Value investing – czyli inwestowanie w wartość – na czym polega? Czym jest? Kto jest pionierem tego podejścia do analizy rynków finansowych? Tego i innych wartościowych rzeczy dowiesz się z dzisiejszego wpisu.
Ben Graham – ojciec inwestowania w wartość
Osobę, którą powszechnie uważa się za pioniera analizy fundamentalnej (utożsamianej z inwestowaniem w wartość) jest Benjamin Graham. Razem z Davidem Doddem napisał książkę Security Analysis, w której wskazywał na istotność analizy finansowej przedsiębiorstwa, szczególnie w kontekście jego wyceny. Niedługo później stworzył „biblię” inwestowania w wartość, czyli książkę Inteligentny Inwestor (nie mylić z książką o tym samym tytule napisaną niedawno przez Tradera21). Warren Buffet uważa ją za najlepszą książkę na temat inwestowania jaka istnieje.
Wspomniany Warren Buffet oraz Charlie Munger – multimiliarderzy zarządzający konglomeratem Berkshire Hathaway poprzez którego inwestują w inne firmy są najsłynniejszymi jego uczniami. W portfelu Berkshire mają takich gigantów jak Coca Cola, Kraft Heinz, Duracell, GEICO, American Express, Apple i Bank of America. Berkshire notowane jest na amerykańskiej giełdzie (NYSE), w długim okresie osiągana przez firmę stopa zwrotu z kapitału wyniosła 19%, co oznacza mniej więcej dwa razy tyle co indeks SP500.
Inni znani inwestorzy, na których podejście do rynków Graham wywarł znaczący wpływ to:
- Bill Ackman – znany kontrariański inwestor, aktywista, miliarder. Zarządza Pershing Square Capital Management. Zasłynął (nieudanym) shortem na Herbalife oraz ogromnymi zyskami w trakcie krachu związanego z pandemią koronawirusa.
- Michael Burry – główny bohater filmu The Big Short. Zarządzający funduszem Scion Capital. Przewidział subprime mortgage crisis 2007-2008 i przyniósł inwestorom swojego funduszu stopę zwrotu w wysokości 489% w latach 2000-2008. Następnie zamknął fundusz i skupił się na samodzielnym inwestowaniu.
- Michael Larson – menedżer funduszu Cascade Investment, który jest wehikułem inwestycyjnym fundacji Billa i Melindy Gatesów. Zarządza również prywatnym majątkiem rodziny Gatesów. Osiągał wyniki porównywalne z rezultatami Berkshire Hathaway. Zwolennik value investing.
- Iriving Kahn – kiedyś najstarszy aktywny menedżer na Wall Street. Karierę rozpoczął w 1928 i pracował aż do śmierci w wieku 109 lat. Wierny wyznawca filozofii Grahama: inwestowania w wartość.
Na czym właściwie polega inwestowanie w wartość (value investing)?
Zwolennicy inwestowania w wartość uważają, że rynek nie zawsze wycenia aktywa w sposób racjonalny, oddający ich prawdziwą wartość. Ich zdaniem istnieje silna tendencja do nadmiernych reakcji na dobre i złe wiadomości. Ich zdaniem możliwe jest znalezienie firm niedocenionych przez rynek tj. takich, których cena akcji powinna być wyższa niż jest w rzeczywistości.
Szukają oni wartości biznesowej tam, gdzie inni inwestorzy jej nie widzą. Chcą kupić dobrze prosperujące firmy za niewygórowaną cenę. Jest to sedno analizy fundamentalnej – znajdź atrakcyjną firmę w niskiej cenie, kup i trzymaj. Generalnie unikają „modnych” branż i trzymają się z dala od spółek o których głośno jest w mediach. Idealny biznes to dla nich biznes relatywnie nudny, bo nudny oznacza stabilny.
Inwestowanie w stylu value investing jest bardziej sztuką, niż nauką. Nie ma jednego podręcznika, z którego nauczylibyśmy się wszystkich zasad i reguł. Niestety – nie zostaniemy dobrym inwestorem po przeczytaniu jednej, czy dwóch książek o inwestowaniu w wartość. To nie jest aż takie proste.
Konieczne jest zaznajomienie się z kilkoma obszarami wiedzy, żeby móc myśleć jak ktoś kto umiejętnie i co najważniejsze – ze zrozumieniem i świadomością stosuje podejście value investing. Obszarami tymi są:
- analiza finansów przedsiębiorstw
- mikroekonomia i makroekonomia, a także podstawowe zagadnienia z zakresu bankowości centralnej
- znajomość biznesowa branż, w których chcemy inwestować
Omówmy je po kolei.
Finanse przedsiębiorstw – chleb powszedni value investora
To właśnie znajomość finansów i rachunkowości jest kluczową koncepcją w inwestowaniu w wartość. Bez niej nie zrozumiemy sprawozdań finansowych, a to właśnie ich analiza jest niezbędna do właściwiej oceny wartości firmy. Ważne jest zrozumienie struktury kosztów oraz przychodów dla uzyskania świadomości jak dokładnie firma funkcjonuje. Podobnie istotne jest poznanie struktury kapitałowej firmy oraz wynikających z niej zagrożeń.
Jak nauczyć się finansów przedsiębiorstw?
Idealnym rozwiązaniem byłoby udanie się na dobre studia z zakresu finansów i rachunkowości, gdzie tematy te omawiane są bardzo dokładnie. Autor wcześniej interesował się analizę fundamentalną i inwestowaniem w wartość. Przeczytał o niej 20-30 książek, inwestował w oparciu o jej pryncypia, jednak ukończenie studiów z tego zakresu pozwoliło na znacznie głębsze zrozumienie tychże mechanizmów niż wszystkie wcześniejsze lektury.
Naturalnie, niewiele osób jest sobie w stanie na to pozwolić ze względu na rozmaite ograniczenia związane z ich życiem prywatnym i zawodowym. Zostaje im więc samodzielne przerobienie tego materiału w czasie wolnym. Na szczęście dla nich, obecnie wiele uczelni udostępnia materiały za darmo. Polecam uczyć się w języku angielskim, gdyż inwestując i tak będziemy raczej szukać akcji firm na całym świecie. W końcu dlaczego mielibyśmy ograniczać się do relatywnie niewielkiego rynku polskiego? Wiele więcej okazji znajdziemy za granicą.
Przykładem platformy, gdzie możemy zdobyć tę wiedzę za darmo korzystając z najwyższej na świecie jakości kształcenia jest MIT OpenCourseWare, gdzie MIT (jedna z najlepszych uczelni na świecie) udostępnia bez opłat dostęp do nagranych wykładów oraz materiałów edukacyjnych. Poza uczelniami mamy też platformy takie jak EdX, gdzie profesjonaliści np. eksperci z ACCA prowadzą kursy w cenie kilkudziesięciu dolarów za przedmiot.
Mikroekonomia – zrozum jak działają rynki. Makroekonomia – zrozum jak działa gospodarka
Bez zrozumienia mechanizmów, w oparciu o które działa kapitalizm, nie będziemy w stanie płynnie poruszać się po giełdzie. Nie dostrzeżemy prawidłowości i zależności w analizowanych danych lub nie będziemy w stanie wyciągnąć z nich wartościowych wniosków. Zaznajomienie się z mikroekonomią pozwoli nam na lepsze zrozumienie branż, w których operują firmy, pozycji ich dostawców oraz klientów i tego jaki wpływ mają na analizowaną firmę.
Z kolei makroekonomia pozwoli nam poznać szerszy kontekst: wpływ inflacji, bezrobocia i wzrostu gospodarczego jest różny w różnych branżach. Luksusowe dobra, chleb i maszyny sprzedają się różnie na poszczególnych etapach koniunktury gospodarczej. Banki i deweloperzy mocniej reagują na zmiany w polityce monetarnej niż energetyka czy branża informatyczna. Jest to wiedza niezbędna dla tych, którzy chcą inwestować w wartość.
W jaki sposób uczyć się mikroekonomii i makroekonomii?
Na szczęście dla nas jest to wiedza mniej złożona od finansów. Owszem – przerobienie kursu na jednej z otwartych akademickich platform byłoby pewnie idealne. Niewiele gorszą alternatywą jest sięgnięcie po podręcznik na poziomie akademickim, taki jak np. ten najbardziej popularny napisany przez Mankiwa i Taylora.
Jakie znaczenie ma bankowość centralna w inwestowaniu w wartość?
Krótko mówiąc: duże.
Banki centralne kierują polityką monetarną w danym obszarze walutowym, a to bezpośrednio rzutuje na cenę kredytu oraz rentowność lokat. Wpływa to na giełdę i przedsiębiorstwa na wiele sposobów:
- obniżenie stóp procentowych znacznie poprawia rentowność w branżach silnie opartych na kredycie, jednocześnie nieznacznie wpływając na te, gdzie skala zadłużenia jest niewielka.
- niskie stopy procentowe oznaczają, że nieopłacalne staje się trzymanie pieniędzy na lokacie. Wielu decyduje się na przeniesienie ich na inne aktywa, między innymi akcje, co prowadzi do wzrostu ich wycen.
- niski koszt kredytu powoduje, że wiele firm decyduje się na skup własnych akcji posługując się kredytem w celu ich umorzenia. Czynią to, aby poprawić swoje wskaźniki finansowe przez zwiększenie zadłużenia.
- tani kredyt oznacza większą zdolność kredytową, a to przekłada się na większy popyt na nieruchomości mieszkalne. W dodatku ludzie przenoszą kapitał z lokat również do nieruchomości pompując w ten sposób ich wartość.
Wpływ banków centralnych na procesy gospodarcze jest trudny do przecenienia, a sposoby przez jakie się odbywa są skomplikowane i wielowarstwowe. Niestety wiedza ta jest trudna do zdobycia, gdyż kursy akademickie z zakresu bankowości centralnej zazwyczaj nie skupiają się za bardzo na wpływie na rynki kapitałowe, a raczej na całą gospodarkę i kluczowe agregaty: PKB, bezrobocie oraz inflację.
Kompetentny value investing – poznaj branże, w które inwestujesz
Doświadczeni analitycy wiedzą, że wskaźniki finansowe niewiele znaczą bez właściwego kontekstu. Analizując konkretną spółkę powinniśmy znać jej konkurencję i jej sytuację finansową. Koniecznie należy zaznajomić się również z pozycją firm i konkurencji w łańcuchu dostaw. Na przykład: może okazać się, że firma jest świetną inwestycją do momentu, w którym okaże się, że jej cała przyszłość opiera się na jednym dostawcy surowców z kraju, który jest na granicy wojny domowej. Bez niego produkcja stoi. Bez zrozumienia otoczenia rynkowego spółki nie będziemy w stanie dostrzec ryzyk biznesowych.
Analogicznie: bez znajomości sytuacji finansowej i rynkowej konkurencyjnych firm trudno będzie nam stwierdzić, czy sytuacja jest dobra, czy zła. W biegu na sto metrów medale dostaje się nie za osiągnięcie konkretnego progu czasowego, tylko za pokonanie rywali. Różnica jest taka, że w biegach mamy jeden prosty wskaźnik: czas na 100 metrów. Na rynkach finansowych mamy do analizy całe sprawozdania finansowe.
Konkretnych branż nauczymy się czytając opracowania, raporty spółek, analizy ekspertów, a także teksty z portali i czasopism branżowych.
Inwestowanie w wartość – podsumowanie
Chcąc prawidłowo inwestować w wartość musimy być zdolnymi dostrzegać okazje rynkowe: dobrze prosperujące spółki w atrakcyjnych cenach. Aby jednak to zrobić musimy wpierw wyposażyć się w wiedzę. To ona pozwoli nam oddzielić ziarna od plew i ominąć biznesowe miny, które pourywają kończyny w portfelach mniej obeznanych inwestorów. Mam nadzieję, że ten tekst pozwoli nakreślić plan nauki, która umożliwi Ci zostanie świadomym i odnoszącym sukcesy inwestorem inwestującym w wartość.
Inwestowanie jest ryzykowne. Inwestuj odpowiedzialnie.
Powiązane wpisy:
Wartość godziwa i wycena spółki na giełdzie 
Czym jest TVL (całkowita zablokowana wartość) w krypto? 
Forex – czy warto rozpocząć inwestowanie? 
Inwestowanie dużych kwot: Jak zainwestować od 600 tys. do 1 mln złotych? 
Inwestowanie indeksowe. Instrumenty finansowe typu ETN i ETC, Tomasz Miziołek [recenzja] 
Arbitraż na rynkach finansowych – czym jest? 
Czym jest pozycja długa (Long)? Wyjaśnienie 
Czym jest Social Trading (Handel Społecznościowy)? 
Wskaźnik zmienności ATR – czym jest? 
Indeks zmienności/strachu VIX – czym jest?
