Pre-market w krypto to specyficzna forma handlu. Pozwala na obracanie prawem własności do tokena przed wprowadzeniem go na rynek. Ba, moneta czasem jeszcze nie powstała, a my już nią handlujemy! Jak to w ogóle jest możliwe?
Czym jest pre-market w krypto
Na giełdzie tradycyjnej pre-market oznacza handel prawami do akcji tuż przed sesją. Ponieważ w krypto rynki pracują 24h, tutaj taki handel może dotyczyć jedynie monet dotąd nienotowanych.
Obracamy więc tokenami, które nie zostały jeszcze rozesłane do uprawnionych portfeli, a co za tym idzie – nie trafiły na giełdy. W rzadszych wypadkach mogą to być prawa do tokenów, które nawet nie zostały jeszcze utworzone. Ich źródła pochodzenia mogą być rożne – airdrop, udział w rundzie prywatnej, nagrody doradców, którzy dostali już swoje przydziały…
Uprawnieni do tokenów mogą dzięki pre-marketowi zagwarantować sobie sprzedaż po żądanej cenie, a spekulanci – kupić je przed wejściem na rynek. Transakcje tu mają zatem charakter wysoce spekulacyjny i straty można tu zanotować jeszcze łatwiej, niż zyski.
W szerszym ujęciu pre-market obejmuje każdą pozagiełdową formę sprzedaży tokenów, włączając tu ICO, IEO, IDO czy sprzedaż prywatną. Nasz artykuł koncentruje się jednak na sprzedaży tokenów tuż przed powszechnym ich udostępnieniem na giełdach.
Być może zainteresują Cię również inne nasze materiały:
- Oferty ICO: szansa na zyski kontra ryzyko
- Zdecentralizowane IDO: debiut przez DEXy
- Airdropy: sposób na darmowe tokeny
- Najlepsze launchpady: legendarne zyski
- Opcje na kryptowaluty: zakup z gwarancją ceny
Specyfika handlu przed listingiem
Pre-market różni się od listingu, oznaczającego oficjalne wprowadzenie tokena do obrotu. Ten drugi daje prawo zakupu każdemu po aktualnej cenie rynkowej. Pre-market ma kilka unikalnych cech:
- Dostępność często ograniczona jest do inwestorów, spełniających określone kryteria.
- Cena jest pochodną informacji o projekcie, dostępności tokenów, spekulacji i mechanizmów platformy.
- Płynność jest niewielka w stosunku do późniejszego handlu na otwartym rynku.
- Brak pełnej przejrzystości, gdyż operacje na pre-markecie nie są widoczne dla wszystkich.
Jak mówiliśmy, pre-market to nie tylko handel już istniejącymi tokenami. Przedmiotem obrotu mogą być również punkty, zarobione działaniami na danej platformie. Dają one prawo do przydziału tokenów, kiedy te zostaną już utworzone podczas TGE.
TGE (Token Generation Event) – wygenerowanie tokena, moment kiedy pierwszy raz pojawia on się na blockchainie.
Posiadacze praw do tokenów mogą spieniężyć je wcześniej. W tym ujęciu przypomina to nieco kontrakty futures, gdzie także występuje zobowiązanie do dostarczenia aktywów w przyszłości.
Jak działa handel pre-market
Jest on nieco bardziej wymagający niż na handel rynku spot. Procedury zależą od tego, czy używamy giełdy krypto (Bybit, Kucoin, OKX itd) czy też DeFi (Whales Market).
Na giełdzie sprzedający często muszą udowodnić, że mają prawo do alokowanych tokenów. Wymagane jest także złożenie zabezpieczenia, które zostanie przekazane kupującemu w razie niewywiązania się z umowy. Z kolei kupujący, zweryfikowani na platformie, są na ogół zwolnieni z dodatkowych wymagań.
Na DeFi nabywcy muszą zablokować wymaganą do zakupu kwotę w smartkontrakcie. Rozliczenia zazwyczaj prowadzone są w stablecoinach, najczęściej USDT.
Uczestnicy rynku tworzą zlecenia, określając parametry cenowe, zaś algorytmy dopasowują oferty kupna i sprzedaży. Transakcja kończy się automatycznym rozliczeniem w momencie, gdy projekt oficjalnie debiutuje na giełdzie. Platforma może jednak anulować rozliczenie, jeśli start tokena zostanie odwołany lub nastąpią nieprzewidziane trudności.
Mechanizm ustalania cen
Ustalanie cen tokenów na pre-markecie to osobny rozdział. Mogą być one powiązane z cenami z ostatniej rundy finansowania, planowanej ceny na listingu, całkowitej wyceny (FDV), odniesienia do innych projektów itd. Pole manewru jest tu bardzo duże.
Aby je ograniczyć, platformy niekiedy wprowadzają limity maksymalnego odchylenia ofert od ceny tokenów w rundach seed lub private. Taki sztuczny kanał cenowy zwiększa bezpieczeństwo i nieco ogranicza spekulację.
Praktyka pokazuje, że początkowe notowania na pre-markecie oscylują około 1,5-krotności ceny prywatnej sprzedaży, choć rozrzut tej wartości jest znaczny. Jakość i rozpoznawalność projektu odgrywa dużą rolę – te z silnymi fundamentami uzyskują wyraźnie wyższe ceny.
Zainteresowanie ofertą pre-marketu zmienia się w czasie. Pierwszy szczyt przychodzi tuż po ogłoszeniu alokacji, gdy rynek dokonuje pierwszej wyceny tokenów. Wyłaniają się wtedy poziomy wsparcia i oporu. Drugi szczyt zainteresowania obserwujemy na 24-48 godzin przed listingiem, gdy inwestorzy budują swoje pozycje w oczekiwaniu na debiut.
Pre-market pozwala z grubsza przewidzieć wzrost lub spadek ceny tokena. Dla projektów dużych (50 mln $ i więcej) dokładność takiej obserwacji dochodzi do 75%.
Whales Market: pre-market zdecentralizowany
Whales Market to platforma OTC, gdzie użytkownicy mogą wymieniać aktywa zapisane na wielu blockchainach. Pozwala na przeprowadzanie transakcji bez potrzeby zaufania drugiej stronie.
OTC (Over the Counter) – handel bezpośrednio między sprzedającym i kupującym, bez nadzoru, choć czasem przy użyciu mechanizmu rozliczeń brokera.
Whales Market wykorzystuje smartkontrakty zarówno do obsługi transakcji tokenami, jak i punktami, które zostaną wymienione w przyszłości. Obsługiwał już sprzedaż znanych projektów krypto, jak Starknet, Aevo czy Wormhole .
Sprzedający musi złożyć zabezpieczenie, które jest przekazywane kupującemu, jeśli nie wywiąże się on z umowy. Analogicznie, inny kontrakt przechowuje środki kupującego, by przekazać je sprzedającemu po spełnieniu warunków transakcji.
Handel przed debiutem? Konieczny DYOR
Inwestowanie w tokeny na pre-market bez wcześniejszego zbadania projektu to proszenie się o kłopoty. Takie badanie, określane jako DYOR, pomaga uniknąć ryzyka związanego z inwestycją w projekty kiepskiej jakości.
Pierwszy element to weryfikacja zespołu stojącego za projektem. Znajomość teamu pozwala na sprawdzenie jego doświadczenia i powiązań. Przy okazji warto zainteresować się, kto jest kluczowym inwestorem.
Następna jest warstwa techniczna – powinniśmy rozumieć, co właściwie dany projekt oferuje. Repozytoria GitHub powiedzą nam z kolei, czy projekt się rozwija, zaś audyty to, jak podchodzi do bezpieczeństwa.
Bardzo ważna jest tokenomika, decydująca o całkowitej podaży, przydziałach i harmonogramie uwalniania tokenów. Cóż nam po genialnym projekcie, w którym twórcy kontrolują 90% podaży?
To tylko wierzchołek góry lodowej. Jeśli zatem widzimy czerwone flagi w rodzaju niewłaściwej alokacji, kiepską tokenomikę, zbyt wysoką wycenę, niewielką społeczność czy agresywny marketing, należy ponownie rozważyć swoją inwestycję. FOMO jest jednym z najgorszych doradców.
Dane pokazują, że projekty z alokacją dla zespołu większą niż 20% radzą sobie kiepsko. Szansa na gwałtowny spadek ich ceny po listingu jest przeszło 2 razy większa od średniej. Zjawisko nie występuje jednak, jeśli te tokeny są zablokowane na długi czas.
Silne i słabe strony pre-marketu
Zalety
- dostęp do tokenów po atrakcyjnych cenach
- możliwość wcześniejszego zajęcia pozycji
- szansa na zakup także, jeśli nie wygraliśmy alokacji
- możliwość skopiowania ruchów VC i wielorybów
- wiedza o podaży i popycie jeszcze przed publicznym listingiem
- wczesne info o potencjalnych problemach projektu
Wady
- podwyższone ryzyko inwestycji
- ograniczona płynność i wyższe spready, poślizg cenowy
- możliwy problem z szybką sprzedażą z powodu małego popytu
- potencjalna manipulacja cenowa i pompowanie wartości
- brak pełnej transparentności i asymetria informacji
- problemy techniczne platformy mogą wpłynąć na zyskowność inwestycji
Prognozy rozwoju tego rynku
Pre-market wyrósł na istotny element ekosystemu krypto. Choć niewielu wie o jego istnieniu, zaczyna on mieć wpływ na notowania tokenów.
Funkcjonuje jako mechanizm odkrywania cen, wypełniając lukę między prywatną sprzedażą tokenów a ich wejściem na publiczne giełdy. Daje dostęp do inwestycji podwyższonego ryzyka, oferując szansę na spore zwroty.
Co warte zapamiętania – wykazuje korelację między notowanymi na nim cenami tokenów, a ich późniejszymi wynikami. Może to jakiś pomysł na strategię inwestycyjną?
Jak wszystko, ten rynek także podlega zmianom. Coraz więcej tu profesjonalnych market makerów i instytucji, zapewniających stabilność. Na DeFi rozwijają się protokoły escrow i systemy reputacji. Na CEX z kolei widać wyraźny trend w stronę obowiązkowych KYC i regulacji.
Pre-market krypto przeszedł długą drogę i wciąż się rozwija, premiując korzystnymi zakupami tych, którzy odrobili prace domową. Z drugiej strony, próba wejścia bez wcześniejszego rozpoznania rynku ma 95% skończy się poważnymi stratami. Jak zawsze w krypto…
Pre-market FAQ
Czym jest pre-market w kryptowalutach?
Jest to możliwość obrotu tokenami, zanim zostaną one oficjalnie wprowadzone do obrotu, a czasem nawet jeszcze przed ich powstaniem.
Czy zakup tokenów przed debiutem jest ryzykowny?
Ryzyko jest większe niż na rynku spot. Możemy je minimalizować, dokładnie badając projekt przed zakupem oraz unikając FOMO. Lepiej stracić okazję, niż forsę.
Czy warto kupować na Whales Market?
Tak, jeśli wiesz co robisz. Za niewielkie pieniądze można tam zdobyć ekspozycję na wiele ciekawych projektów. Czy przyniosą zyski po debiucie, to już inna sprawa.
Jakie są najlepsze giełdy krypto do handlu pre-market?
Każdy ma swoje ulubione. Osobiście preferuję giełdę Kucoin, choć Gate.io i Bybit też wyglądają nieźle.
Powiązane wpisy:
Czym jest scalping kryptowalut? Na czym polega? 
Na czym polega kopanie kryptowalut? Jak zacząć kopać? 
Co to jest staking kryptowalut? Na czym polega? 
Miksery kryptowalut. Na czym polega miksowanie krypto? 
Na czym polega spalanie tokenów (kryptowalut)? 
Arbitraż kryptowalut – na czym polega? Jak zarabiać? 
Na czym polega decentralizacja kryptowalut? 
Czym jest i na czym polega Wash Trading? 
Czym jest atak Sybil? Na czym polega? 
Czym jest Pump and Dump? Na czym polega?
