Kryptowaluta Bitcoin (BTC) jest pierwszą z cyfrowych monet opartych na technologii łańcucha bloków (blockchain). Została stworzona w 2008 roku przez człowieka lub grupę osób ukrywającą się pod pseudonimem Satoshi Nakamoto.
Satoshi opublikował white paper Bitcoina w dniu 31 października 2008 roku, a pierwszy blok BTC (genesis) został wykopany w dniu 3 stycznia 2009 roku. W niniejszym tekście staramy się opowiedzieć, jak kopać Bitcoin stosując się do pewnych reguł technicznych oraz zasady opłacalności.
Bitcoina możesz również kupić, sprawdź rekomendowane przez nas giełdy:
[table “18” not found /]Zanim zaczniemy kopanie Bitcoin
Łańcuch bloków to rozproszona baza danych zawierająca transakcje zawarte w sieci danej monety. Bloki z transakcjami są ze sobą powiązane w taki sposób, że jakakolwiek zmiana zawartości jednego z nich musiałaby zmienić wszystkie bloki, które pojawiły się po nim. To ta cecha zapewnia bezpieczeństwo i nieodwracalność transakcji w blockchain.
Transakcje w blockchain powstają oraz są wiązane w bloki z wykorzystaniem szyfrowania, które zachodzi dzięki pracy specjalnych serwerów obliczeniowych szyfrujących dane za pomocą stworzonych do tego algorytmów. W przypadku Bitcoina takim algorytmem szyfrującym jest funkcja haszująca SHA256.
Każdy nowy blok zawiera wszystkie transakcje zawarte między użytkownikami w sieci od czasu zatwierdzenia poprzedniego bloku. W blockchainie Bitcoina nowy blok pojawia się co 10 minut, a jego rozmiar to maksymalnie 1 MB.
W bloku Bitcoina oprócz danych transakcyjnych znajdują się między innymi zaszyfrowane informacje o bloku poprzednim. Dane te mają postać tzw. hashu (skrótu). To właśnie ten skrót świadczy o niepowtarzalności bloku i braku możliwości jego zmiany bez zmiany całego łańcucha następującego po nim. Hash bloku jest wyszukiwany podczas pracy serwerów obliczeniowych, czyli inaczej mówiąc koparek, a proces ten odbywa się wg wspomnianego wyżej algorytmu SHA256.
Za każdym razem, gdy któryś z posiadaczy koparek odnajdzie na swoich maszynach hash nowego bloku, otrzymuje nagrodę w nowych monetach Bitcoin. Kopanie ma dzięki temu sens ekonomiczny, a powyższy system motywacyjny nosi nazwę algorytmu konsensusu Proof of Work (PoW) i jest zapisany w protokole Bitcoina stworzonym przez Satoshiego Nakamoto. Słowo „konsensus” znajduje tu zastosowanie ze względu na zgodę wszystkich węzłów w sieci co do autentyczności danych zawartych w bloku.
Przy dzisiejszej trudności wydobycia oraz przy ograniczonej mocy obliczeniowej, którą może dostarczyć pojedynczy górnik, prawdopodobieństwo znalezienia nowego bloku jest niewielkie. Dlatego górnicy łączą swoje siły w tzw. poole, czyli kopalnie, które działają na zasadzie spółdzielni.
Zasada działania poola jest bardzo prosta. Moc obliczeniowa (hashrate) maszyn tworzących dany pool sumuje się, osiągając poziom potrzebny do wykopywania bloków BTC w czasie, który pozwala osiągnąć pożądany zysk. Nagrody w Bitcoinach za każdy blok wykopany przez pool dzielone są na wszystkich górników.
To ze względu na dużą pracochłonność procesu wyliczania hashy bloków, czynność tę nazwano wykopywaniem. Dodatkowym czynnikiem komplikującym kopanie BTC jest zmieniająca się trudność obliczeń, która rośnie co 2016 bloków o wielkość pozwalającą na utrzymanie czasu 10 minut między pojawieniem się bloków transakcyjnych. Wzrastająca trudność wydobycia oraz aktualny kurs giełdowy BTC to dwa bardzo ważne czynniki decydujące o opłacalności kopania Bitcoina. Do tych dwóch zjawisk górnik musi być przygotowany, ponieważ ich zmienność wymusza inwestycje w dodatkowy hashrate, czyli inaczej mówiąc, w następne koparki w jego prywatnym „parku maszynowym”.
W blockchainie Bitcoina co 210 tys. bloków dochodzi do tzw. halvingu, czyli zmniejszenia ilości wykopanych nowych Bitcoinów o połowę. Odstęp czasowy między halvingami to około 4 lata, a ostatni miał miejsce w maju 2020 roku. Dzisiaj z każdym blokiem wykopywanych jest 6,25 BTC.
Kalkulatory opłacalności kopania BTC
Zanim podejmiemy ostateczną decyzję o kopaniu, powinniśmy zapoznać się z prognozami opłacalności takiej działalności. Takie przewidywania udostępniają kalkulatory opłacalności, które znajdziemy w internecie.
W kalkulatorze musimy podać łączny hashrate (moc obliczeniową) naszych urządzeń, pobór energii elektrycznej w kilowatach, koszt energii w walucie FIAT i aktualny kurs Bitcoina. Z wprowadzonych danych aplikacja wyliczy naszą orientacyjną nagrodę za kopanie, koszt wydobycia oraz zysk netto. Kalkulator on-line, który wyliczy nam opłacalność kopania BTC, znajdziemy m.in. na stronach:
cryptocompare.com/mining/calculator/btc
Portfele, w których przechowamy wykopane Bitcoiny
Przed rozpoczęciem kopania Bitcoinów musimy zainteresować się także sposobami przechowywania tych monet. BTC przechowamy w wielu portfelach zarówno programowych instalowanych na komputerach lub urządzeniach mobilnych, jak i dostępnych on-line. Jako podręczne i bezpieczne magazyny cyfrowych aktywów mogą posłużyć też urządzenia elektroniczne zwane portfelami sprzętowymi (hardware wallets).
Najważniejszym portfelem BTC jest program Bitcoin Core, który należy zainstalować na komputerze i zsynchronizować z siecią. Bitcoin Core jest portfelem typu Full Node, czyli zawiera w sobie cały blockchain Bitcoin. Z tego też powodu nie nadaje się do dynamicznego zarządzania zasobami monet BTC, a raczej do długoterminowego ich przechowywania. Jego wielkość na dysku to około 340 GB, a przed wpłatą kryptowaluty na portfel należy poczekać na jego pełną synchronizację.
W celu zwykłego przechowywania i wykonywania bieżących transferów BTC zalecamy używanie lżejszych portfeli, takich jak multiwallet Exodus w wydaniach na komputery i urządzenia mobilne oraz wszystkie popularne systemy operacyjne. Innym godnym polecenia portfelem obsługującym BTC i przeznaczonym do zainstalowania na komputerach oraz smartfonach jest Electrum w wersjach na system Windows, Linux, MacOS i Android.
Portfele sprzętowe, na których przechowamy Bitcoiny to modele Nano S i Nano X firmy Ledger czy sprzedawane pod marką Trezor urządzenia One i Model T. Z urządzeń mniej znanych marek do obsługi BTC mogą posłużyć portfele KeepKey czy BitBox.
Jak kopać Bitcoiny?
Na początku „ery Bitcoina” monety można było kopać na zwykłym komputerze podłączonym do internetu z wykorzystaniem mocy obliczeniowej centralnego procesora (CPU). Dzięki niskiej trudności wydobycia kopanie Bitcoin było efektywne i dawało pewien zysk materialny. Z czasem, gdy trudność wydobycia wzrosła, konieczne stało się zastosowanie do kopania najpierw kart graficznych, a następnie specjalnych urządzeń wyposażonych w dedykowane układy FPGA lub ASIC. W tym poradniku zajmiemy się najbardziej efektywną i popularną metodą kopania BTC za pomocą koparek ASIC.
Koparki Bitcoin – Antminer S19, S17 i T17
Najwydajniejsze obecnie maszyny do kopania BTC to koparki Antminer firmy Bitmain. Są to urządzenia oparte o układy ASIC, a te są układami scalonymi zaprojektowanymi do wykonywania jednego typu zadania. W przypadku obliczeń kryptograficznych w blockchainie Bitcoina jest to obliczanie hashu bloku za pomocą funkcji hashującej SHA256. Urządzenia oparte o ASIC wielokrotnie przewyższają w wydajności komputery wykorzystujące do obliczeń procesory CPU czy GPU, w które wyposażone są karty graficzne.
Obecnie (czerwiec 2021) najbardziej wydajne ekonomicznie maszyny Antminer to egzemplarze modelu S19. Wśród S19 znajdziemy wybór submodeli o hashrate od 95 do 110Th/s o konsumpcji energii elektrycznej powyżej 3,2kW. Jednak pomimo dużej zdawałoby się „prądożerności”, Antminery S19 dobrze wypadają, jeżeli chodzi o stosunek zużycia energii do uzyskiwanej mocy obliczeniowej, która wynosi tu około 34,5W/TH. Wg niektórych kalkulatorów opłacalności kopania BTC przy pomocy Antminer S19 może dać zysk dzienny na poziomie powyżej 18 USD.
Trochę słabsze wydajnościowo i w stosunku konsumpcji energii elektrycznej do hashrate są Antminery S17 lub T17. Te ostatnie osiągają moc obliczeniową 53TH/s przy zużyciu prądu na poziomie 2,9kW co daje stosunek zużycia energii do osiąganego hashrate na poziomie około 55W/TH.
Zarówno nowe Antminery S19, jak i używane S17 lub T17 kupimy bez problemu, korzystając z serwisów internetowych takich jak np. onlybestminers.com czy nawet popularnych portali aukcyjnych.
Przed kupnem koparek Antminer musimy uwzględnić jeszcze jeden bardzo ważny czynnik mający wpływ na opłacalność kopania. Mianowicie jest to generowanie przez pracujące 24/7 dni maszyny dużych ilości ciepła i hałasu. Z tym wiąże się trudność wyboru odpowiedniej lokalizacji na nasze przedsięwzięcie wydobywcze. Pomieszczenia, w których będziemy chcieli postawić nasze urządzenia, muszą być odpowiednio wyciszone oraz należy w nich zainstalować wydajny system usuwania nagrzanego powietrza. Zwłaszcza to ostatnie jest bardzo ważne, ponieważ koparki bardzo łatwo przegrzać, a to będzie powodować ich wyłączanie.
Kopanie Bitcoin w kopalniach (pools)
Po zakupie koparek należy utworzyć konto w jednej z kopalni on-line, czyli w tzw. poolu. Kopalnia to rodzaj spółdzielni górników, gdzie sumuje się moc obliczeniowa wielu maszyn w celu zwiększenia prawdopodobieństwa wykopania bloku Bitcoina w rozsądnym czasie, co decyduje o opłacalności wydobycia. Gdy kopalnia wydobędzie blok transakcyjny BTC, nagroda za jego wykopanie dzielona jest na wszystkich górników wg wielkości udostępnianej przez nich mocy obliczeniowej.
Aby przybliżyć Czytelnikom proces kopania w kopalni, posłużymy się przykładem kopalni slushpool.com, w której należy założyć konto, podając adres e-mail i wybrać hasło.
Po założeniu konta na poolu możemy podłączyć nasze koparki do zasilania 230 V za pośrednictwem dołączonych do maszyn zasilaczy (PSU) oraz do sieci LAN, w której musi się znajdować także komputer, który będzie służył do zarządzania naszymi urządzeniami. Z LAN oczywiście musimy mieć także dostęp do internetu.
Następnie na komputerze służącym do zarządzania musimy uruchomić program pod nazwą IPReporter, który pobierzemy ze strony service.bitmain.com/support/download?product=IP-reporter. Dzięki aplikacji poznamy adresy IP, jakie otrzymały nasze koparki w sieci lokalnej. To pozwoli nam na dostęp do ich paneli konfiguracyjnych z poziomu przeglądarki www. IPReporter występuje tylko w wersji na system Windows.
Gdy już poznamy adresy koparek, otwieramy przeglądarkę internetową i w pasku adresu wpisujemy adres dowolnej maszyny np. 192.168.0.120. Powinno się nam ukazać okno panelu konfiguracyjnego wywołanego urządzenia z żądaniem użytkownika i hasła. Domyślny użytkownik i hasło w Antminerach to root. Zalecamy późniejszą zmianę hasła dostępu na bezpieczne.
Po zalogowaniu się do panelu maszyny przechodzimy do zakładki IP Setting, którą znajdziemy w bocznym menu. Tutaj możemy ustawić nazwę hosta koparki, statyczny adres IP, maskę podsieci oraz adres serwera DNS.
W zakładce Miner Setting wpiszemy parametry kopalni, czyli adres internetowy służący do połączenia z kopalnią, nazwę użytkownika w poolu z worker name (może być np. 1, 2, 3 itd.) oraz opcjonalnie hasło. Uzupełniając pola konfiguracji miningu, możemy posiłkować się artykułem na stronie Sluhpool pod adresem help.slushpool.com.
Po wpisaniu parametrów miningu koparki powinny da razu rozpocząć proces wydobycia BTC.
Żeby monitorować pracę urządzeń, musimy po zalogowaniu się na stronie www kopalni przejść do zakładki Workers w bocznym menu. Zobaczymy tam aktualny hashrate oraz inne parametry:
Kopalnia musi też wiedzieć, na jaki adres ma wysyłać zarobione przez nas BTC. Adres naszego portfela możemy ustawić w menu użytkownika w zakładce Settings/Bitcoin/BTC Payouts:
Podsumowanie
Określona w protokole maksymalna ilość Bitcoinów to 21 mln, a do dziś wykopano ich trochę ponad 18 mln 700 tys. Nie oznacza to oczywiście, że w najbliższym czasie zostaną wykopane wszystkie monety. Ze względu na wspomniany wyżej halving ilość wykopywanych BTC maleje o połowę co 210 tys. bloków, a więc ostatnia moneta zostanie wydobyta w 2140 roku.
Jak widać, jest jeszcze dużo monet BTC do wydobycia, dzięki czemu istnieje sposobność do wypracowania zysku, do czego jednak potrzeba pewnych inwestycji oraz zwykłego szczęścia.
Powiązane wpisy:
Darmowe Bitcoiny – czy i jak można je zdobyć? 
Jak kopać Dogecoin (DOGE)? Poradnik 
Jak kopać Dash (DASH)? Poradnik 
Jak kopać Monero (XMR)? Poradnik 
Jak kopać Litecoin (LTC)? Poradnik 
Na czym polega kopanie kryptowalut? Jak zacząć kopać? 
Binance Mining Pool – czym jest i jak kopać? 
Kompleksowa analiza Bitcoina (BTC). Unikalne zalety i realne zastosowanie 
Stacks (STX): gwiazda ekosystemu BTC. Badamy silne i słabe strony 
Anonimowy zakup BTC i innych krypto – najlepsze sposoby
