Prowizje typu taker i maker są stosowane na giełdach kryptowalutowych, aby ustalić opłaty za handel na ich platformach. Te opłaty różnią się w zależności od tego, czy jesteś “takerem” czy “makerem” w danej transakcji.
- Taker: Taker to inwestor, który natychmiast realizuje dostępne oferty z księgi zleceń, tworząc w ten sposób płynność na rynku. Oznacza to, że taker pobiera już dostępne oferty na rynku, co skutkuje wykonaniem transakcji od razu. Takerzy płacą zazwyczaj wyższą prowizję niż makerzy, ponieważ zużywają płynność z rynku.
- Maker: Maker to inwestor, który umieszcza nowe zlecenia w księdze zleceń, oferując swoje aktywa do sprzedaży lub kupna po określonej cenie. Makerzy tworzą popyt i podaż na rynku, co pomaga utrzymać płynność. W związku z tym giełdy często oferują niższe prowizje lub nawet zwroty prowizji dla makerów, ponieważ ich działania wspierają rynek.
Taker-maker – co to takiego?
Każda sprzedaż aktywów, niezależnie od tego, czy sprawa dotyczy akcji, Forex, lub kryptowalut, potrzebuje punktu wymiany. Bez takowych sprzedaż cyfrowych aktywów musiałaby się odbywać na portalach aukcyjnych lub za pomocą mediów społecznościowych.
Najprościej rzecz ujmując: prowizje taker maker to opłaty za dokonanie transakcji, które mają na celu zwiększenie płynności. Zapewniają one rabaty tym, którzy zapewniają tę płynność.
Każdy rynek kryptowalut składa się z twórców nowych transferów (maker) i odbiorców (taker). Głównym celem prowizji taker-maker jest stymulowanie aktywności handlowej na giełdzie. W jaki sposób to się dzieje? Platformy wymiany zachęcają do składania ofert, co w czystej teorii znacznie upłynnia handel.
Płynność rynku
Na początek warto wyjaśnić, czym w zasadzie jest płynność aktywów. Płynność to nic innego jak łatwość sprzedaży. Im przedmiot transakcji łatwiej wymienić na pieniądze, tym jego płynność jest większa. Płynny rynek to taki, na którym można w łatwy i szybki sposób kupować i sprzedawać aktywa. Miejsca z większą płynnością są pożądane przez traderów, bo gwarantują łatwiejsze wykonanie transakcji.
Do tego potrzebny jest duży popyt ze strony zainteresowanych kupnem i podaż zainteresowanych sprzedażą.
Należy też pamiętać, że w przypadku kupna/sprzedaży kryptowalut są 3 różne wartości, które dotyczą uczestników rynku. Jest cena sprzedaży (ask), cena kupna (bid) i cena rynkowa. Ta ostatnia zwykle jest pośrodku obu kwot. Różnica między kosztem ask a bid jest nazywana spreadem.
Kim jest maker?
Kupowanie kryptowalut może się wydawać nieco mniej intuicyjne niż handel tradycyjnymi aktywami. Wszystko przez to, że giełdy używają “order booka” (księgi zleceń), na podstawie której najczęściej obliczają wartość rynkową danej kryptowaluty. W order booku zbiera się wszystkie oferty kupna i sprzedaży.
Maker to rynkowy animator, ten, który zapewnia tworzenie rynków. Maker tworzy zlecenia i dodaje je do księgi zleceń. Tym samym ma on też wpływ na cenę danej kryptowaluty. Wartość rynkowa aktywów rośnie, gdy makerzy tworzą kolejne rynki.
Makerami najczęściej są instytucje, firmy, wieloryby kryptowalutowe, którzy specjalizują się w transakcjach o dużej zmienności.
Kim jest taker?
Taker bardziej przypomina człowieka, który przychodzi do sklepu na zakupy. Najpierw maker wyłożył swoje produkty, więc teraz czas na tego, który przyjdzie i je zakupi. O ile maker tworzy płynność, taker ją zabiera.
Prowizja takera dotyczy tego, który dokonuje zleceń natychmiast. Maker składa zlecenie do księgi zleceń, które może zostać zrealizowane tylko przy określonych warunkach (np. gdy cena danej kryptowaluty spadnie poniżej założonej kwoty), a taker dokonuje kupna lub sprzedaży natychmiast, po aktualnej cenie. Jego zlecenie jest realizowane w bardzo krótkim czasie dzięki ofertom, które wcześniej do order booka dodali makerzy.
Makerem jest ten, który tworzy zlecenia i daje płynność rynkową. Taker to ten, który je wypełnia i usuwa część płynności.
Opłaty maker-taker
Prowizje makerów i takerów mogą się znacząco różnić między poszczególnymi platformami. Niemal wszystkie giełdy kryptowalut mają wyższe stawki dla takerów (najczęściej nawet dwukrotnie). Są też takie punkty wymian, które wynagradzają nawet makerów, płacąc im procentowe rabaty za utworzenie nowego zlecenia.
Często zdarza się też, że giełdy oferują promocje dla makerów, najczęściej zbiega się to z czasem, gdy platforma osiąga niską płynność.
Model taker-maker powstał już pod koniec lat 90., ale dopiero na cyfrowych rynkach zyskały dużą popularność. Dziś zdecydowana większość giełd jest oparta o ten system prowizji transakcyjnych. Oczywiście system nie jest idealny. Giełda musi dbać o makerów, bo inaczej straci płynność i przestanie być atrakcyjna dla traderów. Jednak system zachęt i niższych cen sprawia, że prowizje taker-maker sprawdzają się naprawdę dobrze na kryptowalutowych rynkach.
Powiązane wpisy:
Brokerzy MM – Ranking brokerów Market Maker 
Co to jest Maker (MKR)? Analiza ikony rynku DeFi 
Czym jest scalping kryptowalut? Na czym polega? 
Na czym polega kopanie kryptowalut? Jak zacząć kopać? 
Co to jest staking kryptowalut? Na czym polega? 
Czym są kopalnie kryptowalut i pule wydobywcze? 
Trading kryptowalut – czym jest? Jak zostać traderem? 
Na czym polega spalanie tokenów (kryptowalut)? 
Na czym polega decentralizacja kryptowalut? 
Czym jest FUD na rynku kryptowalut?
