Czy wiesz, że wbrew temu, co myśli przeciętny inwestor, giełda nie jest demokratyczna, a intencje większości niekoniecznie muszą pokrywać się z zachowaniem ceny? Jako jeden z pierwszych zauważył to Richard Wyckoff, konstruując teorię, bez której najprawdopodobniej nie masz szans przetrwać na rynku. Jak działa metoda Wyckoffa?
Metodologia Wyckoffa i the Composite Man
Na rynku im więcej pieniędzy masz, tym trudniej jest przeprowadzać nawet proste operacje. Duża instytucja finansowa nie może ot tak po prostu kupować i sprzedawać instrumentów po cenach rynkowych. Środki, którymi dysponuje, są zbyt duże i mogłyby wprowadzić zamieszanie na giełdzie. Zamiast tego, bogatszy gracz musi realizować swoje zamiary po kawałku, a jeśli chce zrobić to po atrakcyjnych cenach, dodatkowo, staje przed koniecznością wykorzystania w tym celu mniejszych traderów.
Na ten fakt Wyckoff zwraca uwagę w swojej teorii Operatora Złożonego (the Composite Man).
Dla przeciętnego tradera detalicznego, zapoznanie się z nią i przede wszystkim zrozumienie jej, powinno być przełomem na miarę wynalezienia koła. Dzieje się tak, ponieważ zakłada ona, że rynek jest manipulowany, a występujące na nim wahania powinno się analizować tak, jak gdyby były one wynikiem działań jednego człowieka. W tym przypadku – hipotetycznego Operatora Złożonego, który jest konstruktem zbudowanym z traderów pracujących dla najważniejszych instytucji finansowych.
Metoda Wyckoffa i trzy podstawowe prawa
U fundamentów metodologii leżą koncepcja the Composite Man i trzy proste prawa Wyckoffa, opisujące rynek.
Prawa Wyckoffa: Prawo popytu i podaży
Pierwsze i najbardziej oczywiste prawo Wyckoffa mówi o tym, że wzrost cen powodowany jest przewagą popytu nad podażą i odwrotnie. Teoretycznie jest to zasada zbyt banalna, by w ogóle o niej wspominać. W praktyce okazuje się istotna, ponieważ mówi o sytuacjach naturalnych, w których:
- Popyt > podaż = wzrost cen
- Podaż > Popyt = spadek cen
- Podaż = Popyt = balans/równowaga
Istotą handlu według Wyckoffa jest za to poszukiwanie sytuacji nienaturalnych, w których rynek zachowuje się inaczej, niż powinien.
Prawa Wyckoffa: Prawo przyczyny i skutku
Przyczyna i skutek zwracają naszą uwagę na konieczność określenia, czemu potencjalnie służą aktualne wydarzenia na rynku. Jest to o tyle istotne, że, jak mówi teoria fal Elliotta, rynek jest fraktalny, czyli składa się z bardzo podobnych motywów na wielu różnych ramach czasowych. Tym samym np. wybicie następujące po fazie akumulacji w konkretnym scenariuszu może służyć naruszeniu górnej struktury rynku i zakończeniu budowy fazy dystrybucji na wyższej ramie czasowej.
Jednocześnie, zasada wpisuje się w teorię Operatora Złożonego i przyjmuje założenie, że każdy ruch ceny ma konkretny cel.
Prawa Wyckoffa: Prawo wysiłku i rezultatu
Według tego prawa, wahania ceny na rynku są rezultatem wynikającym z wysiłku podejmowanego przez jego uczestników. Wysiłek ten jest odzwierciedlony przez wolumen. Na przykład:
- W trendzie wzrostowym, na kolejnych świecach rynek przyjmuje duże ilości zleceń kupna. Rezultat, czyli zachowanie ceny, pokrywa się z intencją – wysiłkiem.
- W trendzie wzrostowym obserwujemy bardzo niewielkie zainteresowanie kupnem. Niekiedy nazywamy to „brakiem partycypacji”, która definiuje sztucznie wywołany ruch, mający na celu realizację płynności w konkretnym rejonie.
- W trendzie wzrostowym obserwujemy agresywną sprzedaż – rynek zachowuje się dosłownie odwrotnie do intencji jego uczestników. To klasyczny przykład praktyki określanej jako „stop-hunt”, czyli wymuszonej realizacji zleceń stop loss, pozwalającej silnemu graczowi zbudować pozycje krótkiej sprzedaży kosztem innych. Sytuacja sygnalizuje dużą dysproporcję w ilości zleceń oczekujących kupna i sprzedaży.
- Rynek rejestruje bardzo silne zainteresowanie wyprzedażą, jednak cena pozostaje mniej-więcej na tym samym poziomie. To podręcznikowy przykład absorpcji, w której agresywna podaż nieświadomie realizuje pasywne zlecenia kupna.
Teoria Wyckoffa i schematy akumulacji i dystrybucji
U Wyckoffa rynek dzieli się na cztery fazy. Są to:
- Akumulacja – trend boczny poprzedzający wzrosty
- Markup – trend wzrostowy
- Dystrybucja – trend boczny poprzedzający spadki
- Markdown – trend spadkowy
Metoda Wyckoffa i schemat akumulacji
Większość artykułów w podręcznikowy sposób tłumaczy schematy Wyckoffa, opisując poszczególne fazy bez wytłumaczenia ich znaczenia. Jest to o tyle szkodliwe, że nastawia tradera na poszukiwanie dokładnych ustawień, które na realnym rynku występują bardzo rzadko.
Zamiast tego, zwrócimy uwagę na najważniejsze elementy poniższego rysunku-Selling Climax (SC) oraz Automatic Rally (AR). Te dwa punkty, czyli eskalacja wyprzedaży i następująca po niej korekta, nakreślą strukturę trendu bocznego. Ta w akumulacji, będzie fałszywie przełamywana w dół.
Dlaczego? Rynek tworzy tutaj poziom wsparcia, przez co traderzy szukający odwrócenia trendu i wzrostów, ustawią swoje zlecenia stop loss poniżej niego. W praktyce oznacza to tyle, że w tym rejonie gromadzi się spora ilość zleceń sprzedaży, które wystarczy aktywować, by odkupić aktywa po atrakcyjnych cenach. Fałszywe przełamanie nie tylko realizuje płynność, ale dodatkowo buduje zainteresowanie sprzedażą u agresywnych uczestników rynku. Kiedy instytucjonalni inwestorzy zbudują odpowiednio duże pozycje kupna, akumulacja skończy się wybiciem ceny i przejdzie w markup, czyli hossę.
Metoda Wyckoffa – przykład z rynku AUD/USD
Poniżej widzisz przykładową akumulację zaobserwowaną na rynku AUD/USD. Zauważysz, że pominięto punkt ST w fazie B widoczny na oryginalnym schemacie.
Metodologia Wyckoffa – dystrybucja
Jest odwrotnością akumulacji i kończy trend wzrostowy. Logika stojąca za widocznym poniżej schematem jest mniej więcej taka sama, jak w przypadku akumulacji – z tą różnicą, że struktura naruszana jest w górę, realizując zlecenia stop loss osób, które czekają na spadki cen.
Teoria Wyckoffa, rynek fraktalny i przykład z pary GBP/JPY
Na grafice poniżej zauważysz fragment wykresu pary GBP/JPY rozpoznany jako dystrybucja. Podobnie jak w przykładzie akumulacji, tutaj także zabrakło jednego z elementów – SOW in phase B. Zwróć uwagę na fakt, że duża dystrybucja, opisana czarnymi literami, zawiera w sobie mniejszą dystrybucję, oznaczoną kolorem czerwonym.
Metoda Wyckoffa i marketing na giełdzie
Żeby skorzystać z myśli Richarda Wyckoffa, o dziwo nie musisz znać na pamięć schematów akumulacji i dystrybucji. Więcej – sam autor raczej odradzał bezmyślne próby szukania podręcznikowych ustawień. Zamiast tego, musisz wiedzieć jedną rzecz:
Cena na giełdzie jest mechanizmem reklamującym aktywa uczestnikom rynku.
By skutecznie sprzedać produkt, sprzedawca musi wywołać u kupującego wrażenie, jakoby ten miał okazję nabyć go po cenie atrakcyjnej względem wartości. O ile w realnym świecie, marketing wcale nie musi wprowadzać w błąd, tak na giełdzie jest zupełnie odwrotnie.
Metodologia Wyckoffa i fałszywe przełamywanie struktury rynku
Wyobraź sobie, że cena instrumentu po długich wzrostach, znalazła się przy bardzo ważnej linii oporu. Ty wiesz, że jest to linia oporu, a wraz z Tobą – tysiące innych osób. Dzięki temu sprzedajesz go na krótko, wierząc, że aktualnie jest drogi. Gdy czekasz na spadki, cena przebija poziom oporu, aktywuje Twój stop loss, po czym zawraca i spokojnie podąża w przewidzianym przez Ciebie kierunku.
Dlaczego tak się stało? Ważniejszy gracz na rynku pozwolił, byś uwierzył, że sprzedajesz aktywa w najlepszym możliwym momencie. Gdy już wywołał u Ciebie to wrażenie, popchnął cenę wyżej, zmuszając Cię, byś je od niego odkupił – za pomocą zlecenia stop.
Poziomy wsparcia, oporu, linie trendów oraz formacje świecowe działają właśnie tak, jak dobry marketing. Dzięki niemu instytucje kreują popyt, kiedy chcą sprzedać aktywa i podaż, gdy planują je odkupić.
Metodologia Wyckoffa w praktyce
Spójrz na przykład poniżej. Na rynku pary walutowej EUR/USD, wytworzył się dość istotny poziom wsparcia. Traderzy detaliczni otwierający swoje pozycje na tej podstawie, zgodnie ze sztuką, ustawią swoje pozycje poniżej tego obszaru, a także poniżej ostatniego dołka.
Gdy rynek wywołał wrażenie nadchodzącego trendu wzrostowego, cena, jak widać poniżej, przełamała poziom wsparcia. Płynność w postaci zleceń stop loss, która spoczywała tam, jak i poniżej ostatniego dna, zostaje zrealizowana, a duzi gracze mogą cieszyć się świeżymi pozycjami długimi, otwartymi po najlepszych cenach. Następnie, rozpoczyna się właściwy wzrost.
Uproszczona metodologia Wyckoffa i wykres Renko
Metoda Wyckoffa bywa bardzo trudna do wykorzystania w praktyce, ze względu na szum rynkowy rejestrowany na klasycznych świecach japońskich opartych na czasie. Żeby znacznie uprościć analizę, warto, obok zwykłych wykresów, skorzystać z cegiełek Renko, drukowanych tylko wówczas, gdy cena przebędzie ustaloną ilość punktów. Dzięki temu nieznaczące ruchy w ogóle nie są uwzględniane na wykresie, przez co zdecydowanie łatwiej określić strukturę rynku i ewentualne jej naruszenia. Poniżej widzisz przykład dystrybucji na parze walutowej GBP/USD.
Bardzo łatwo dostrzec tutaj punkty PSY (igła), BC oraz AR, definiujące zakres trendu bocznego, a także główną manipulację-UT oraz jej testy w obszarze LPSY. Dla kontrastu niżej przedstawiliśmy ten sam fragment wykresu obrazowany przez interwał czterogodzinny. Określenie dystrybucji jest na nim nieporównywalnie bardziej skomplikowane.
Powiązane wpisy:
Short squeeze – czym jest i jak czym polega? 
Na czym polega spekulacja na giełdzie? 
Na czym polega polowanie na stop lossy? 
Analiza 5C – na czym polega? Jak ją wykonać? 
Czym jest i na czym polega Wash Trading? 
Czym jest scalping kryptowalut? Na czym polega? 
Czym jest atak Sybil? Na czym polega? 
Czym jest Pump and Dump? Na czym polega? 
Backwardation – co to jest? Na czym polega? 
Scalping na rynkach finansowych – na czym polega?
