Zlecenia zabezpieczające wśród polskich traderów i inwestorów cieszą się mieszaną opinią. Statystyki są jednak nieubłagane. Ci, którzy korzystają ze zleceń stop loss, są dużo bardziej odporni na utratę kapitału. Na czym polega zlecenie stop loss? Czy warto z niego korzystać, a jeśli tak, to w jaki sposób?
Problem używania zleceń stop loss wynika w dużej mierze z braku akceptacji straty. Paradoksalnie jednak zlecenia zabezpieczające, zgodnie z nazwą, chronią nasz kapitał, ponieważ jesteśmy w stanie – z pewnymi wyjątkami – stracić tylko tyle, ile sami zdecydujemy. Zlecenie stop loss może być zastosowane zarówno na Forex, jak i przy inwestowaniu w papiery wartościowe na giełdzie. Przeciwnym, ale działającym analogicznie zleceniem jest take profit.
Co to jest stop loss? Zlecenie obronne
Zlecenie obronne, zlecenie zabezpieczające, „koniec strat”, „cięcie strat” – wiele nazw powstało, aby określić ten jeden całkiem prosty zabieg. Co to jest stop loss? To zlecenie zabezpieczające, którego ustawienie ma na celu uruchomić sprzedaż posiadanego aktywa po ustalonej cenie.
Zlecenie stop loss ustawić można po dowolnej cenie danego waloru, który się posiada. Dotyczy to jednak ceny niższej względem ceny jego zakupu (w przeciwnym wypadku będziemy mówili o zleceniu take profit). Stop loss zostaje aktywowany w momencie, gdy rynkowa cena instrumentu finansowego osiągnie wskazaną w zleceniu wartość. Jeżeli więc, przykładowo, prowadzimy trading na parze EUR/USD i dokonaliśmy zakupu pozycji długiej po cenie 1.1, a ustawimy zlecenie stop loss na 1.05, zlecenie obronne aktywuje się wyłącznie po przekroczeniu tego progu. Są jednak pewne aspekty, które mogą sprawić, że stać może się inaczej.
Zlecenie stop loss a spread walutowy brokera
Większość brokerów rynku Forex umieszcza w regulaminie specjalne warunki dotyczące sposobu realizacji zleceń zabezpieczających. Jeden z bardziej popularnych dotyczy spreadu walutowego. To, czy pozycja zostanie sprzedana (aktywacja zlecenia), zależeć może także od spreadu. Wybierając więc moment aktywacji stop lossa, należy mieć to na uwadze i do pożądanego zakresu doliczyć przewidywaną wysokość spreadu walutowego. Oczywiście nie ma idealnego sposobu na dokładne trafienie zwłaszcza na rynku dynamicznych, szybko zmieniającym się.
Stop loss a luki cenowe i model działania brokera
Stop loss jest zleceniem ochronnym, które pozwala na ograniczenie strat, a dosłownie – cięcie strat, zastopowanie tracenia kapitału. Do jednych z najbardziej oczywistych sytuacji rynkowych, wobec których zlecenie stop loss wystawione nawet u najlepszego brokera będzie niewystarczające, należy niewątpliwie luka cenowa.
Luka cenowa to sytuacja, w której w danym momencie nie było ofert kupna, ani też ofert sprzedaży. Na wykresie bardzo łatwo rozpoznać lukę cenową. Poznamy ją po przerwie między knotami świec japońskich. Zlecenie obronne stop loss, aby mogło zostać aktywowane, wymaga tego, by druga strona wystawiła przeciwne zlecenie dokładnie o takich parametrach cenowych, jak nasze. Niestety, przed luką cenową nie można się zabezpieczyć.
Czy istnieje zatem jakiś skuteczny sposób na ochronienie kapitału na wypadek luki cenowej? Niestety – praktycznie nie. Pewną możliwością w przypadku trading (Forex, kryptowaluty) będzie zastosowanie hedgingu. Można ustawić przeciwne zlecenie zakupu przeciwnej pozycji, które będzie aktywowane od bardziej oddalonego poziomu. Tego typu strategie nie tylko wymagają dużej wiedzy, ale mają bardzo niską skuteczność.
Mówiąc o zleceniach obronnych w kontekście luk cenowych, nie sposób nie poruszyć innego gorącego tematu w środowisku traderów. Chodzi o system działania samego brokera i w tym zakresie istnieje najwięcej kontrowersji. Jeżeli korzystamy z usług brokera, który jest animatorem rynku, wówczas istnieje podejrzenie, czy takiemu podmiotowi będzie opłacało się realizować zlecenie stop loss. Okoliczności są jednak kontrowersyjne, a przeglądając oferty firm brokerskich, którzy działają jako animatorzy rynku, można znaleźć zarówno dobrych brokerów, jak i złych brokerów.
Rodzaje zlecenia stop loss – gwarantowany i niegwarantowany
Jedno z kryteriów nakazuje podzielić zlecenia obronne na dwa rodzaje: stop loss gwarantowany i niegwarantowany. Tego rodzaju podział można znaleźć na wielu eksperckich stronach poświęconych rynkowi Forex. Nie oznacza to jednak, że taka delimitacja jest prawdziwa.
W gruncie rzeczy nie ma czegoś takiego, jak gwarantowany stop loss. Mówi się, że podział ten wynika z tego, na jakim rynku jest wystawione zlecenie. Na giełdzie, ze względu na mniejszą płynność, zlecenie może łatwiej być nie zrealizowane. Za stop loss gwarantowany uznaje się zlecenie na płynnych instrumentach finansowych. W przypadku Forex będzie to chociażby para USD/EUR, jeśli chodzi o indeksy – SP500 lub DAX. Wciąż jednak wszystkie powyższe kontrowersyjne aspekty dotyczące zlecenia stop loss pozostaną aktualne.
Ustawianie stop lossa na giełdzie
Zlecenie stop loss na giełdzie ustawia się w bardzo podobny sposób, jak na Forex. Oczywiście wiele zależy od tego, z jakiego platformy brokerskiej / konta maklerskiego się korzysta. Ustawienie stop lossa na posiadanych papierach wartościowych można uczynić poprzez dodanie dodatkowego zlecenia. Również podobnie, jak na Forex, zazwyczaj istnieje możliwość dołączenia zlecenia zabezpieczającego już na etapie dokonywania zakupu danych akcji. Naturalnie tego typu ustawienia można zrealizować nie tylko inwestując w papiery wartościowe, ale wiele innych notowanych na giełdzie instrumentów finansowych. Dobrym przykładem mogą być kontrakty terminowe futures.
Dlaczego nie warto ustawiać zlecenia stop loss?
Przeciwnicy ustawiania zlecenia stop loss argumentują, że w wielu przypadkach taka praktyka doprowadza do utraty czujności inwestycyjnej. Ponadto, istotną kwestią jest zachowanie kursu. Często wykres fluktuuje w sposób trudny do przewidzenia. Niejeden trader, który ustawił zlecenie stop loss, jak się okazało, tylko minimalnie za wysoko, ponosił gorycz patrzenia na notowania, które już od tego pułapu zaczęły dobrze zwyżkować (lub odwrotnie w przypadku zawarcia najpierw pozycji krótkiej).
Dlaczego jednak warto zdecydować się na inwestowanie ze stop lossem?
Powyższe przesłanki nie przeczą jednak zasadności korzystania ze zlecenia stop loss. W pewnym sensie wręcz przeciwnie – unaoczniają, dlaczego warto posługiwać się stopem. Przede wszystkim chodzi o akceptację porażki – także takiej, na którą inwestor sam się zdecyduje (co wcale nie jest łatwe). Po drugie, istotne jest bezpieczeństwo kapitałowe.
Jak pokazaliśmy na powyższych przykładach, mitem jest twierdzenie, jakoby stop loss gwarantował 100% bezpieczeństwo środków. Wciąż jednak możemy być często bardziej bezpieczni, niż gdybyśmy w ogóle nie używali takiego zlecenia obronnego. Po trzecie, ostatecznie, regularne stosowanie zlecenia stop loss, bez względu na rodzaj instrumentu finansowego, w którego inwestuje się środki, uczy pokory i trzeźwego myślenia niezależnie od przekonań. Jest to skuteczne narzędzie w zakresie psychologii inwestowania. Pozwala na lepsze zabezpieczenie swojego umysłu od znanych efektów psychologicznych, które niszczą zebrane rezultaty finansowe.