SocialFi to połączenie mediów społecznościowych i finansów, które pozwala na zarabianie na społecznych interakcjach w sieci. Oferuje to, co Facebook czy Twitter, ma jednak na celu wzmocnienie pozycji zwykłych użytkowników.
Z badań wynika, że codziennie w mediach społecznościowych melduje się przeszło połowa światowej populacji, średnio spędzając w nich około 2,5 godziny. Czy jesteś w stanie to zrozumieć? 4 miliardy ludzi x 2,5 godziny daje 10 miliardów „osobogodzin”. Całe Twoje życie, od urodzenia do osiemdziesiątki, potrwa tylko 700 000 godzin…
Media społecznościowe to niekwestionowana potęga. A teraz gwóźdź programu: cała ta nieprawdopodobna ilość czasu, interakcji i pieniędzy monopolizowana jest przez kilka gigantycznych platform o światowym zasięgu. To one spijają śmietankę, a jeśli ktoś im nie pasuje – po prostu dostaje bana. Nawet, jeśli jest prezydentem USA.
Zjawisko Social Finance w nowatorski sposób łączy świat DeFi i mediów społecznościowych. Tworząc zdecentralizowane sieci społecznościowe i pozwalając na nich zarabiać, SocialFi podważa tradycyjny monopol wielkich korporacji.
Instagram, X (Twitter), Meta, czy TikTok, mają prawa do wszystkiego, co publikują ich użytkownicy. SocialFi zmienia te sytuację, oddając użytkownikom własność treści i szansę zarabiania na niej pieniędzy. Użytkownicy mogą wchodzić ze sobą w interakcję bezpośrednio, nikt także nie może cenzurować ich wypowiedzi. Są właścicielami tego, co tworzą i mają swobodę sprzedawania tego za dowolną cenę
Wyobraźmy sobie nasze konto na Twitterze czy Facebooku jako powierzchnię, wynajętą w galerii handlowej. Zapewnia spory ruch, ale musimy podporządkować się ustalonym zasadom, a na wynajem idzie spora część zysków. SocialFi zmienia tę sytuację diametralnie.
- Decentralizacja. Platformy SocialFi są zdecentralizowane, co oznacza, że siecią zarządzają jej użytkownicy i twórcy. Środkiem realizacji tego są DAO, głosowania i smart kontrakty
- Własność. W SocialFi sprawa jest jasna: użytkownicy zachowują pełne prawa do wszystkiego, co publikują.
- Jawność. Wszystko opiera się na blockchain, co oznacza, że cała aktywność rejestrowana jest w przejrzysty sposób. Nic nie jest ukrywane za kulisami.
- Kontrola. Masz pełną kontrolę nad tym, w jaki sposób wykorzystywane są Twoje dane. Nie ma śledzących zachowania skryptów ani precyzyjnie targetowanych reklam.
- Tokenizacja. Twórcy treści mogą wydawać swoje tokeny społecznościowe. Ich fani mogą je kupować, by wesprzeć twórców lub mieć szansę udziału w zyskach.
- Finanse. SocialFi natywnie obsługuje portfele kryptowalut. Pozwala to na samodzielne i bezpieczne zarządzanie środkami.
- Społeczność. Powraca klimat dawnych grup dyskusyjnych czy obecnych DAO. Samodzielne zarządzanie platformą stwarza poczucie przynależności i identyfikacji z grupą.
- Wolność słowa. Platformy SocialFi opierają się na etykietowaniu danych w łańcuchu. Wszystkie posty są oznaczane, zaś każdy węzeł sieci może samodzielnie określić, których nie będzie rozpowszechniał. Nie ma natomiast centralnej kontroli.
Podział projektów Social Finance jest trudny, różne serwisy przyjmują bowiem różne kryteria. Popularny model wyróżnia 5 głównych grup:
- FitFi – inicjatywy promujące zdrowy styl życia, takie jak aplikacje fitness i monitorujące aktywność fizyczną. Gromadzą i analizują odpowiednie dane, sposobem motywacji jest zaś porównywanie się z innymi. Przykład: SweatCoin.
- InfluenceFi – projekty kierowane do zawodowców, posiadających zdolności, wiedzę lub inne formy kapitału społecznego, które można monetyzować. Pozwalają tym twórcom treści dotrzeć do docelowej bazy użytkowników. Przykład: Chirpley.
- CommunicationFi – inicjatywy nakierowane na wykorzystanie postępu technologicznego i trendu DePin. Ich celem jest określenie na nowo sposobu, w jaki współdziałamy, z reguły przez dostarczenie nowego sposobu komunikacji. Przykład: dMail.
- MetaFi – ich głównym wyróżnikiem jest oparcie o Metaverse – wirtualny świat, oferujący nowe i pociągające doświadczenia. Obok zapewniania tych doznań, promują korzystanie z DeFi poprzez zapewnienie ujednoliconego interfejsu dla różnych protokołów. Przykład: Decentraland.
- DonationFi – projekty skoncentrowane na zbieraniu i redystrybucji funduszy. Mają na celu mobilizację wsparcia na szeroką skalę, poprzez wykorzystanie pobudek altruistycznych i filantropii. Przykład: Gitcoin.
Monetyzacja i tokeny społecznościowe
Kwestie finansów i zarabiania są nadzwyczaj istotne w SocialFi. Aby ten model mógł się rozwijać, konieczne jest wypracowanie sprawiedliwego sposobu wynagradzania użytkowników. Na ogół jest to realizowane poprzez kierujące się uzgodnionymi zasadami DAO oraz koncepcję tokenów społecznościowych.
Tokeny tego rodzaju pozwalają na zarządzanie ekonomicznym aspektem platformy. Każdy użytkownik chcący kreować własną markę może wypuścić swój własny token. Jego wartość będzie zależna od oferowanej funkcjonalności oraz siły marki danego użytkownika.
Zastosowanie takich tokenów może być rozmaite:
- tylko osoby posiadające token danego twórcy mogą wchodzić w interakcję z jego postami
- autorzy mogą ustawić progi, które pozwolą posiadającym tokeny na bezpośrednie wysyłanie do nich wiadomości
- jeśli posiadasz token autora kanału, Twoja wiadomość może pojawić się na górze odpowiedzi pod filmem
- subskrypcja treści premium tylko dla posiadaczy tokena
- każdy inny sposób, wiążący możliwość interakcji z posiadaniem tokena danego twórcy.
Choć Social Finance to ciekawy i rosnący trend, nie jest on pozbawiony pewnych problemów. Do najważniejszych możemy zaliczyć:
- Kwestia skalowalności. Nie wiadomo, jak w rzeczywistości radziłby sobie zdecentralizowany serwis, obsługujący dziennie miliony użytkowników.
- Stabilność ekonomii. Nikt nie wie, czy w długim okresie sprawdzi się model wynagradzania twórców i użytkowników oparty o tokeny (inflacja, spadek zainteresowania).
- Szybka ewolucja krypto. W tej branży trendy pojawiają się i zanikają błyskawicznie. Szał ICO, eksplozja gier P2E czy mania tokenów NFT pokazują to dobitnie.
- Bezpieczeństwo. Choć blockchain to bezpieczna technologia, zhakowanie platformy czy błędy w smartkontraktach wciąż są możliwe.
- Interoperacyjność. Jest wiele blockchainów i wiele urządzeń użytkowników, od telefonów, przez PC do okularów VR. Nie tak łatwo spiąć to wszystko w jeden system.
- Łatwość obsługi. Aby być masowy, SocialFi musi być prosty w obsłudze, nawet dla zwykłych użytkowników. Słabo łączy się to z obsługą portfeli krypto, pomóc może jednak adopcja account abstraction.
- Regulacje. Zmora całego sektora krypto. Obowiązujące przepisy są niespójne i słabo dostosowane do zmieniającego się świata blockchain. Trudno powiedzieć, jakie będą przyszłe wymogi prawne.
- Powolna adopcja. Daleko jeszcze do porzucenia dotychczasowych gigantów. Krypto i SocialFi to ciągle zabawa nielicznych fanów technologii, a nie szerokie zjawisko społeczne.
- Friend.tech (FRIEND) – zdecentralizowana aplikacja oparta na tokenach społecznościowych, zbudowana na platformie Base. Jej działanie opiera się na tokenizacji sieci kontaktów: użytkownicy mogą kupować i sprzedawać udziały w nawiązywaniu kontaktu z innymi. Możliwe jest przekształcenie nawiązanych kontaktów w tokeny NFT.
- Cheelee (CHEEL) – platforma zmieniająca sposób generowania treści i interakcji. Oferuje możliwość pozyskiwania tokenów poprzez oglądanie filmów i tworzenie treści. Tokenów tych można używać do zakupu specjalnych NFT w aplikacji lub wymienić na inne kryptowaluty. Model nieco podobny do GMT.
- Decentralized Social (DESO) – w sposób zdecentralizowany oferuje użytkownikom funkcjonalność tradycyjnych platform socjalmediów. Jest wydajna dzięki oparciu o własny blockchain Layer 1. Łączy ludzi o wspólnych zainteresowaniach, zapewniając im prywatność i kontrolę nad swoim kontem.
- Lens Protocol (brak tokena). Pozwala na tworzenie indywidualnych sieci kontaktów oraz tworzenie, dystrybucję i monetyzację treści. Każdy użytkownik ma profil zapisany jako NFT (ERC-721) i może po używać w różnych aplikacjach zbudowanych na Lens Protocol. Ma charakter modułowy, co sprzyja jego rozbudowie.
- LimeWire (LMWR) – oparte na AI studio, pozwalające na przetwarzania obrazu i muzyki oraz tworzenie treści wideo. Integruje także platformę społecznościową dla twórców treści, artystów i muzyków. Ma ogromną społeczność Discord – przeszło 2 miliony członków, którzy stworzyli już ponad 500 milionów plików multimedialnych.
- Open Campus (EDU) – projekt wykorzystuje blockchain, aby zapewnić nowe możliwości nauczania. Jest zarządzany przez społeczność. Pozwala na dostęp do rozmaitych treści, nagradzając najlepszych i najbardziej popularnych autorów. Tworzy ekosystem, jednoczący twórców oraz uczniów.
- Fantasy Top (brak tokena). Zbudowany na sieci L2 Blast. Użytkownicy budują talie złożone z kart (NFT) reprezentujących najbardziej znanych graczy świata krypto. Karty te można ulepszać, wymieniać itd, a ich siła zależy od bieżącej aktywności danej postaci na Twitterze. Następnie gracze rywalizują ze sobą, zaś wygrywający otrzymuje nagrody.
W kategorii SocialFi Coingecko wymienia także wiele innych projektów, jak Theta Network czy Galxe, jednak wydaje się, że aspekt socjalny jest tylko uzupełnieniem ich podstawowej działalności. W zestawieniu ujęte są także Steem czy Hive, jednak oba te projekty to raczej gwiazdy minionego sezonu.
Na obecnym etapie rozwoju SocialFi przyszłość wygląda zachęcająco. Część projektów popada wprawdzie w zapomnienie, przyrost nowych jest jednak imponujący.
Wydaje się, że SocialFi to więcej niż tylko modne hasło, faktycznie mogą one zmienić sposób, w jaki się komunikujemy, tworzymy treści i rozwijamy kontakty online. To dopiero początek i wejście w tę sferę wymaga trochę wysiłku, jednak zdecydowanie się opłaca. Ignorowanie nowego trendu naraża nas na ryzyko pozostania w tyle za tymi, którzy już eksplorują tę przestrzeń.
Czy powtórzy się historia wzrostu Bitcoina albo Amazona? Nie wiadomo, jednak to ci, którzy wcześnie dostrzegli potencjał, odnieśli największe korzyści. SocialFi nie musi się udać, ale daje szansę na bycie innowatorem i wejście do pociągu, zanim ten się rozpędzi.
Czy SocialFi zyska popularność? Pokażą to najbliższe lata. Pomysł jest ciekawy, nikt jednak nie wie, czy rozwinie się w potężny nowy segment z konkretnymi przypadkami użycia. Nic nie tracimy jednak, bliżej zapoznając się z tą koncepcją i choćby dla zabawy typując przyszłych zwycięzców.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Co to jest SocialFi?
SocialFi łączy sieci społecznościowe ze zdecentralizowanymi finansami (DeFi ). Platformy takie oferują rozwiązania Web3, pozwalające zarabiać na publikowaniu treści.
Jakie są najlepsze monety SocialFi?
Trudno o jedną listę, gdyż trudno zdefiniować „prawdziwe” projekty z tej kategorii. Wg Coingecko będą to m.in. THETA, CHEEL, GAL, LMWR, DESO i CYBER.
Co to jest Minds.com?
Platforma reklamuje się jako zdecentralizowany odpowiednik Facebooka. Pozwala na uruchomienie własnej aplikacji, budowę społeczności i zarabianie na tworzonych treściach.
Inwestowanie jest ryzykowne. Inwestuj odpowiedzialnie.