Czym jest trend Real World Asset (RWA)?

Tokenizacja Real World Asset (RWA) to hasło równie gorące, jak DeFi w roku 2020. Podejmują je setki projektów, obiecujących tokenizować wszystko, do akcji i pożyczek, przez kolekcje win, do hoteli na Malediwach. Jak wygląda sytuacja i czy ten hype przekłada się na faktyczną rewolucję?

Czym są Real World Assets i tokenizacja?

Real World Assets to po polsku Aktywa Świata Rzeczywistego – wszelkie rzeczy, istniejące poza łańcuchem bloków. Mogą być one zarówno fizyczne, namacalne, jak i cyfrowe, oparte na danych. Tokenizacja oznacza zaś wprowadzenie tych aktywów do sieci.

Obiekt tokenizowany jest cyfrowym bliźniakiem rzeczywistych aktywów, a wszystkie zmiany ich cech czy własności powinny zachodzić na obu jednocześnie. Jeśli wypijemy tokenizowaną butelkę wina w realu, jej obraz na blockchainie powinien prezentować puste opakowanie, a cena spaść znacząco. 😉

To oczywiście żart. Tokenizacji poddawane są raczej prawa związane z posiadaniem danej rzeczy, np. prawo własności. Dzięki temu zmiana właściciela jest łatwa, a pochodzenie zasobu i jego legalność można prześledzić w eksploratorze blockchain. Nie ma też problemu z udowodnieniem transakcji, gdyż zapisy w łańcuchu bloków są jasne i niepodważalne.

Aktywa poddawane tokenizacji można podzielić na dwie kategorie:

1. Materialne: metale szlachetne, nieruchomości, przedmioty luksusowe i kolekcjonerskie.
2. Niematerialne: akcje, obligacje, zobowiązania finansowe czy carbon credits.

Po co tokenizować RWA?

Tokenizacja wynika z chęci lepszego wykorzystania tego, co już posiadamy. Odblokowuje ona możliwości drzemiące w aktywach, które bez niej mają ograniczony potencjał obrotu.

Główne przesłanki tokenizacji RWA to:

• zwiększona płynność – dużo łatwiej kupić i sprzedać token, niż sztabkę złota czy nieruchomość
• własność ułamkowa – mało kogo stać na dzieło Picassa albo hotel na Majorce, ale udział 1/1000 jest w zasięgu
• niższe koszty – blockchain eliminuje potrzebę pośredników, takich jak brokerzy, prawnicy i banki
• przejrzystość – pochodzenie rzeczy można łatwo ustalić, śledząc transfer tokena
• trwałość – zapisy na blockchainie nie ulegną zatarciu w wyniku uszkodzenia serwera czy spalenia archiwum
• wydajność – handel tokenami może odbywać się 24/7, a rozliczenia są błyskawiczne
• eliminacja barier – znikają bariery geograficzne czy instytucjonalne

Problemy z tokenizacją

Choć lista zalet jest bardzo przekonująca, RWA mają przed sobą jeszcze długą drogę. Najpoważniejsze wyzwania, które hamują rozwój tej branży to:

1. Przeszkody prawne. W wielu krajach np. sprzedaż nieruchomości wymaga formy notarialnej. Transfer tokena bez jej zachowania nic nie zmieni w zapisach ksiąg wieczystych.
2. Kompatybilność on chain/off chain. Jako ERC-3643 nasz hotel może być piękny i błyszczący, w realu być pustostanem z wybitymi oknami. Nie zweryfikujemy tego bez osobistej wizyty.
3. Ryzyko smartkontraktów. Kradzież aktu notarialnego nie jest niczym strasznym – możemy uzyskać jego odpis. Utrata tokena określającego prawo własności posiadacza to już inna sprawa.
4. Interoperacyjność. Jest wiele blockchainów i każdy z nich ogłasza się najlepszym do RWA. Żaden portfel krypto nie obsłuży ich wszystkich, co zniechęca potencjalnych inwestorów.
5. Przesadny hype. Tokeny RWA są pożytecznym wynalazkiem. Nie zmienia to faktu, że reklamowane są jako odpowiedź na każdy problem. Przypomina to szał tokenów NFT i może skończyć się podobnie.
6. Nowość technologii. Aktywa tokenizowane to nowa kategoria inwestycji, a ich potencjalni nabywcy często nic nie wiedzą o wadach i zaletach tego rozwiązania.

Standard tokenizacji: ERC-3643

Branża RWA generalnie przyjęła jako podstawę tokenizacji standard ERC-3643.

Reguluje on procedury dotyczące wybijania, zarządzania i handlu tokenami. Implementuje mechanizmy prawne regulujące tokenizację aktywów zgodnie z przepisami. Silnym punktem są też kwestie bezpieczeństwa i przejrzystości.

ERC-3643 zapewnia kompatybilność z obecnymi platformami DeFi. Pozwala to na interakcję z nimi, np. wykorzystanie ich jako zabezpieczenia przy lendingu krypto.

W tokenach zapisane są wszelkie dane na temat własności reprezentowanych aktywów oraz ewentualnych ograniczeń prawnych. Obsługują one własność ułamkową, umożliwiając podział praw do aktywów fizycznych na wiele drobnych części. Konstrukcję ERC-3643 można aktualizować, co eliminuje potrzebę migracji do innego smartkontraktu, zapewniając systemowi elastyczność.

Obok tego standardu funkcjonuje także kilka innych:

• ERC-1400: poprzednik ERC-3643, świetnie zapewniający zgodność z przepisami,
• ERC-2222: standard dystrybucji funduszy, używany do płatności dywidendy czy spłaty pożyczek,
• ERC-4626: tokenizowany model skarbców, używany przez Frax czy MakerDAO.

Pssst! A czy wiesz, że na giełdzie kryptowalut Binance możesz otworzyć konto z dożywotnim 20% rabatem prowizje? :)

Rynek RWA w roku 2024

Branża rozwija się dynamicznie, nic więc dziwnego że monitorują ją czołowe instytucje świata krypto, jak Binance, Crypto.com czy Coingecko. Zwłaszcza raport tej ostatniej firmy, opublikowany w marcu 2024, przynosi sporo ciekawych informacji.

Przygniatającą część rynku RWA stanowią stablecoiny, mające w lutym 2024 łączną wartość 134 miliardów dolarów. Tokeny powiązane z surowcami, zwłaszcza złotem (PAXG) nieznacznie przekraczały 1 miliard $. Rynek tokenizowanych papierów wartościowych (głównie obligacji) jest zaś wart 930 milionów $, co i tak oznacza wzrost w ciągu roku o przeszło 700%. Inne rodzaje tokenizowanych aktywów mają mniejsze znaczenie.

Na rynku aktywne są duże fundusze inwestycyjne w rodzaju Franklin Templeton. Popularność zyskują emitenci stablecoinów przynoszących zysk dzięki oparciu o obligacje (Ondo Finance, Mountain Protocol). Rozwija się też rynek tokenizowanych pożyczek, przynoszących zysk z oprocentowania.

Relatywnie nowym segmentem jest branża Regenerative Finance (ReFi), tokenizująca głównie instrumenty związane z ochroną środowiska, zrównoważonym rozwojem i usługami publicznymi. Obok cokolwiek wątpliwych platform handlujących carbon credits (pamiętacie eko blockchainy?) znalazł się tam także np. Gitcoin. W dziedzinie tokenizacji rzeczy materialnych największą rolę odgrywają nieruchomości, sztuka, przedmioty kolekcjonerskie, towary luksusowe i związane z modą.

Co ciekawe, choć większość tokenizowanych aktywów opiera się na Ethereum, całkiem niezłe udziały w tym torcie ma także Stellar (36% aktywów).

BlackRock: wejście smoka

W marcu 2024 r. Larry Fink uruchomił oparty o Ethereum tokenizowany fundusz o nazwie BlackRock USD Institutional Digital Liquidity Fund. BUIDL utrzymuje wartość 1 dolara za token i wypłaca dywidendy codziennie.

Freedom24! Ponad 1 milion instrumentów, dostęp do 15 głównych giełd w Ameryce, Europie i Azji. Konto otworzysz w 10 minut! Dodatkowo otrzymasz do 20 darmowych akcji dzięki kodom promocyjnym WELCOME :)

Produkt skierowany jest do dużych inwestorów i nie jest oferowany na giełdach krypto, jednak mocno wspiera narrację RWA. Rozwiązanie to wprowadziła przecież największa firma zarządzająca funduszami w skali świata. Jeśli RWA i Ethereum jest dobre dla BlackRock, ile czasu minie, nim zjawią się następni?

Bardzo ważne jest też, że giełdy kryptowalut zaczęły już akceptować BUIDL jako dopuszczalne zabezpieczenie. Daje mu to praktyczne zastosowanie w ekosystemie krypto – coś, czego nie miały dotychczasowe RWA, emitowane przez niewielkie firmy. Pozwoli to uruchomić dodatkową płynność dużym funduszom grającym na Futures… a nam wszystkim zapewni jeszcze większą zmienność rynku niż dotąd. 😉

Jak zarobić na RWA?

Choć nie mamy zapewne 5 milionów dolarów (próg wejścia w BUIDL), także i my możemy zarobić na wzroście RWA, jeśli się on utrzyma. Zobaczmy projekty krypto z ekspozycją na ten segment, rozważając je w różnych kategoriach.

Ekstraklasa krypto

1. Chainlink (LINK). Co Chainlink ma wspólnego z RWA? Wbrew pozorom, całkiem sporo. Chainlink, dzięki systemowi wyroczni jest świetnie przygotowany do łączenia blockchaina i danych ze świata rzeczywistego, co jest istotą RWA. Oprócz tego, dzięki nowemu protokołowi CCIP, pozwoli smartkontraktom na przesyłanie wartości sieciami blockchain, tworząc, jak to określa, Internet Umów.
2. MakerDAO (MKR). Weteran rynku krypto postanowił zdywersyfikować swoje przychody, włączając do swego portfela amerykańskie obligacje skarbowe. Znacznie polepszyło to jego sytuację finansową, generując dodatkowe 100 milionów dolarów przychodu rocznie, a dodatkowo polepszając jakość zabezpieczeń. Obecnie 80% przychodów MakerDAO pochodzi z tokenizacji RWA.
3. Ripple (XRP). Obok rynku płatności międzybankowych, RWA również staje się polem działania firmy. W 2023 roku Ripple zainwestowało 100 milionów dolarów w rynki emisji dwutlenku węgla. Podpisało też porozumienie z firmą Axelar, specjalizującą się w transferach międzyłańcuchowych, choć optymizmu firmy co do RWA nie podziela część analityków.

Więksi gracze

1. Ondo Finance (ONDO). Duża platforma DeFi (TVL 300 milionów $), jeden z pionierów rynku RWA. Oferuje produkty klasy instytucjonalnej, przenosząc na blockchain amerykańskie obligacje skarbowe. Obraca aktywami niskiego ryzyka, operując zgodnie z przepisami i podatkami. Współpracuje z potężnymi partnerami w rodzaju BlackRock i Coinbase. Specjalizuje się w rynku długu publicznego, co pozwala zarobić odsetki praktycznie bez ryzyka.
2. Centrifuge (CFG). Protokół pozwalający na uzyskanie łatwego dostępu do płynności dzięki wykorzystaniu Real World Asset. Dostawcy aktywów RWA mogą je tokenizować i wykorzystywać jako zabezpieczenie w pulach płynności Centrifuge. Pod zastaw tych aktywów mogą następnie otrzymać pożyczkę.
3. Pendle (PENDLE). Jest to protokół obsługujący derywaty dotyczące rentowności. Wykorzystuje RWA poprzez użycie Boosted Dai Savings (MakerDAO) i stablecoina fUSDC (Fluidity). Oba te aktywa przynoszą zyski z tradycyjnych sektorów finansowych, Pendle zyskuje więc na RWA w sposób pośredni, nie obsługując go samodzielnie.
4. Polymesh (POLYX). Blockchain klasy korporacyjnej, obsługujący rynek papierów wartościowych poprzez emisję tokenów zabezpieczających (STO). Firma jest twórcą standardu ERC-1400. Kładzie duży nacisk na potwierdzenie tożsamości klientów, zgodność z przepisami, poufność danych oraz szybkie i niezawodne rozliczenia. Skoncentrowany jest na obsłudze przedsiębiorstw.
5. Mantra (OM). Blockchain Layer 1, skoncentrowany na obsłudze RWA. Zbudowany na Cosmos SDK, rozwiązuje wyzwania regulacyjne, niezbędne do obsługi tych aktywów. Oferuje liczne moduły: zgodności, obsługi tokenów czy ochrony, które zapewniają legalność i bezpieczeństwo zasobów przy jednoczesnym łatwym wdrażaniu dApps.

Pretendenci

1. LCX (LCX). Pierwsza w pełni zgodna z przepisami europejska giełda krypto, już dziś spełniająca wymogi MICA. Obraca różnymi aktywami, w tym tokenizowanymi obligacjami zabezpieczonymi RWA. Oferuje obligacje oparte na Bitcoinie , dające zwrot 7% rocznie, tokenizuje także m.in. diamenty. LCX jest zgodny z normą ISO20022, reklamuje się zaś hasłem: Pierwszy bank oparty na blockchain.
2. Goldfinch (GFI). Podobnie jak Centrifuge oferuje pożyczki bez ich zabezpieczenia kryptowalutami. Akceptuje zabezpieczenia spoza łańcucha (RWA), skupiając się głównie na przedsiębiorstwach z krajów rozwijających się. Pożyczkodawcy mogą wypożyczyć swój kapitał bądź protokołowi, bądź bezpośrednio puli pożyczkobiorców.
3. Polytrade (TRADE). Protokół RWA, zapewniający finansowanie przedsiębiorstw. Jego specjalnością jest tokenizacja faktur, przekształcająca je w token NFT mogący być przedmiotem obrotu. Obecnie rozwija również technologię ERC-6960, służącego jeszcze lepszej tokenizacji aktywów. Od 2024 przekształca swoją strukturę, dokonując transformacji w Polytrade 2.0.
4. Swarm Markets (SWARM). Regulowana platforma DeFi, oferująca zarówno papiery wartościowe jak i kryptowaluty. Umożliwia handel i inwestowanie w oparciu o RWA zarówno bankom i funduszom hedgingowym, jak i inwestorom indywidualnym. Oferuje m.in. tokenizowane akcje Apple i Tesli. Jest nadzorowana przez niemiecki Federalny Urząd Nadzoru Finansowego (BaFin).
5. Clearpool Finance (CPOOL). Zdecentralizowany rynek DeFi, działający na Ethereum, Polygonie i Avalanche. Pozwala zweryfikowanym przedsiębiorstwom zaciągać niezabezpieczone pożyczki od indywidualnych pożyczkodawców. Swoją działalność prowadzi od 2021, niedawno jednak wprowadził możliwość zabezpieczania pożyczek przy pomocy RWA, co podnosi ich bezpieczeństwo.
6. LTO Network (LTO). Hybrydowy blockchain Layer 1, łączący sieć publiczną i prywatną, działający już przeszło 4 lata. Zamierza stworzyć najbardziej zaawansowany ekosystem RWA na świecie. Jego wyróżnikiem ma być decentralizacja i brak potrzeby zaufania do strony dokonującej tokenizacji. Współpracuje z Firm24, jedną największych kancelarii notarialnych w Holandii.
7. IX Swap (IXS). Launchpad do tokenizacji Real World Asset, pozwalający także na handel wieloma tokenami RWA. Daje startupom możliwość pozyskania funduszy poprzez emisję tokenów zabezpieczonych aktywami. Oferuje pule płynności dla tych tokenów, aby utworzyć rynek tokenów zabezpieczających. Zamierza stać się Uniswapem rynku RWA.

Szeroko reklamowaną inwestycją jest również Realio Network (RIO). Jest to platforma inwestycyjna, pozwalająca na tokenizację aktywów z rynku nieruchomości, unika jednak podawania konkretnych danych, dlatego też nie została ujęta w powyższym zestawieniu.

Czy inwestycja w RWA ma sens? Tak, choć zależy to od celów, które chcemy osiągnąć. Jeśli chcemy po prostu mieć ekspozycję na ceną złota, wybierzemy PAXG lub XAUT. Jeśli jednak jesteśmy gotowi na pewne ryzyko, tokeny protokołów z naszej listy mogą przynieść godziwe zyski. Należy jednak wybrać ich co najmniej kilka, by zdywersyfikować ryzyko. No oczywiście – zawsze DYOR!

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Powiązane wpisy:

Blockchain jako usługa (BaaS), czy to nowy trend w krypto? Czym jest trend? Definicja, analiza trendu Co to jest trend wzrostowy? Przykłady Co to jest trend spadkowy? Przykłady Co to jest Trend boczny (horyzontalny)? Co to jest Trend Trading? Definicja, przykłady Czym jest i na czym polega Wash Trading? Czym jest scalping kryptowalut? Na czym polega? Czym jest atak Sybil? Na czym polega? Czym jest Pump and Dump? Na czym polega?