Są takie spółki, które najpierw decydują się na emisję akcji, a z czasem na ich skupowanie, czyli tak zwany buyback. Co oznacza skup akcji własnych i kiedy najczęściej ma miejsce? Jakie znaczenie buyback ma dla inwestora i co jeszcze warto wiedzieć w tym temacie?
Czym jest buyback?
Interesując się giełdą można spotkać się z różnymi komunikatami emitentów. Spółki mogą informować o nowej emisji, o nabyciu akcji przez osobę zarządzającą spółką czy też o skupie akcji własnych (z ang. buy back – odkupić). Co to oznacza?
Termin buyback jest ściśle związany z zakupem akcji, dlatego też na samym początku warto przypomnieć co to takiego. Akcje to papiery wartościowe potwierdzające udział danego podmiotu (będącego akcjonariuszem), w majątku spółki akcyjnej (będącej emitentem). Może być nim zarówno osoba fizyczna i osoba prawna.
W Polsce akcje spółek są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie i może kupić je każda osoba, która posiada ukończone 18 lat i ma wolny kapitał. Akcjonariusz posiadane akcje może w każdej chwili również odsprzedać, co w przypadku rosnącego kursu daje mu zarobek.
Spółki emitują akcje głównie w celu zdobycia zewnętrznego kapitału. Kiedy mają wystarczająco dużo gotówki, mogą zdecydować się je odkupić. Niezwykle ważną kwestią jest to, że skup akcji własnych, czyli buyback to operacja, która zmniejsza liczbę akcji w obrocie, a więc zwiększa zysk przypadający na każdą z nich.
Skup akcji własnych może odbywać się w dwojaki sposób. Spółka może nabyć swoje akcje bezpośrednio na giełdzie. Wtedy też osoba, która je sprzedaje nawet nie wie, że drugą stroną transakcji jest emitent. Spółka może skupić swoje akcje także na drodze oficjalnej. Wtedy też ogłasza oficjalny komunikat i zaprasza akcjonariuszy do składania ofert sprzedaży akcji na okaziciela.
Kiedy spółki decydują się na skup akcji własnych?
Wiele osób może zastanawiać się nad tym po co spółkom skup akcji własnych, skoro mogą zainwestować w coś innego. Tak jak już wspomnieliśmy, emitenci często decydują się na buy back w momencie, w którym posiadają nadwyżkę gotówkową. To nie oznacza jednak, że skupują własne akcje tylko po to, żeby pozbyć się wolnych środków.
Skupując akcje własne spółka doprowadza do zmniejszenia liczby akcji w obrocie, dzięki czemu jest w stanie zapobiec wrogim przejęciom. Wrogie przejęcia to uzyskanie kontroli nad spółką przez osobę lub inny podmiot na skutek nabycia większej ilości akcji, to znaczy w liczbie wystarczającej do kontroli i zarządzania nią, mimo braku akceptacji zarządu i rady nadzorczej.
Kiedy spółka decyduje się na skup akcji, ich ilość w obrocie maleje, dzięki czemu zakup nawet wszystkich akcji przez jednego gracza nie dałoby mu pakietu kontrolnego. Ponieważ buyback wiąże się z zaangażowaniem sporej gotówki, spółki najczęściej decydują się na niego w momencie, kiedy ich akcje mają niską wartość.
Kiedy akcje są notowane niżej, emitent za tę sama kwotę może skupić więcej walorów niż w przypadku, kiedy są notowane wyżej. Poza tym, kiedy akcje są notowane niżej inne podmioty mogłyby zdecydować się na wrogie przejęcie, czemu spółka powinna zapobiec.
Skup akcji własnych najczęściej wiąże się z ich późniejszym umorzeniem, chociaż nie zawsze tak jest. Posiadając akcje własne spółka może też je z czasem odsprzedać. Jeśli zdecyduje się na to w momencie, w którym cena akcji będzie wyższa niż cena po jakiej je skupowała, osiągnie dodatkowy zysk.
Zdarza się, że spółki decydują się na skup akcji, a później ich nie umarzają, tylko przekazują swoim pracownikom. Jest to korzystne z punktu widzenia podatkowego. Niektóre spółki traktują to jako formę motywacji. Powszechnie uważa się, że posiadanie akcji przez pracowników zwiększa ich zaangażowanie i lojalność.
Co buyback oznacza dla inwestora?
Wiedząc już czym jest buyback i kiedy spółki mogą się na niego zdecydować, warto zastanowić się nad tym, jakie to ma znaczenie dla inwestora. Tak jak już wspomnieliśmy, na skutek skupu akcji własnych, dochodzi do zmniejszenia ilości akcji w obrocie giełdowym, co dla inwestora ma wymierne korzyści. Co to znaczy?
Jeśli inwestor przy okazji skupu akcji nie zdecyduje się na ich sprzedaż, z racji na zmniejszoną ilość walorów w obrocie, jego procentowy udział w akcjonariacie firmy automatycznie się zwiększy. Wielu inwestorów wiedząc o skupie akcji decyduje się je przetrzymać do momentu, w którym spółka już je skupi. Dlaczego?
W wielu przypadkach kiedy ma miejsce buyback, ceny akcji gwałtownie idą w górę. Często jest to efekt krótkoterminowy, ale jeśli inwestor w porę zdecyduje się sprzedać akcje, może osiągnąć spore zyski.
Poprawa wskaźników
Kiedy część akcji spółki zostanie umorzona, jej kapitał zakładowy dzieli się na mniejszą liczbę akcji, co z kolei wpływa na wysokość wskaźników. Na skutek umorzenia akcji poprawie ulega ROE, czyli wskaźnik rentowności kapitałów własnych, nazywany inaczej stopą zwrotu z kapitału własnego. Żeby go obliczyć wystarczy podzielić zysk netto przez kapitał własny.
Przy umorzeniu części akcji spółki zmianie ulegają również wskaźniki zależne od ceny. Jednym z najczęściej stosowanych wskaźników giełdowych tego typu jest C/Z, czyli cena do zysku. Żeby go obliczyć trzeba podzielić cenę rynkową jednej akcji przez zysk netto przypadający na jedną akcję.
Kiedy spółka ogłasza decyzję o skupie akcji własnych wielu inwestorów zastanawia się co zrobić. Mowa tutaj zwłaszcza o tych inwestorach, którzy nabyli akcje spółki z myślą o inwestycji krótkoterminowej. Opcje są dwie – mogą je sprzedać spółce lub poczekać i sprzedać tuż po buyback’u. Trudno powiedzieć która opcja jest lepsza. Zarówno w przypadku odsprzedaży w momencie skupu, jak i tuż po nim akcje powinny być w cenie.
Na samym końcu warto jednak zwrócić uwagę na to, że spółka może wycofać się ze skupu akcji lub skupić tylko ich niewielką część, co po pierwsze ograniczy zaufanie inwestorów, a po drugie może nie wywołać tak dużego wzrostu cen, jakiego się spodziewali.