Jeżeli dopiero wszedłeś do świata kryptowalut z całą pewnością spotkałeś się z terminem white paper lub biała księga. W końcu wszyscy eksperci zalecają rozpocząć analizę fundamentalną od jego przeczytania. Najpopularniejszą białą księgą w świecie cyfrowych aktywów jest white paper Bitcoina. Zanim jednak mu się przyjrzymy, najpierw wyjaśnijmy ogólną definicję tego sformułowania. Nie jest ono bowiem używane tylko w świecie kryptowalut. Tak więc, zaczynamy!
Co to jest white paper (biała księga)?
White paper, a w języku polskim biała księga, jest dokumentem o charakterze informacyjnym, zazwyczaj wydawanym przez firmę w celu zaprezentowania lub podkreślenia cech rozwiązania, produktu lub usługi, które oferuje lub planuje zaoferować. Białe księgi są również wykorzystywane jako metoda prezentacji polityki rządowej i ustawodawstwa oraz badania reakcji opinii publicznej.
Biała księga jest często pisana jako materiał sprzedażowy i marketingowy w celu zachęcenia lub przekonania potencjalnych klientów do bliższego zapoznania się lub zakupu określonego produktu, usługi lub technologii. Z założenia ma ona być narzędziem marketingowym przed sprzedażą, a nie instrukcją obsługi lub innym dokumentem technicznym, który zapewni wsparcie po dokonaniu zakupu.
Białe księgi różnią się od innych materiałów marketingowych, takich jak np. broszury. Podczas gdy te drugie mogą być prezentowane w atrakcyjnym stylu i zawierać oczywiste zachęty do sprzedaży, białe księgi mają przedstawiać przekonujące, jednak rzeczowe dowody na to, że dana propozycja jest lepszym sposobem podejścia do danego problemu.
Biała księga w kryptowalutach
Jeżeli chodzi o świat kryptowalut, biała księga jest dokumentem przedstawiającym cele i technologie leżące u podstaw danego projektu. Można to nazwać nawet pewnego rodzaju manifestem twórców. Blockchainowe white papery najczęściej szczegółowo wyjaśniają techniczne aspekty i przedstawiają zarys planów na przyszłość. Celem jest przekonanie krypto inwestorów do zakupu tokenów.
Technologia blockchain to bardzo skomplikowany temat dla nowicjuszy. Deweloperzy wykorzystują więc białą księgę, aby przekazać wartość swoich projektów nawet osobom mniej zaawansowanym technologicznie. Napisanie white paperu jest konieczne zwłaszcza w przypadku nowych projektów. Szczególnie tych, które chcą pozyskiwać środki poprzez ICO. W ten sposób mogą bowiem wyjaśnić tworzone technologie, rozwiązania, tokenomię itp. Na przykład biała księga Bitcoin, o którym wspomnimy jeszcze w dalszej części tego artykułu, zawiera zarówno zarys wizji projektu Satoshi’ego Nakamoto, jak i szczegółową historię i wyjaśnienie algorytmu proof-of-work oraz mechanizmów motywacyjnych.
White paper służy również jako ważny element analizy fundamentalnej dla potencjalnych inwestorów. Właściwie, można nawet stwierdzić, że jest to „obowiązkowa lektura” przed każdą inwestycją. Biała księga napisana w dokładny sposób oraz jasno i klarownie opisująca jak będzie działał dany projekt, może wskazywać na doświadczenie i wiarygodność jego zespołu. Z drugiej strony biała księga napisana na tzw. „kolanie”, może być sygnałem ostrzegawczym.
Jak czytać white paper?
W tym miejscu warto podkreślić, że nie każda biała księga jest identyczna. W zależności od projektu, mogą one wymagać od inwestora większej lub mniejszej znajomości różnych technicznych terminów. Większość białych ksiąg jest bowiem napisana mocno technicznym językiem.
Aby zrozumieć white paper, czasami trzeba przeczytać kilka białych ksiąg, ponieważ wiele projektów w świecie kryptowalut nakłada się na siebie. Dla przykładu, zanim zrozumiesz dokładnie mechanizmy działania stablecoinów USDT czy DAI, musisz najpierw wiedzieć co to jest standard ERC-20. Biała księga staje się również mniej przydatna w przypadku np. niewymiennych tokenów (NFT). Reprezentują one bowiem własność lub aktywa kolekcjonerskie, które różnią się raczej estetyką, a nie technologią.
Biała księga Bitcoina
White paper Bitcoina został napisany w 2008 roku przez anonimową osobę lub grupę osób działającą pod pseudonimem Satoshi Nakamoto. Jego oryginalny tytuł to: „A Peer-to-Peer Electronic Cash System”. Biała księga Bitcoina to dokument stworzony w taki sposób, że przedstawia najpierw problem, a potem jego rozwiązanie. Satoshi Nakamoto wyjaśnia w nim odwieczny problem systemu monetarnego, a następnie proponuje w jaki sposób można go rozwiązać za pomocą matematyki.
Od momentu powstania, white paper bitcoina intensywnie zaczęli analizować różni innowatorzy. To spowodowało, że proces od napisania białej księgi do stworzenia w pełni funkcjonalnego kodu nie trwał zbyt długo. Od momentu przedstawienia koncepcji przez Satoshiego Nakamoto do wydobycia pierwszego bloku (tzw. bloku genezy) minęły zaledwie 2 miesiące.
White paper Bitcoina ma w sumie 12 sekcji. Rozpoczyna się on od wstępu przedstawiającego ideę i założenia kryptowaluty. W dalszej części jednak zagłębia się w mechanikę sieci i powody, które czynią ją wyjątkową.