W życiu dobrze jest mieć plan awaryjny. W krypto podobnie – warto mieć otwarte różne możliwości, żeby mieć z czego wybrać gdy przyjdzie czas. Temu właśnie służą opcje na kryptowaluty: zabezpieczeniu prawa do korzystnej transakcji zawczasu.
Czym są opcje na kryptowaluty?
Opcje na kryptowaluty to instrumenty pochodne (inaczej derywaty) rynku krypto. Kupno opcji daje inwestorowi prawo – nie obowiązek! – zakupu lub sprzedaży określonego aktywa po ustalonej wcześniej cenie.
Kluczową cechą opcji jest asymetria ryzyka. Nabywca opcji ponosi ryzyko ograniczone do wysokości kwoty, za którą ją kupił. Jego zysk jest potencjalnie nieograniczony, ale niepewny. Sprzedawca opcji z góry inkasuje określony zysk, jednocześnie wystawiając się na nieznane ryzyko. Taka asymetria pozwala na tworzenie ciekawych strategii inwestycyjnych.
Opcje mogą pełnić kilka funkcji:
- hedging – zabezpieczanie pozycji przed niekorzystną zmianą ceny
- spekulacja – zwiększanie potencjalnego zysku przy ograniczonym kapitale
- generowanie dochodu – poprzez sprzedaż opcji i zarobienie premii
Znaczenie opcji stale rośnie, gdyż oferują one pożyteczne narzędzia zarządzania ryzykiem. Pomagają też w zwiększeniu płynności, przyciągając nowych inwestorów.
Podstawowe rodzaje opcji
Opcje dzielą się na dwa podstawowe typy: Call i Put.
Opcja CALL daje prawo do KUPNA aktywa po określonej cenie, podczas gdy opcja PUT daje prawo jego SPRZEDAŻY.
- kupno opcji Call: rozsądne jest, gdy inwestor oczekuje wzrostu ceny. Maksymalna strata to zapłacona premia, a potencjalny zysk jest nieograniczony.
- kupno opcji Put: wskazane, gdy inwestor oczekuje spadku ceny. Maksymalna strata to zapłacona premia, a potencjalny zysk określa cena wykonania.
W przypadku sprzedaży opcji założenia są odwrotne.
Na większości rynków inwestor indywidualny może tylko kupować opcje, zaś ich sprzedażą zajmują się wyspecjalizowane instytucje.
i
ITM, ATM oraz OTM
Na rynku opcji spotkamy się czasem z określeniami ITM, ATM oraz OTM. Co one znaczą?
- ITM (In-The-Money): cena wykonania opcji kupna jest niższa niż cena bazowego aktywa. Opcja ma wartość wewnętrzną.
- ATM (At-The-Money): cena wykonania opcji jest równa cenie instrumentu bazowego.
- OTM (Out-of-The-Money): cena wykonania jest wyższa od ceny rynkowej. Opcja nie ma wartości wewnętrznej.
Opcje: premia, cena wykonania, data wygaśnięcia
Każda opcja zawiera w sobie trzy kluczowe elementy, wpływające na jej wartość.
- Premia to cena, którą płaci nabywca opcji za prawo kupna lub sprzedaży kryptowaluty. Jest określana przez wiele czynników, jak charakter aktywa bazowego, jego cenę, zmienność rynku czy czas do wygaśnięcia opcji.
- Cena wykonania (strike price) to ustalona cena, po której posiadacz opcji może kupić lub sprzedać kryptowalutę.
- Data wygaśnięcia określa moment, kiedy opcja może być wykonana. Opcje europejskie mogą zostać wykonanie tylko w dniu wygaśnięcia, opcje amerykańskie w dowolnym momencie przed tą datą.
Większość platform krypto oferuje opcje europejskie, amerykańskie są rzadziej spotykane.
Różnice pomiędzy opcjami a futures
Opcje kryptowalutowe i kontrakty futures pełnią zbliżoną rolę, ale różnią się znacząco.
- obowiązek vs. prawo: futures zobowiązują do transakcji, opcje dają kupującemu prawo wyboru
- premia: futures nie wymagają płacenia premii, opcje tak
- ryzyko: w futures obie strony ponoszą ryzyko, w opcjach ryzyko nabywcy jest ograniczone do wysokości premii
- lewarowanie: futures oferują zazwyczaj wyższy lewar niż opcje
- rozliczenie: futures mogą być rozliczane codziennie, opcje przy wygaśnięciu lub wykonaniu
- popularność: futures są bardziej powszechne i mają wyższą płynność niż opcje
Przykład transakcji na opcjach
Przewidujemy wzrosty: kupujemy Call na BTC
- Aktualna cena BTC: 60 000 $
- Zakup opcji Call z ceną wykonania 62 000 $, wygasającej za 30 dni
- Premia: 1500 $ za kontrakt (1 BTC)
Scenariusz pozytywny: BTC osiąga 65 000 $ w dniu wygaśnięcia opcji. Zysk: (65 000 – 62 000) – 1500 = 1500 $ (100% zwrotu)
Scenariusz negatywny: BTC spada do 58 000 $. Strata: 1 500 $ (100% zapłaconej premii)
Przewidujemy spadki: kupujemy Put na ETH
- Aktualna cena ETH: 2 000
- Zakup opcji Put z ceną wykonania 1 900 $, wygasającej za 14 dni
- Premia: 100 $ za kontrakt (1 ETH)
Scenariusz pozytywny: ETH spada do 1 700 $. Zysk: (1,900 – 1,700) – 100 = 100 $ (100% zwrotu)
Scenariusz negatywny: ETH wzrasta do 2 200 $. Strata: 100 $ (100% zapłaconej premii)
Kiedy warto użyć opcji
Jeśli dotąd nie handlowaliśmy opcjami, na początek przydadzą nam się dwie podstawowe strategie.
Protective Put
W tym scenariuszu kupujemy opcję Put, pozwalającą na sprzedaż już posiadanej kryptowaluty po ustalonej cenie.
Warto stosować, gdy:
- mamy długoterminową pozycję w kryptowalucie, ale krótkoterminowo przewidujemy spadki
- czekają nas ważne wydarzenia rynkowe (np. hardfork, nowe regulacje)
- chcemy zabezpieczyć zyski po znaczącym wzroście ceny
Covered Call
W tym scenariuszu sprzedajemy opcję Call na już posiadaną kryptowalutę.
Jest to jedyny sposób sprzedaży opcji, który powinien rozważać indywidualny inwestor. Każda inna sprzedaż opcji naraża go na zbyt poważne ryzyko.
Warto stosować, gdy:
- oczekujemy stabilizacji lub niewielkiego wzrostu ceny
- chcemy wygenerować dodatkowy dochód z posiadanych kryptowalut
- jesteśmy gotowi sprzedać swoje aktywa po cenie wyższej niż obecna
Trzeba pamiętać, że Covered Call ogranicza potencjalne zyski ze wzrostu ceny, wymuszając sprzedaż po cenie ustalonej wcześniej.
Ważne wskaźniki: delta, gamma, theta, vega
Zanim zaczniemy handlować opcjami, wypada poznać kilka kluczowych wskaźników, określanych slangowo jako „Grecy”.
- Delta: mierzy zmianę wartości opcji w odpowiedzi na zmianę ceny aktywa. Wysoka delta oznacza większą czułość na ruchy ceny.
- Gamma: wskazuje na tempo zmiany delty. Jej wysoka wartość wskazuje na dużą zmienność aktywa bazowego.
- Theta: określa tempo utraty wartości przez opcję w miarę upływu czasu. Im bliżej daty wygaśnięcia, tym większa strata.
- Vega: mierzy wpływ zmienności rynku na wartość opcji. Wyższa zmienność zazwyczaj zwiększa wartość premii opcyjnej.
Złożone strategie opcyjne
Ta zabawa dla profesjonalnych inwestorów, wymienimy zatem tylko kilka nazw, żebyś mógł zaimponować swoją wiedzą kolegom. 😉
- Long Straddle: jednoczesny zakup opcji Call i Put z tą samą ceną wykonania i datą wygaśnięcia. Stosowana, gdy oczekujemy znaczącego ruchu ceny, ale nie jesteśmy pewni kierunku.
- Iron Condor: sprzedaż opcji Put i Call OTM (Out-of-The-Money) oraz zakup dalszych OTM opcji Put i Call. Użyteczna, gdy oczekujemy stabilnego rynku z niewielką zmiennością.
- Butterfly Spread: składa się z czterech opcji i trzech różnych cen wykonania. Można ją skonstruować zarówno z opcji kupna (Call), jak i sprzedaży (Put). Jest to strategia neutralna, zakładająca brak znacznych zmian ceny.
Główne platformy oferujące opcje na kryptowaluty
Rynek opcji na kryptowaluty rozwija się szybko. Główne parkiety dla takiego handlu to:
Deribit
Największy gracz w segmencie opcji kryptowalutowych, ma ponad 80% udziałów w rynku. Oferuje opcje na Bitcoina i Ethereum, ostatnio poszerzył ofertę o BNB, SOL i XRP (wszystkie europejskie). Jest platformą klasy instytucjonalnej, jednak oferuje także funkcje przyjazne dla początkujących.
Deribit ma bezpłatny kurs handlu opcjami oraz testową wersję swojej platformy transakcyjnej.
Binance
Największa na świecie giełda kryptowalut. Opcje Binance dają ekspozycję na Bitcoina, Ethereum, BNB czy XRP. Oferuje opcje na kryptowaluty w stylu europejskim. Spory wybór terminów wygaśnięcia, jednak relatywnie niski niski wolumen handlu. Sprawdź naszą recenzję opcji Binance.
OKX
Podobnie jak Binance jedna z największych giełd kryptowalut. Oferuje handel opcjami BTC i ETH w stylu europejskim. Proponuje dwa tryby: Simple Options oraz Pro dla bardziej zaawansowanych traderów.
Bybit
Kolejna giełda krypto oferująca opcje europejskie – poza BTC i ETH także SOL, wszystkie rozliczane w USDC. Opłaty zaczynają się od 0,03%, ale mogą być obniżone do 0,01% dla posiadaczy kont VIP.
Delta Exchange
Platforma instrumentów pochodnych. Pozwala zarówno kupować jak i sprzedawać opcje (euro) na BTC i ETH. Podobnie jak OKX oferuje tryb Easy Options oraz platformę testową. Lubiana przez użytkowników.
CoinCall
Scentralizowana giełda opcji, stworzona przez byłych pracowników JPMorgan. Przyjazna dla początkujących. Oferuje opcje europejskie dla przeszło 10 kryptowalut. Wyróżnikiem platformy jest możliwość skorzystania z bardzo wysokiej dźwigni.
Hegic
Protokół zdecentralizowany działający onchain. Oferuje opcje na Bitcoin oraz Ethereum, rozliczenia dokonywane mogą być przy pomocy Hegic Token (HEGIC). Plusem jest intuicyjny interfejs i znikome opłaty, minusem zdarzające się niekiedy problemy techniczne.
Derive (ex Lyra)
Również platforma zdecentralizowana. Oferta dość standardowa: opcje europejskie na BTC i ETH. Traderzy mogą przy okazji transakcji zarabiać token platformy. Opłatę za gaz płacisz tylko podczas wpłacania i wypłacania środków z łańcucha Lyra.
Przyszłość rynku opcji kryptowalutowych
Rynek opcji na kryptowaluty wciąż ewoluuje, ale wszystko wskazuje, że z biegiem czasu będzie on zyskiwał na znaczeniu. Pojawienie się ETF na krypto to dopiero początek szybkiego rozwoju takich produktów finansowych.
Rozwój rynku napędzany jest rosnącym zaangażowaniem dużych firm inwestycyjnych. Bitcoin i krypto przestają być dziwactwem, stają się normalnym aktywem finansowym, w dodatku zapewniającym spore zyski.
Innym trendem jest rozwój zdecentralizowanych protokołów opcyjnych takich jak Hegic czy Lyra, wprowadzających liczne innowacje. Także tokenizacja opcji czyni obrót nimi znacznie łatwiejszym.
Integracja opcji z ekosystemem DeFi otwiera nowe możliwości, jak wykorzystanie ich w protokołach pożyczkowych czy automatyczne strategie yield farmingu. Przykładem jest Ribbon Finance, oferujący zyski m.in. poprzez strategie opcyjne.
Przyszłość rynku opcji kryptowalutowych wygląda obiecująco, łącząc tradycyjne finanse z tym nowym rynkiem. Kluczowe jest jak zawsze znalezienie równowagi między zyskownością a bezpieczeństwem. Nie sztuka podwoić kapitał w opcjach – sztuka dowieźć osiągnięte zyski do mety.
Inwestowanie jest ryzykowne. Inwestuj odpowiedzialnie.