Tron, tylko 2 lata młodszy od Ethereum, powinien być dziś statecznym, renomowanym blockchainem. Może już nie najnowocześniejszym, ale sprawnym, solidnym i nie budzącym żadnych kontrowersji. Jako, że przejął on sporo cech osobowości swojego stwórcy, sprawa ma się jednak zupełnie inaczej.
Kurs TRON
(TRX/PLN)
0,62 PLN
(0,16 USD)
Zmiana ceny (24h)
1,36% (+0,0083 PLN)
Ranking
10
1h
0,04%
24h
1,36%
7d
0,69%
14d
2,27%
30d
5,45%
200d
35,31%
1y
75,79%
Kapitalizacja
13 801 897 789 USD
Zmiana kapitalizacji (24h)
1,29%
Max cena (24h)
0,16 USD
Min cena (24h)
0,16 USD
Wolumen (24h)
372 178 377 USD
Historyczne maksimum
0,23 USD (2018-01, -31,20%)
Ilość w obrocie
86 508 672 768 TRX
Ilość maksymalna
86 508 531 090 TRX
Za 100 PLN kupisz 161,04 TRX
Strona projektu: tron.network
Ostatnia aktualizacja 2024-10-22 13:30
Wykres kryptowaluty TRON
Geneza i wizja projektu
Początki sieci Tron sięgają 2017 roku, kiedy to Justin Sun, były przedstawiciel Ripple w Chinach i protegowany Jacka Ma, przedstawił wizję zdecentralizowanej platformy rozrywkowej.
Pierwotna koncepcja Trona zakładała stworzenie ekosystemu, w którym twórcy treści mogliby bezpośrednio łączyć się z odbiorcami, eliminując pośredników takich jak YouTube czy Netflix.
Opublikowany kilka miesięcy później whitepaper projektu przedstawiał ambitny plan rozwoju podzielony na kilka faz. Na tym etapie Sun pozycjonował już Tron jako potencjalnego konkurenta dla Ethereum.
ICO przeprowadzone we wrześniu 2017 roku, pozwoliło zebrać 70 milionów dolarów. Pierwotnie TRX funkcjonował jako token ERC-20, zanim w 2018 roku uruchomiono sieć i kryptowaluta Tron pojawiła się na mainnecie.
Ze względu na swoją wielkość, historię i kraj pochodzenia, Tron jest uważany za jeden z najważniejszych chińskich projektów krypto.
Architektura sieci Tron
Architektura sieci Tron opiera się na trzech warstwach, co podnosi wydajność i bezpieczeństwo.
- Warstwa przechowywania (Storage Layer) wykorzystuje zmodyfikowaną wersję IPFS, znaną choćby z Filecoin. Odpowiada ona za przechowywanie dużych ilości danych, takich jak pliki multimedialne.
- Rdzeń (Core Layer) odpowiada za podstawowe funkcje sieci, takie jak smartkontrakty, zarządzanie kontami i mechanizm konsensusu. To tutaj zaimplementowany jest algorytm DPoS oraz Tron Virtual Machine (TVM).
- Warstwa aplikacji (Application Layer) służy jako interfejs do tworzenia dApps. Obsługuje różne protokoły i API, umożliwiając budowanie szerokiej gamy aplikacji, od platform DeFi po gry i rynki NFT.
Taka architektura pozwala na skalowanie sieci i dodawanie nowych funkcjonalności bez potrzeby fundamentalnych zmian protokołu.
Mechanizm konsensusu i walidacja transakcji
Mechanizm konsensusu DPoS (Delegated Proof of Stake) jest kluczowym elementem architektury Tron. W tym systemie posiadacze TRX głosują na 27 Super Reprezentantów (SR), którzy są odpowiedzialni za tworzenie nowych bloków.
Wybory SR odbywają się co 6 godzin. Każdy posiadacz TRX może oddać liczbę głosów równą liczbie posiadanych tokenów. Super Reprezentanci są nagradzani za swoją pracę poprzez udział w emisji nowych tokenów TRX.
Tron jest blockchainem mocno scentralizowanym, o czym świadczy tylko 27 walidatorów oraz relatywnie duża ilość tokenów, posiadanych przez największe portfele.
Tron Virtual Machine i przepustowość sieci
TVM odpowiada za wykonywanie smartkontraktów w sieci Tron. Jest ona kompatybilna z Ethereum Virtual Machine (EVM), co oznacza, że deweloperzy mogą bez większych trudności przenosić istniejące smartkontrakty z Ethereum.
TVM ma kilka przewag nad oryginałem. Dzięki wyższej przepustowości sieci Tron, smartkontrakty są wykonywane szybciej i taniej niż ich odpowiedniki na Ethereum. Poza Solidity TVM wspiera także inne języki programowania jak Java.
Teoretyczna przepustowość sieci to 2000 TPS, co plasuje Tron w czołówce wydajnych platform blockchain. W praktyce sieć osiąga 500 do 1000 TPS, co i tak znacznie przewyższa możliwości Ethereum (15-30 TPS) czy Bitcoina (około 7 TPS). Solana teoretycznie może osiągnąć 65 000 TPS, ale miewa żenujące wpadki, Cardano oferuje około 250 TPS, BNB Chain osiąga około 300 TPS.
Tron rozwija także rozwiązania warstwy 2, takie jak Sun Network, mające na celu wzrost wydajności do dziesiątek tysięcy TPS. Zintegrowano też rozwiązania Layer 2 innych sieci (np. Arbitrum).
Adopcja i partnerstwa
Wokół Tron powstało całe imperium powiązanych z nim projektów, kontrolowanych w różny sposób przez Justina Suna. Są to m.in.
- Poloniex i Huobi – giełdy kryptowalut, mocno związane z z ekosystemem Tron
- BitTorrent – protokół wyspecjalizowany w transferze plików
- WINkLink – zdecentralizowana wyrocznia dostarczająca zewnętrzne na blockchain
- platformy DeFi – JustLend, JustStables czy Sun, funkcjonujące na tym łańcuchu
Oprócz tego sieć współpracuje z podmiotami niezależnymi, takimi jak:
- Tether (USDT) – największy stablecoin świata krypto
- Samsung – zintegrował Tron Wallet z Samsung Blockchain Keystore
- ApeNFT Foundation – fundacja tokenizująca dzieła sztuki, pracująca dla Christie’s i Sotheby’s
- DLive – platforma streamingowa, która przeniosła się na Tron w 2019 r.
Tron jako platforma dla stablecoinów
Tron odgrywa ważną rolę jako nośnik tych tokenów, a szczególnie USDT (Tether). Na platformie oparta jest przeszło połowa całkowitej podaży USDT – więcej, niż na wszystkich innych platformach razem, nie wyłączając Ethereum!
Taka popularność wynika z dwóch podstawowych czynników. Pierwszym są relatywnie niskie opłaty transakcyjne. Mimo, że wyższe niż kilka lat temu, wciąż są bardziej atrakcyjne niż na sieci Ethereum.
Tron oferuje także szybki czas potwierdzenia transakcji. Często wystarcza kilkanaście sekund, czasem minuta lub dwie. Ponownie, jest to wynik znacząco lepszy niż przy użyciu Ethereum.
Tron i Tether zbliża do siebie także kraj pochodzenia oraz powiązania polityczno-biznesowe ich założycieli.
dApps, TVL i statystyki
Ekosystem dApps na Tronie teoretycznie nie jest mały, warto jednak porównać go z konkurencją. Dane z ostatnich 30 dni wyglądają następująco:
| Łańcuch | Liczba unikalnych użytkowników (UAW) | Liczba transakcji | Obroty dApps | Liczba dApps |
| Tron | 181 tyś | 2,0 mln | 1,8 mld | 1390 |
| Ethereum | 1,5 mln | 5,7 mln | 200 mld | 4740 |
| Solana | 14,8 mln | 440 mln | 4,8 mld | 320 |
| BNB Chain | 2,3 mln | 18,7 mln | 40 mld | 5460 |
| TON | 1,5 mln | 15,3 mln | 5,1 mld | 105 |
Jak widać, pozycja Tron jeśli chodzi o dApps jest niezbyt mocna. Jedyne, w czym nie jest słabszy od całej reszty konkurencji, to liczba aplikacji. Niestety, tylko 25 z nich ma obroty wyższe niż 10 000 $ miesięcznie.
Zupełnie inaczej wygląda to, jeśli chodzi o TVL. Tron jest na drugim miejscu za Ethereum, odpowiadając prawie za 10% TVL całego krypto. Największe aplikacje to JustLend, JustStables, Sun, stUSDT oraz JustMoney. Zauważyliście coś ciekawego w tych nazwach? Najwyraźniej cały Tron to prywatny folwark Justina Suna.
Szał memecoinów 2024
W drugiej połowie 2024 roku ekosystem Tron doświadczył szybkiego wzrostu popularności memecoinów. To co działo się wcześniej w blockchainach Solana czy Base, zawitało na ten dotąd nieco niszowy łańcuch.
W głównej mierze jest to efektem powstania SunPump. Jest to platforma pozwalająca na łatwe wprowadzanie memecoinów na rynek i ich sprzedaż. Mechanizm usprawnia także handel tokenami, umożliwiając użytkownikom ich szybkie przeglądanie i zakup.
W ciągu kilku tygodni na platformie wybito przeszło 30 000 memecoinów. Spośród nich już około 1000 jest przedmiotem obrotu na SunSwap, a liczba ta zapewne wzrośnie.
Inwestycja w memecoiny może jednak równie dobrze jak zyski, przynieść rozczarowanie. Wyjątkowo wynika to nie tylko z krótkiej popularności tych tokenów, ale i bardziej fundamentalnych przyczyn.
Problem wiarygodności: JustLend
Projekt Tron bez wątpienia jest nadal w dużym stopniu kontrolowany przez swego założyciela. On sam zaś jest osobowością kontrowersyjną, oskarżaną o wiele nadużyć. Plagiat dokumentacji Trona, wywieranie wpływu na wybór Super Reprezentantów, agresywny marketing… Być może jednak najważniejszy problem umyka uwadze użytkowników.
Z kapitalizacją oscylującą na ogół między 10 a 15 miliardów dolarów, Tron na ogół mieści się w Top 10 krypto. Jego TVL plasuje go jeszcze wyżej: 8,5 miliarda dolarów daje mu mocne drugie miejsce za Ethereum, ale przed Solaną, BNB Chain czy Arbitrum.
Na TVL projektu składają się przede wszystkim zasoby JustLend (6,1 mld), JustStables (1,6 mld) oraz kilka nieco mniejszych projektów. Jak widać, samo JustLend odpowiada za 71% TVL ekosystemu Tron.
Kapitał ulokowany w JustLend, jeśli rzeczywisty, jest jednak skrajnie nieefektywnie wykorzystywany! Porównajmy to z projektami konkurencji. Wszystkie dane podano w milionach dolarów, stan na 27.08.2024.
| Projekt | MC | TVL | Przychody z opłat / rok | Opłaty / TVL | MC / TVL |
| JustLend | 311 | 6108 | 3,8 | 0,06% | 5,10% |
| Uniswap | 4998 | 4738 | 531 | 11,20% | 105,50% |
| Maker | 1958 | 6507 | 213 | 3,30% | 30,10% |
| Aave | 1920 | 11875 | 289 | 2,40% | 16,20% |
| dYdX | 665 | 391 | 55 | 14,10% | 170,10% |
| PancakeSwap | 513 | 1683 | 319 | 19,00% | 30,50% |
| Raydium | 475 | 999 | 354 | 35,40% | 47,50% |
| Compound | 403 | 1994 | 11 | 0,60% | 20,20% |
| Curve | 365 | 2000 | 36 | 1,80% | 18,30% |
| Venus | 120 | 1621 | 44 | 2,70% | 7,40% |
| Maverick | 55 | 20 | 0,6 | 3,00% | 275,00% |
| średnia (bez JL) | 9,30% | 72,10% | |||
| mediana (bez JL) | 3,30% | 30,50% | |||
Wygląda to zdumiewająco. Ktoś zgadza się trzymać na JustLend przeszło 6 miliardów dolarów, zadowalając się minimalnymi opłatami, podczas gdy bez wysiłku mógłby osiągnąć 100 razy więcej! Bądźmy poważni – kto zgodzi się zarabiać 3,8 miliona zamiast 380 milionów dolarów?
Nawet najgorszy w tym zestawieniu Compound wypada 10 razy lepiej, dając 3 razy lepsze zwroty z przeszło 3 razy mniejszego kapitału. Wynik JL 100 razy lepszy od obecnego oznaczałby zaś relację opłat do TVL na poziomie 6%, akurat pomiędzy średnią a medianą rynku.
Ciekawie wyglądają też statystyki aplikacji. O ile rynkowy lider AAVE miał w zeszłym miesiącu 53 tysiące klientów, którzy pożyczyli lub oddali średnio 470 dolarów, na JustLend 1,5 tysiąca klientów zrobiło obrót średnio na 370 000 $ każdy. Albo pożyczają tam sami milionerzy, albo obrót jest generowany sztucznie.
Wszystko to wygląda bardzo dziwnie i skłania do podejrzliwości. Justin Sun ma w Tron bardzo dużą władzę i jeśli zdecydowałby się sztucznie pompować JustLend, aby zwiększać TVL całego łańcucha, mógłby to zrobić. Jak?
Na płynność JustLend w przeważającej mierze składa się 87,9 tysiąca BTC o wartości 5,4 miliarda dolarów. Prawdopodobnie są to WBTC, utworzone na Tron po domniemanym zablokowaniu ich wcześniej na innej platformie. Kto jednak miałby blokować taką ilość forsy, aby zyskać rentowność <0,01% – pozostaje tajemnicą.
Choć powyższe liczby nie muszą koniecznie oznaczać manipulacji, ryzyko inwestowania w ekosystem Tron wydaje się być sporo powyżej średniej.
Kryptowaluta Tron i jej tokenomika
Kryptowaluta Tron (TRX) napędza cały ekosystem, pełniąc szereg funkcji:
- służy jako waluta do opłat sieciowych, aktywacji kont i interakcji z smartkontraktami
- posiadacze TRX mają prawo głosu w wyborze Super Reprezentantów
- TRX jest wymagany do emisji nowych tokenów w standardzie TRC-10 i TRC-20
- jest szeroko wykorzystywany w protokołach DeFi na Tronie
- służy nagradzaniu SR za walidację transakcji
TRX nie ma ograniczonej podaży. Z każdym nowym blokiem (co 3 sekundy), nowe monety są generowane jako nagrody dla SR (w sierpniu 2024 – 176 TRX/blok). Mimo to podaż TRX jest deflacyjna, bowiem monety są także stale spalane. Zgodnie z danymi TronScan, podaż pozostaje w deflacji od przeszło 2 lat, zaś obecna ilość monet na rynku to około 88 miliardów.
Handel i przechowywanie kryptowaluty Tron
TRX jest na rynku od lat, toteż tę monetę kupimy prawie wszędzie. Binance, Bybit, OKX, Gate.io, Kucoin, MEXC – lista nie ma końca. TRX jest oczywiście obecny na giełdach powiązanych z Justinem Sunem, jak Huobi i Poloniex. Zakupów dokonamy także na giełdach wywodzących się z Polski, jak Zonda czy Kanga.
Główną walutą rozliczeń jest USDT. Trudno, żeby było inaczej, skoro Tron obsługuje zdecydowaną większość jego podaży. Jeśli wolimy użyć PLN, wybierzmy giełdę Zonda.
Przechowywanie TRX wymaga odpowiedniego portfela. Może być to natywny TronLink, ale także Trust Wallet czy Klever Wallet. Jeśli wolimy portfele hardware, kompatybilne będą Ellipal Titan i Ledger STAX.
Choć nie jest projektem wybitnym, Tron pozostaje bardzo znaczącym graczem w świecie kryptowalut. Wciąż się rozwija, jednak jednocześnie jego przyszłość stoi pod znakiem zapytania. Wynika to z nie do końca przejrzystych intencji i planów Justina Suna oraz – być może – chińskiego rządu. Tajemnicze 88 tysięcy BTC w zasobach JustLend także budzi spore podejrzenia.
FAQ o Tron i TRX
Co to jest Tron, czy to jest to samo co TRX?
Tron to platforma blockchain, stworzona do obsługi dApps i smartkontraktów. TRX to natywna kryptowaluta tej sieci.
Czy Tron jest klonem Ethereum?
Powiedzmy, że Ethereum bardzo mocno zainspirowało jego twórcę, Justina Suna. Tron od początku miał jednak ważne funkcje nieobecne w ówczesnym Ethereum, choćby konsensus PoS.
Czy można kopać TRX?
Nie, ponieważ wykorzystuje on mechanizm Delegated Proof of Stake. Zerknij w tekst o kopaniu kryptowalut aby znaleźć inne możliwości.
Co to jest TRC-20?
Jest to standard tokenów w sieci Tron, podobny do ERC-20 w Ethereum. Umożliwia tworzenie tokenów na tym blockchainie.
Inwestowanie jest ryzykowne. Inwestuj odpowiedzialnie.
Powiązane wpisy:
Czym jest Conflux (CFX) i jakie problemy rozwiązuje? Analiza 
Opis platformy Band Protocol (BAND). Czy ma szanse dogonić Chainlink? 
Ekosystem Gnosis (GNO): budowa, zastosowanie, partnerstwa 
Co to jest Sei (SEI)? Analiza potencjału. Czy zastąpi Solanę? 
Wszystko o projekcie COTI. Analiza projektu i jego potencjału 
Co to jest Enjin Coin (ENJ)? Analiza potencjału projektu GameFi 
Czy Bitcoin SV (BSV) to tylko klon BTC? Analiza potencjału 
Polygon (MATIC) – król sidechainów. Analiza potencjału i perspektyw 
dYdX (DYDX): lider rynku pochodnych kryptowalut. Analiza potencjału 
Analiza LayerZero (ZRO). Rewolucja w blockchain?
