Aby zaciągnąć normalną pożyczkę, musisz przedstawić wiele dokumentów, takich jak np. potwierdzenie zarobków. Pożyczki flash działają jednak zupełnie inaczej. Po pierwsze, są one elementem sektora zdecentralizowanych finansów.
Po drugie, w ich przypadku nie trzeba wykazywać żadnego zabezpieczenia. W dzisiejszym artykule wyjaśnimy dokładnie czym są pożyczki flash, jak działają oraz jakie niosą korzyści i ryzyko. Tak więc zaczynamy.
Co to jest pożyczka flash?
Przy zwykłej pożyczce pożyczkodawca zazwyczaj żąda jakiegoś zabezpieczenia, aby mieć pewność, że odzyska swoje pieniądze. Zatwierdzenie umowy często zajmuje sporo czasu, a pożyczkobiorca spłaca należność wraz z odsetkami przez tygodnie, miesiące lub nawet lata.
Pożyczki flash są tego przeciwieństwem. Są one udzielane i spłacane niemal natychmiast. Fundusze są bowiem pożyczane i zwracane w ciągu zaledwie kilku sekund – w ramach jednej transakcji.
Jest to możliwe dzięki innowacyjnym właściwościom smart kontraktów, które określają warunki, a także dokonują natychmiastowych transakcji w imieniu pożyczkobiorcy za pomocą pożyczonego kapitału. Pożyczki flash, które przynoszą zysk, są zazwyczaj obciążone opłatą w wysokości 0,09%.
Jeśli pożyczkobiorca nie zwróci kapitału lub transakcja nie przyniesie zysku, warunki określone w smart kontrakcie nie są spełnione, a transakcja jest anulowana – tak, jakby nigdy nie miała miejsca. Następnie fundusze są zwracane pożyczkodawcy. Tak więc – przynajmniej w teorii – obie strony nie ponoszą najmniejszego ryzyka.
W skrócie, pożyczki flash są:
- Niezabezpieczone – zamiast przedstawiać zabezpieczenie, pożyczkobiorca natychmiast spłaca pożyczkę.
- Natychmiastowe – kapitał jest pożyczany i spłacany w ramach jednej transakcji.
- Innowacyjne – Pożyczki flash wykorzystują smart kontrakty do ustalania warunków i natychmiastowego zawierania transakcji.
Dlaczego pożyczki flash stały się tak popularne?
Pożyczki flash zostały po raz pierwszy zaprezentowane w 2018 roku przez prekursora DeFi, open-source’owy bank Marble.
W sieci Ethereum pojawiły się w styczniu 2020 roku, dzięki współpracy z pionierską platformą zdecentralizowanych pożyczek Aave. Do lipca tego samego roku Aave regularnie wydawała ponad 100 milionów dolarów w pożyczkach każdego dnia. W samym czerwcu 2021 roku platforma wyemitowała pożyczki flash o wartości prawie 4 miliardów dolarów.
Traderzy zainteresowali się nimi, ponieważ można je wykorzystać do czerpania zysków z arbitrażu kryptowalut, np. gdy wartość danego tokena jest różna na różnych rynkach. Różnica wartości wynosząca 1% może nie wydawać się duża. Niemniej jednak przy wykorzystaniu dużej pożyczki, zyski mogą być naprawdę spore.
Niektórzy traderzy z powodzeniem wykorzystują pożyczki flash do spekulacji na nowych monetach, bez konieczności ryzykowania własnych środków.
A ponieważ łączą one kilka transakcji smart kontraktów w jedną, mogą obniżyć opłaty transakcyjne (które czasami są bardzo wysokie).
Czy pożyczki flash są bezpieczne?
Pożyczki flash są wciąż w fazie rozwoju. Odwrotną stroną ich szybkiego przyjęcia przez społeczność zdecentralizowanych finansów jest to, że zostały one wykorzystane do przeprowadzania ataków w protokołach DeFi i kradzieży milionów dolarów.
W lutym 2020 roku protokół pożyczkowy bZX był celem nie jednego, ale dwóch ataków wykorzystujących pożyczkę flash. Pożyczkobiorca oszukał pożyczkodawcę, który myślał, że pożyczka została spłacona, tymczasowo podnosząc cenę stablecoina, który został użyty do spłaty.
Haker bZx użył sprytnego zestawu instrukcji, wykonanych w formie pożyczki flash, aby wykorzystać słabości ekosystemu DeFi dla własnych korzyści. Używając kilku narzędzi DeFi oraz niewielkiej dawki manipulacji cenami, udało mu się zgarnąć tokeny ETH warte około milion dolarów.
Kolejne przypadki tego typu ataków miały miejsce w czerwcu i październiku 2020 roku. Wówczas haker, na skutek błędu technicznego, wyprowadził 34 miliony dolarów z protokołu DeFi Harvest Finance. 2021 rok to z kolei plaga hacków typu flash loan. W lutym napastnicy zdołali wyprowadzić 37 milionów dolarów z protokołu Cream Finance kosztem zaledwie 15 000 dolarów z tytułu opłat transakcyjnych. W dalszej części roku z tego tytułu cierpiało przynajmniej kilka projektów miesięcznie. Zwłaszcza tych opartych na sieci Binance Smart Chain.
Przyjmuje się, że winę za przynajmniej niektóre z tych przypadków ponosi słaba konstrukcja wyroczni. Właśnie dlatego wiele protokołów w ostatnim czasie wzmocniło swoje zabezpieczenia i zaczęło korzystać z usług renomowanych firm audytorskich.
Gdzie możesz używać pożyczek flash?
Pożyczki flash przez jakiś czas były używane głównie w protokołach zdecentralizowanych finansów opartych na sieci Ethereum. W ostatnim czasie dostępne są także na alternatywnym łańcuchu Binance Chain (który był ofiarą największej liczby ataków wykorzystujących pożyczki flash).
Liderem w tej kwesti jest wciąż Aave. Jednak możliwość zaciągania pożyczek flash wprowadziły też projekty takie jak dYdX i zdecentralizowana giełda Uniswap. Tzw. funkcja flash swap na Uniswap pozwala użytkownikom wypłacić tokeny oparte na Ethereum sparowane z innymi tokenami, zrobić z nimi, co tylko zechcą, a następnie natychmiast zwrócić równowartość pożyczonej kwoty.
Pożyczki flash były pierwotnie przeznaczone dla deweloperów. Od sierpnia 2020 roku mogą z nich jednak korzystać też osoby mniej obeznane z technologią. Za sprawą platform takich jak DeFi Saver i Furucombo wyeliminowana została bowiem potrzeba posiadania umiejętności kodowania. Części otwartego źródłowego kodu smart kontraktu Ethereum mogą być wymieniane lub łączone ze sobą, co jest podstawową cechą tego protokołu, technicznie określaną jako „composability”.
Przyszłość pożyczek flash
Pożyczki flash są wciąż w początkowej fazie rozwoju i są wykorzystywane do coraz bardziej innowacyjnych celów. Może to być chociażby pożyczanie funduszy na zakup tokenów w celu przegłosowania propozycji w zdecentralizowanym projekcie. Takie praktyki mogą mieć długotrwałe reperkusje dla protokołów i niektórzy już podjęli kroki, by je ukrócić.
Być może, jak uważają niektórzy, wraz z rozwojem DeFi, tego typu pożyczki będą postrzegane jako chwilowy przełom. Inni jednak opowiadają się za ich ewolucją. Wraz z projektowaniem co raz bezpieczniejszych protokołów mają one potencjał, by zwiększyć efektywność rynku, dając każdemu pieniądze za darmo i możliwość stania się kryptowalutowym wielorybem – choćby na kilka sekund.
Inwestowanie jest ryzykowne. Inwestuj odpowiedzialnie.