście, założenia zazwyczaj są upraszczane. Co istotne, przy pomocy prostych modyfikacji progu rentowności, można obliczyć przy jakiej sprzedaży firma osiągnie zamierzony zysk brutto lub zysk netto.
Ilościowy próg rentowności
Próg rentowności w ujęciu ilościowym obrazuje ile produktów czy też usług musi wyprodukować i sprzedać przedsiębiorstwo, aby pokryć wszystkie koszty stałe i zmienne, czyli aby wynik finansowy był równy zeru.
Wzór
BEP ilościowy = Ks / (Cj – Kzj) , gdzie:
Ks – koszty stałe
Kzj – jednostkowe koszty zmienne
Cj – cena jednostkowa
Aby obliczyć jednostkowe koszty zmienne wystarczy podzielić koszty zmienne całkowite przez wielkość sprzedaży. Warto też wspomnieć, że cena jednostkowa pomniejszona o jednostkowe koszty zmienne to po prostu marża.
Interpretacja
Kiedy break even point = 100 szt. interpretacja ilościowego progu rentowności może wyglądać następująco: Aby przedsiębiorstwo osiągnęło zerowy wynik finansowy, musi sprzedać 100 sztuk danego towaru.
Wartościowy próg rentowności
Próg rentowności w ujęciu wartościowym pokazuje z kolei przy jakiej wartości sprzedaży przychody przedsiębiorstwa zrównają się z kosztami całkowitymi. Mówiąc inaczej, za jaką kwotę firma musi sprzedać swoje produkty, aby osiągnąć zerowy wynik finansowy.
Wzór
BEP wartościowy = [Ks / (Cj – Kzj)] * Cj
BEP wartościowy = BEP ilościowy * CJ
Jak można zauważyć, aby obliczyć wartościowy próg rentowności można skorzystać z poprzednich obliczeń i przemnożyć ilościowy próg rentowności przez cenę jednostkową.
Interpretacja
Kiedy break even point = 5 000 zł interpretacja wartościowego progu rentowności może wyglądać następująco: Aby przedsiębiorstwo osiągnęło zerowy wynik finansowy, przychody ze sprzedaży muszą wynieść 5 000 zł.
Rozszerzony próg rentowności
Wspomnieliśmy już, że istnieje także rozszerzony próg rentowności. Uwzględnia on fakt, że wiele przedsiębiorstw finansuje działalność kapitałem obcym, przez co ponosi koszty finansowe. Jest to więc punkt, w którym przychody ze sprzedaży pokrywają nie tylko koszty stałe i zmienne ale także finansowe.
Wzór
BEP rozszerzony ilościowy = (Ks + Kf) / (Cj – Kzj)
BEP rozszerzony wartościowy = BEP rozszerzony ilościowy * Cj , gdzie:
Kf – koszty finansowe
Interpretacja
Kiedy break even point = 120 szt., interpretacja rozszerzonego progu rentowności może wyglądać następująco: Aby przedsiębiorstwo osiągnęło zerowy wynik finansowy (biorąc pod uwagę także koszty finansowe), musi sprzedać 120 sztuk danego wyrobu.
Kiedy break even point = 6 000 zł, wynik można zinterpretować w sposób następujący: Żeby przedsiębiorstwo osiągnęło zerowy wynik finansowy (z uwzględnieniem kosztów finansowych), musi osiągnąć przychody ze sprzedaży na poziomie 6 000 zł.
Modyfikacje
Wspomnieliśmy już, że próg rentowności ma wiele modyfikacji. Na jego podstawie można obliczyć, przy jakiej sprzedaży przedsiębiorstwo wypracuje założony zysk brutto lub netto. To pomaga określić jakie przychody ze sprzedaży musi zanotować firma, żeby osiągnąć zamierzony cel. Analiza finansowa firmy ma tak samo duże znaczenie, jak analiza rynku dla tradera walutowego.
Punkt uzyskania założonego zysku brutto
Aby obliczyć wielkość sprzedaży konieczną do uzyskania założonego zysku brutto, należy dodać go do licznika wzoru na klasyczny próg rentowności.
BEP = (Ks + Zb) / (Cj – Kzj), gdzie
Zb – zysk brutto
W tym przypadku, kiedy BEP = 150 szt., interpretacja może wyglądać w następujący sposób: Żeby przedsiębiorstwo osiągnęło założony zysk brutto, musi sprzedać 150 sztuk danego wyrobu.
Powiązane wpisy:
Rachunek zysków i strat – co przedstawia? 
PKB (Produkt krajowy brutto) – co to jest? Czym jest rentowność firmy? Jak ją obliczyć? Czym jest wskaźnik ROE i jak go używać? Co to jest EBIT? Jak obliczyć? Wzór 
Czym są tokeny BEP-20? Wyjaśnienie Czym jest wzrost gospodarczy? Definicja 
Co to jest luka PKB? Jak ją obliczyć? Wzór Rachunek przepływów pieniężnych (cash flow) Czym jest wskaźnik EBITDA? Jak z niego korzystać?
