Obszarem przemysłu, który przynajmniej od kilku lat w Polsce bardzo dynamicznie się rozwija jest przemysł chemiczny. Jest on silnie powiązany z ważnymi sektorami, a w tym z sektorem paliw i gazu. Jakie spółki uznaje się za największe firmy chemiczne w Polsce pod kątem wartości rynkowej? Które z nich są najbardziej aktywne w sektorze?
Przemysł chemiczny w Polsce
Każdy, kto myśli o tym, żeby zainwestować w przemysł chemiczny, powinien wiedzieć czym ten się zajmuje. Można powiedzieć, że skupia się on na wytwarzaniu różnego rodzaju produktów na bazie substancji organicznych i nieorganicznych. Z tego względu dzieli się go na przemysł chemii organicznej oraz przemysł chemii nieorganicznej.
Przedsiębiorstwa chemiczne w procesie produkcji wykorzystują m.in. węglowodory i tłuszcze, zaliczane do substancji organicznych, a także minerały i rudy będące substancjami nieorganicznymi. W dużej mierze proces ten jest zautomatyzowany, ale za to niezwykle kapitałochłonny.
Przemysł chemiczny można podzielić na różne gałęzie także ze względu na tak zwany tonaż produkcji. W tym przypadku wyróżnia się wielką chemię, chemię małotonażową oraz przetwórstwo chemiczne.
Do gałęzi wielkiej chemii zalicza się przede wszystkim te przedsiębiorstwa chemiczne, które produkują paliwa, a także nawozy i tworzywa sztuczne. W chemii małotonażowej działają firmy, które zajmują się produkcją leków, kosmetyków oraz środków czystości. Przetwórstwo chemiczne to z kolei te przedsiębiorstwa, które zajmują się przetwarzaniem gotowych półproduktów, a w tym ich obróbką termiczną.
Ogólnie rzecz biorąc można powiedzieć, że firmy chemiczne zajmują się produkcją, przetwarzaniem i sprzedażą wyrobów chemicznych. W zależności od tego co jest produktem końcowym, przemysł chemiczny można podzielić również na takie gałęzie jak przemysł koksowniczy, petrochemiczny, sodowy, kwasu siarkowego, nawozów sztucznych, tworzyw sztucznych, włókien sztucznych i syntetycznych, lakierów i farb, farmaceutyczny, środków czystości oraz środków ochrony roślin.
Które spółki uchodzą za największe firmy chemiczne w Polsce? Pomijając ogromne spółki petrochemiczne takie jak PKN Orlen czy Grupa Lotos, których działalność skupia się na branży paliwowej, są to Grupa Azoty wraz z dwiema zależnymi spółkami Grupa Azoty Zakłady Chemiczne Police oraz Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy, PCC Rokita i Ciech.
Największe firmy chemiczne w Polsce – top 5
Największymi firmami chemicznymi w Polsce są przedsiębiorstwa petrochemiczne, takie jak PKN Orlen czy Grupa Lotos. Ich przedstawiać nie trzeba chyba nikomu. Zwłaszcza, że sektor ten jest jednym z najlepiej rozwiniętych w Polsce i stanowi bardzo dużą część przemysłu ogółem.
Patrząc na największe firmy chemiczne w Polsce warto skupić się na tych, które działają w pozostałych gałęziach tego sektora. Mowa o przemyśle nawozów sztucznych, przemyśle sodowym czy przemyśle kwasu siarkowego, w których działają tacy duzi gracze jak Grupa Azoty, PCC Rokita i Ciech.
Grupa Azoty
To największy koncern chemiczny w Polsce. Jest notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, gdzie stanowi ponad 60% portfela indeksu sektorowego WIG-chemia. Jego debiut miał miejsce w połowie 2008 roku.
Największym akcjonariuszem spółki jest Skarb Państwa. Spory pakiet akcji posiada również Norica Holding. Ponadto, spółka wchodzi w skład portfeli Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego NATIONALE-NEDERLANDEN oraz Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych PZU.
Grupa Azoty jest nie tylko istotnym graczem na polskim rynku chemicznym, ale i zagranicznym. Uchodzi za jednego z największych producentów nawozów mineralnych i nawozów wieloskładnikowych w całej Unii Europejskiej.
W skład grupy wchodzi kilkanaście spółek córek. Każda z nich specjalizuje się w wytwarzaniu innych produktów. Są to m.in. Grupa Azoty Police oraz Grupa Azoty Puławy.
Ciech
To kolejne duże przedsiębiorstwo chemiczne w Polsce notowane na GPW – drugie pod względem wartości rynkowej. Debiut spółki na warszawskim parkiecie miał miejsce na początku 2005 roku. Warto wiedzieć, że część jej akcji w 2016 roku zostało dopuszczone również do obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych we Frankfurcie.
Ciech podobnie jak Grupa Azoty prowadzi działalność poprzez spółki zależne. Te działają przede wszystkim w segmencie sodowym.
Cała grupa kapitałowa uchodzi za największego w Polsce i drugiego w Europie producenta sody kalcynowanej. Jest też największym polskim producentem soli warzonej.
PCC Rokita
Jest to kolejna grupa kapitałowa, będąca kluczowym producentem i dystrybutorem w polskim przemyśle chemicznym. Na giełdzie jest dopiero od 2014 roku. Jest jedną z najbardziej aktywnych spółek w sektorze.
Ważną informacją dla inwestorów może być to, że jest to jedna ze spółek dywidendowych. Należy do indeksu WIGdiv. Stopa dywidendy za 2021 rok wynosiła aż 16,70%.
Wśród spółek należących do grupy PCC Rokita są m.in. Kosmet, LabAnalityka, Kolchem Rokita, Technochem oraz LabMatic. Działają one w przemyśle tworzyw sztucznych, a także przemyśle kosmetycznym i przemyśle chemii gospodarczej.
Grupa Azoty Zakłady Chemiczne Police
To spółka córka należąca do Grupy Azoty. Na giełdzie jest już od 2005 roku. Oprócz Grupy Azoty, jej akcjonariuszami są Agencja Rozwoju Przemysłu, Powszechne Towarzystwo Emerytalne PZU oraz Skarb Państwa.
Grupa Azoty Zakłady Chemiczne Police to przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją nawozów azotowych, a w tym nawozów azotowych z siarką. Ze względu na skalę działania, zalicza się je do branży wielkiej syntezy chemicznej.
Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy
To druga największa spółka córka Grupy Azoty (należy do niej od 2013 roku). Ta posiada aż 95,98% udziałów. Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy to spółka, która na giełdzie również jest obecna już od 2005 roku.
Jest czołowym polskim producentem nawozów azotowych, a przy tym jednym z największych świtowych producentów melaminy.
Jakie duże firmy chemiczne działają jeszcze na polskim rynku?
Na polskim rynku działa całkiem sporo firm chemicznych. Wśród największych graczy oprócz Grupy Azoty i należących do niej spółek Police oraz Puławy, czy też spółek Ciech i PCC Rokita są także Anwil, Synthos, Unilever Polska czy Bridgestone Poznań.
Anwil podobnie jak Grupa Azoty działa w przemyśle nawozów sztucznych, a do tego w przemyśle produkcji i przetwórstwa tworzyw sztucznych, w którym silnym graczem jest także Synthos. Unilever Polska to wiodąca spółka przemysłu środków pomocniczych. Bridgestone Poznań działa w przemyśle gumowym.