Współczesny rynek kapitałowy cechuje się gigantycznym rozmiarem, sięgającym kwot rzędu 120 trylionów dolarów. Współtworzą go inwestorzy z każdego zakątka świata, którzy niejednokrotnie inwestują w kraju innym względem tego, skąd pochodzą. Równocześnie, wielkie przedsiębiorstwa nierzadko nie ograniczają się tylko do swojej macierzystej giełdy.
Notowanie papierów na kilku parkietach pozwala im dotrzeć zarówno do większej liczby posiadaczy kapitału, jak również podnieść prestiż i wiarygodność w oczach wszystkich interesariuszy. Aby osiągnąć ten cel, spółka może wykorzystać dual listing, cross listing, bądź inne metody.
Cross listing
Definicja
Co to jest cross listing? Pojęcie to oznacza dopuszczenie do obrotu akcji jednej spółki na dwóch lub więcej giełdach papierów wartościowych. Zazwyczaj przedsiębiorstwo musi określić, która z giełd jest jej giełdą macierzystą, a która drugorzędną. Aby akcje zostały dopuszczone do obrotu, spółka winna spełnić wymogi regulacyjne każdego z parkietów. Papiery emitowane na każdej z giełd dają akcjonariuszowi te same prawa uczestnictwa w zysku oraz tyle samo głosów na walnym zgromadzeniu. Teoretycznie, możliwe jest, aby nabyć fizycznie papiery na jednej giełdzie, a odprzedać na innej. Operację taką skutecznie utrudniają jednak koszty oraz regulacje związane z przerejestrowaniem papierów.
Szanse inwestycyjne
Z perspektywy inwestora, cross listing oferuje możliwość inwestycji przy pomocy arbitrażu – zajęcia pozycji długiej na tej giełdzie, na której akcje są tańsze oraz pozycji krótkiej tam, gdzie są droższe. Nierzadko, ze względu na notowania w różnych krajach, konieczne bywa uwzględnienie różnic kursowych. Zwykle jednak możliwości arbitrażu bardzo szybko wykorzystują automaty tradingowe, które potrafią zareagować na drobne różnice w wycenie w ciągu milisekund.
Dodatkowe korzyści dla inwestora
Ze względu na konieczność spełniania wymogów regulacyjnych wielu giełd na raz, spółka, która prowadzi cross listing zwykle cechuje się o wiele bardziej przejrzystym raportowaniem. Dzięki nadzorowi finansowemu ze strony wielu państw istnieje również niższe ryzyko insider tradingu. Oprócz tego, możliwy jest zakup akcji przy pomocy dwóch lub więcej walut. Umożliwia on również handlowanie papierami w szerszym przedziale czasowym – od chwili otwarcia pierwszej z giełd aż do zamknięcia ostatniej.
Dual listing
Definicja
Co to jest dual listing? Stanowi on praktykę, która istotnie różni się od cross-listingu. Dual listing zachodzi w sytuacji, w której dwie spółki współtworzą jeden koncern – np. Carnival Corporation & plc. Na owy koncern składają się bowiem dwa oddzielne podmioty – Carnival Corporation, notowane na NYSE oraz Carnival plc notowane na LSE. Obydwie spółki mają osobne zgromadzenia akcjonariuszy oraz organy nadzorcze i zarządcze. Zazwyczaj jednak, aby wyrównać uprawnienia udziałowców, podmioty podpisują ze sobą umowy partnerskie. Kontrakt taki reguluje zasady nadzoru korporacyjnego, uprawnienia do dywidendy oraz prawa głosu.
Szanse inwestycyjne
Dual listing oferuje podobne możliwości arbitrażu co cross listing. Możliwe jest występowanie różnic w zakresie cen udziałów oraz ich wartości nominalnej, zależnie od podpisanej umowy koncernowej. Dual listing może oferować korzyści w zakresie podatku od dywidend, ze względu na różnice w prawie krajów, w których spółki są notowane.
Dzięki dual listingowi możliwe jest również obejście ograniczeń w zakresie przepływów kapitałowych – inwestor, nie mając możliwości zakupu udziałów w jednym kraju, może wciąż nabyć udziały drugiej ze spółek. Dane empiryczne wskazują, że różnice w cenie akcji objętych dual listingiem często znacznie przekraczają to, co wynikałoby z hipotezy efektywnych rynków. Mimo pozornej atrakcyjności, ten rodzaj arbitrażu objęty jest wysokim ryzykiem, bowiem różnice cenowe potrafią utrzymywać się latami.
Dodatkowe korzyści
Z perspektywy spółki, dual listing może stanowić jedną z możliwości ominięcia prawa antymonopolowego, albowiem fuzje przedsiębiorstw często wymagają zgody organów regulacyjnych. Oprócz tego, spółka posiada większą elastyczność w zakresie planowania podatkowego.
Inne możliwości
Oprócz powyżej opisanego cross listingu oraz dual listingu, istnieją inne możliwości, przy pomocy których spółka może wystawić swoje papiery wartościowe na sprzedaż. Szeroko wykorzystywane są zwłaszcza kwity depozytowe.
Czym są kwity depozytowe (DR)?
Kwit depozytowy jest instrumentem finansowym, który stanowi odpowiednik akcji spółki. Aby móc go dopuścić do obrotu, spółka musi przekazać wybranemu biuru maklerskiemu wyemitowane akcje. Następnie, biuro maklerskie, za pośrednictwem depozytariusza (zazwyczaj banku), zbywa na docelowej giełdzie kwity depozytowe. Kwity depozytowe mogą grupować akcje spółki w paczki, jednak zazwyczaj jeden kwit reprezentuje jedną akcję.
W zależności od kontynentu, na jakim je wyemitowano, wyróżniamy kwity amerykańskie (ADR) bądź europejskie (EDR). Niektóre banki emitują kwity globalne (GDR).
Jakie dają uprawnienia?
Kwity depozytowe mogą nie dawać wszystkich uprawnień, jakie posiadałby bezpośredni akcjonariusz danej spółki. Dzieje się tak, gdyż bezpośrednim właścicielem papierów jest instytucja pośrednicząca, która nabyła je od spółki. Często jednak zdarza się, iż depozytariusz udostępnia posiadaczom kwitów wszystkie prawa związane z danymi akcjami. Nie stanowi to jednak jego domyślnego obowiązku.
Korzyści dla inwestora i dla spółki
Kwity depozytowe są najtańszym sposobem na obecność spółki na giełdzie zagranicznej. Wymogi regulacyjne przewidziane dla tego instrumentu są również łagodniejsze, aniżeli dla emisji właściwych akcji.
Dla inwestora z kolei, kwity oferują możliwość posiadania akcji zagranicznych bez konieczności nabywania ich na giełdzie zagranicznej oraz brak ryzyka kursowego. Wadę tego instrumentu stanowią problemy związane z podwójnym opodatkowaniem – dywidendy objęte są bowiem najpierw podatkiem u źródła, a potem podatkiem od zysków kapitałowych w kraju notowania. Podwójnego opodatkowania można uniknąć jedynie w sytuacji, gdy państwa, w których spółka jest notowana, podpisały odpowiednią umowę międzynarodową.
Podsumowując, spółki posiadają wiele możliwości na uplasowanie swoich akcji na giełdach zagranicznych, a inwestorzy na ich zakup. Niewątpliwie, cross listing i dual listing wiążą się z największą wiarygodnością i prestiżem, lecz jednocześnie także z wysokimi kosztami i wyzwaniami regulacyjnymi. Prostsze rozwiązanie oferują kwity depozytowe, jednak mogą nie dawać inwestorom tego, co umożliwia nabycie akcji.
Powiązane wpisy:
Kanał Donchiana – czym jest? Jak z niego korzystać? Co to jest trend wzrostowy? Przykłady Co to jest trend spadkowy? Przykłady Co to jest Trend boczny (horyzontalny)? 
Rynek spot (rynek kasowy) – czym jest? 
Czym jest arkusz zleceń? Do czego służy? 
Short squeeze – czym jest i jak czym polega? 
Profil wolumenu – czym jest i jak działa? 
Czym jest zysk/strata netto (EAT)? Jak obliczyć? Czym jest zysk/strata brutto (EBT)? Jak obliczyć?
