Co to jest staking kryptowalut? Na czym polega?

W światowych finansach pojawił się nowy trend. Wszyscy chcą wiedzieć, co to jest staking, jak działa, jak można na nim zarobić oraz które kryptowaluty i platformy zapewniają największe zyski. Omówimy więc wady i zalety stakingu oraz sprawdzimy, jak na nim zarobić bez ponoszenia nadmiernego ryzyka.

Co to jest staking i jak działa?

Stawiają na szali zasoby, by potwierdzić swoje intencje, udowodnić posiadanie odpowiedniego zabezpieczenia i w efekcie mieć szansę uczestniczenia w przetwarzaniu transakcji oraz zarabiania na tym.

Pssst! A czy wiesz, że na giełdzie kryptowalut Binance możesz otworzyć konto z dożywotnim 20% rabatem prowizje? :)

Monety pozostają nadal w posiadaniu walidatora, kiedy je stakuje. Tak jak kaucję, odzyska je kiedy zdecyduje się zakończyć swój udział w procesie wspierania danego blockchaina – oczywiście, jeśli nie naruszył ustalonych reguł.

Inwestuj z brokerem XTB w ponad 5900 instrumentów! Akcje i ETF bez prowizji (do miesięcznego obrotu 100 000 EUR), kryptowaluty, waluty, surowce, konto IKE, ponad 200 godzin kursów i wiele innych :)

Nie trzeba jednak koniecznie przetwarzać tysięcy transakcji, by zarabiać. Uczestniczyć w stakingu można na wiele różnych sposobów, wymagających różnego poziomu zasobów i wiedzy.

Czym w takim razie jest Proof of Stake (PoS)?

Algorytm konsensusu Proof of Work (PoW), wykorzystywany m.in. przez Bitcoina ma wiele zalet, powoduje jednak wysokie zużycie energii oraz wymaga posiadania drogiego sprzętu. Z tego powodu coraz większa liczba innych kryptowalut (altcoinów) używa algorytmu konsensusu Proof of Stake (PoS).

W tym modelu za przetwarzanie transakcji odpowiada nie górnik, wykonujący skomplikowane obliczenia, ale walidator, który je zatwierdza i otrzymuje za to wynagrodzenie. Aby jednak walidator został dopuszczony do tych zadań, musi on wcześniej zablokować posiadane tokeny w smartkontrakcie. Jeśli spróbuje oszustwa lub zbyt często będzie offline – tokeny te, traktowane jako kaucja, przepadną. W ten sposób protokół PoS wymusza pożądane zachowanie.

Rodzaje stakingu kryptowalut

Skoro już wiemy, co to jest staking, zobaczmy jakie są jego odmiany.

Stakowanie jako walidator

Klasyczny model, od którego wszystko się zaczęło. Stakujesz wymaganą liczbę monet (np. minimum 32 ETH w przypadku Ethereum), by wejść na listę kandydatów chcących obsługiwać sieć. Spośród tych uczestników protokół wybiera pewną liczbę walidatorów, którzy będą zatwierdzać poszczególne bloki transakcji. Im więcej monet będziesz stakował, tym większe prawdopodobieństwo, że zostaniesz wybrany.

Stakowanie jako delegujący tokeny

Ilość monet wymaganych do bycia walidatorem w niektórych sieciach bywa wysoka, zaś sam proces wymaga wiedzy technicznej. Aby rozwiązać ten problem, powstał wariant konsensusu PoS: Delegated Proof of Stake. Dzięki niemu posiadacz tokenów może delegować je do walidatora, który podzieli się z nim przychodami z przetwarzania transakcji. Delegujący udziela więc niejako walidatorowi kredytu w zamian za obietnicę udziału w zyskach.

Liquid Staking

W tradycyjnym rozwiązaniu DPoS tokeny, które delegujemy do walidatora, pozostają zablokowane, dopóki nie zakończymy współpracy. Aby rozwiązać te niedogodność wymyślono Liquid Staking. W tym modelu w zamian za wysłane do walidatora monety otrzymujemy tokeny zastępcze. Możemy nimi handlować i wykorzystywać je tak, jak natywne monety protokołu, co rozwiązuje dotychczasowy problem braku płynności.

Pssst! A czy wiesz, że na giełdzie kryptowalut Binance możesz otworzyć konto z dożywotnim 20% rabatem prowizje? :)

Staking tokenów DeFi

Jest to specyficzny rodzaj stakingu, w którym tokeny służą nie tyle zabezpieczeniu działania blockchaina, co powiększeniu puli płynności danego protokołu. To dzięki niemu funkcjonuje np. Aave, gdzie środki użytkowników są źródłem pożyczek dla członków społeczności. W przypadku stakingu DeFi odsetki są wypłacane raczej z opłat, wnoszonych przez drugą stronę smartkontraktu, niż z emisji tokena.

Staking scentralizowany i zdecentralizowany

Staking kryptowalut możemy podzielić także według klucza platform których używamy – CeFi lub DeFi.

Stakowanie na CeFi

Polega na zdeponowaniu monet u zewnętrznego operatora, który ma pełną swobodę zarządzania nimi. Operatorem takim zazwyczaj jest giełda krypto w rodzaju Binance lub platforma finansowa jak Revolut.

Stakowanie na DeFi

Podejście minimalizujące potrzebę zaufania. Walidator nie sprawuje bezpośredniego nadzoru nad Twoimi środkami. Możesz skorzystać z usług partnera (staking pool) z poziomu portfela krypto. Przykład: Lido Finance.

Zalety stakingu

1. Dochód pasywny z kryptowalut. Najważniejszy powód, dla którego użytkownicy decydują się postawić swoje kryptowaluty. Staking umożliwia osiągnięcie zysków, z reguły wyższych, niż na rynku lokat czy obligacji.
2. Łatwość procesu. O ile zdecydujemy się na staking przez platformę CeFi, rzecz jest banalnie prosta. Wystarczy zalogowanie się na konto i kilka kliknięć.
3. Szansa na wzrosty. Dzięki stakingowi możemy wspierać projekty krypto, które nam odpowiadają. Jeśli wierzymy w potencjał konkretnej kryptowaluty, mamy szansę przyczynić się do jej rozwoju, a tym samym wzrostu jej wartości.
4. Zabezpieczenie przed inflacją tokena. Waluty PoS zazwyczaj podlegają podaży, która powoli rozwadnia nasze zasoby. Dochody ze stakingu co najmniej równoważą wpływ tej inflacji.
5. Ograniczenie zmienności. Stakowanie dostarcza stałych zysków bez sprzedaży kryptowaluty. Pomaga to zmniejszyć zmienność naszego portfela krypto i nieco ograniczyć skokowe zmiany jego wyceny.
6. Siła procentu składanego. Ponieważ nagrody za stakowanie są często dodawane automatycznie do pozycji – uzyskamy odsetki składane, zwiększające zyski.

Wady stakingu

1. Nie wszystkie monety można stakować. Nie ma tej możliwości np. w przypadku dominującego na rynku krypto Bitcoina.
2. Wahania rynku. Kursy kryptowalut podlegają znacznym skokom, a ta zmienność wpływa na atrakcyjność zwrotów ze stakingu. Co z tego, że zyskaliśmy 10% więcej monet Ethereum, jeśli w międzyczasie cena ETH spadła o 50%?
3. Możliwy brak elastyczności. Jeśli nie korzystamy z liquid stakingu, możemy być zmuszeni do zablokowania swojej kryptowaluty na określony czas. Może to być zły pomysł, jeśli pilnie potrzebujemy środków lub właśnie rozpoczęła się bessa.
4. Nie ma gwarancji zysku. Nieefektywny walidator może zostać pominięty przy głosowaniu i rozdziale nagród. Cała sieć może też rozwijać się wolniej niż sądziliśmy i staking może być zwyczajnie nieopłacalny.
5. Stakowanie może być kosztowne. Dotyczy to zwłaszcza sieci Ethereum, gdzie koszty gazu mogą wymazać zyski ze stakowania niewielkich kwot.
6. Zagrożenie dla decentralizacji kryptowalut. Świetnie widać to na przykładzie Lido Finance, które wg DefiLlama kontroluje już większość rynku monet ETH objętych płynnym stakingiem

Staking kryptowalut niesie także za sobą specyficzne ryzyka, szczegółowo omówione poniżej.

Ryzyka wiążące się ze stakingiem

1. Możliwość upadku projektu. Staking jest podobny do inwestowania w firmę. Możemy zachować maksymalne środki ostrożności, jeśli jednak projekt upadnie, niewiele przyjdzie nam ze zgromadzonych pracowicie tokenów.
2. Ryzyko platformy CeFi. Jeśli stakujemy przez scentralizowaną platformę, jest ryzyko, że w razie jej upadku nie odzyskamy naszych monet. Historie updaku FTX, Celsius czy Voyager Digital pokazują, że nie jest to tylko teoria.
3. Regulacje. Nawet, jeśli platforma z której korzystamy jest stabilna i godna zaufania, do sprawy może wmieszać się nadzór finansowy. Ostatnio SEC oskarżył Coinbase, że oferując klientom staking, łamie prawo.
4. Ryzyko smartkontraktu. Zawsze jest możliwe, że haker odkryje furtkę w systemie. Protokoły podlegają regularnym audytom, jednak nie zapewnia to bezpieczeństwa w 100%.
5. Slashing. Jeśli nasz walidator podszedł do weryfikacji transakcji niefrasobliwie, może zostać ukarany utratą części tokenów. Ponieważ część z nich sami wpłaciliśmy, poniesiemy proporcjonalne straty (chyba, że wykupiliśmy ubezpieczenie).
6. Ryzyko płynności. Jeśli stakujemy tokeny niewielkich projektów, płynność jest czynnikiem krytycznym. Możliwe, że tysięcy zgromadzonych tokenów nie będziemy mieli komu sprzedać, by z zyskiem wyjść do stablecoinów lub BTC.
7. Hiperinflacja. Jeśli smartkontrakt nie ma limitu maksymalnej podaży, w krytycznej sytuacji rynek mogą zalać miliardy nowych tokenów, tak jak stało się to w przypadku projektu Terra Luna.

Które kryptowaluty możemy stakować?

Istnieje cały szereg kryptowalut, które spełniają podstawowe warunki bezpieczeństwa (jak choćby wystarczający TVL), by warto było rozważać ich stakowanie. Do największych należą:

Nieco inaczej wygląda taka tabelka, jeśli skupimy się na wysokości realnie otrzymywanych odsetek (po uwzględnieniu inflacji), mniejsze znaczenie przykładając do wielkości protokołu:

Wybór odpowiedniej waluty do stakowania znacznie ułatwi zapoznanie się z danymi portalu StakingRewards.

Od czego zależy wysokość odsetek?

Jest ona uzależniona od wielu różnych czynników:

• różne projekty oferują różny zwrot, najczęściej powiązany z inflacją kryptotokena,
• duże, stabilne protokoły oferują niższe zwroty, wysokie na ogół są domeną pretendentów,
• staking zdecentralizowany z reguły zapewni lepsze zwroty, niż ten przez platformy CeFi,
• różni walidatorzy mają różne zapotrzebowanie na tokeny, co wpływa na wysokość oferowanego zysku.

Jak rozpocząć stakowanie? Poradnik krok po kroku

Proces stakowania różni się w zależności od tego, czy wykorzystujemy CeFi czy DeFi, rozpatrzymy więc te ścieżki osobno. Użyjemy już posiadanych/kupionych ETH, wykorzystując liquid staking, najpierw za pośrednictwem Binance, a potem używając platformy Lido Finance.

Stakowanie na CeFi (Binance)

1. Rejestrujemy się i następnie logujemy do swojego konta na giełdzie.
2. Jeżeli jeszcze nie posiadamy, kupujemy Ethereum na giełdzie.
3. Klikamy zakładkę Zarabiaj (Binance Earn) i wybieramy ETH 2.0.
4. Klikamy przycisk Stake Now.
5. Określamy ilość stakowanych ETH.
6. Akceptujemy warunki usługi i klikamy Potwierdź.

I już! Nasze ETH zaczyna pracować, zaś my sami otrzymujemy monetę o nazwie bETH, będącą tokenizowaną wersją ETH. Wystarczy trzymać ją w portfelu Binance, by codziennie otrzymywać nagrody; można jej także użyć na DeFi.

Stakowanie na DeFi (Lido Finance)

1. Wchodzimy na stronę protokołu.
2. Podłączamy swój portfel, np. Metamask.
3. Określamy, jaką ilość ETH chcemy stakować.
4. Potwierdzamy transakcję w swoim portfelu.

Gotowe! Podobnie jak w przypadku Binance, w zamian za postawione monety otrzymujemy reprezentujący je token o nazwie stETH, którego możemy używać jak zwykłego ETH, np. jako zabezpieczenia na platformach pożyczkowych.

Najlepsze giełdy i platformy DeFi do stakingu kryptowalut

W związku z działaniami SEC i innych regulatorów sytuacja zmienia się dynamicznie i giełdy, które dziś są na topie, za rok mogą wypaść z interesu.

Z tym zastrzeżeniem lista najlepszych giełd umożliwiających staking w połowie 2023 r. wygląda następująco:

1. Binance. Największa giełda krypto pod względem dziennego wolumenu pozwala także na stakowanie wielu monet przy minimalnych opłatach. Można wybrać preferowaną długość stakingu, zaś oprocentowanie sięga nawet 20% (CVX). Sprawdź koniecznie nasz artykuł opisujący wszystkie możliwości zarobku na Binance Earn.
2. OKX. Użytkownicy mogą obstawiać popularne monety, jak ETH, ATOM, USDT czy SUI. Momentami oprocentowanie może sięgnąć nawet 65%, jak w przypadku monety Tezos.
3. KuCoin. Oferuje wiele programów inwestycyjnych, mniej lub bardziej powiązanych ze stakingiem. Obecne jest oczywiście ETH, oprócz tego również USDT, ONE, ZIL czy ATOM. Oprocentowanie różne, choć promocyjne 100% rocznie na USDT dla nowych użytkowników zdecydowanie przyciąga uwagę (hint – oferta tylko na 7 dni).

Również platformy DeFi mają się czym pochwalić. Tu sytuacja wygląda następująco:

1. Dla stakingu największej monety PoS, ETH, wyborem domyślnym jest LIDO Finance. Jeśli jednak nie chcemy umacniać jego quasi monopolistycznej pozycji, możemy wybrać np. Rocket Pool. Rentowność to 6-8% rocznie.
2. Jeśli interesuje nas samodzielny staking na DeFi, powinniśmy zainteresować się ofertą Uniswap, 1Inch czy Compound. Odsetki są bardzo różne, od kilku % nawet do 25%, z pewnością znajdziemy więc coś dla siebie.
3. Jeśli nie chcemy sami szukać najlepszych okazji, użyjmy agregatorów jak Yearn.Finance czy Beefy. Dochodzi dodatkowa warstwa ryzyka, za to mamy pewność, że nasze środki stale inwestowane są w optymalny sposób, zaś roczny zwrot może sięgnąć nawet 30%.

Na pytanie: co to jest staking, niektórzy odpowiadają: taka lokata na rynku krypto. To nieprawda. Staking kryptowalut wymaga większej wiedzy i jest ciut mniej bezpieczny, przynosi za to zdecydowanie większe zyski. Jeśli zaś to bezpieczeństwo jest dla Ciebie najważniejsze – pomyśl o ubezpieczeniu krypto, które przyda się w razie kłopotów.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Inwestowanie jest ryzykowne. Inwestuj odpowiedzialnie.

Powiązane wpisy:

Staking DeFi na Binance – czym jest i jak działa? Staking Ethereum na Binance – czy warto? Czym jest scalping kryptowalut? Na czym polega? Na czym polega kopanie kryptowalut? Jak zacząć kopać? Na czym polega spalanie tokenów (kryptowalut)? Arbitraż kryptowalut – na czym polega? Jak zarabiać? Na czym polega decentralizacja kryptowalut? Czym jest i na czym polega Wash Trading? Czym jest atak Sybil? Na czym polega? Czym jest Pump and Dump? Na czym polega?