Od razu rozwiejmy wątpliwości – tak, kryptowaluty są legalne w Polsce. Nie oznacza to jednak jeszcze, że możemy wykonywać dowolne transakcje, nie przejmując się niczym poza ich wynikiem finansowym. Krypto staje się częścią codziennego życia i tak jak ono zaczyna podlegać regulacjom.
Status prawny kryptowalut
Temat, czy kryptowaluty są legalne w Polsce trzeba zacząć od tego, czym z punktu widzenia prawa w ogóle one są. Ich definicja została określona w ustawie z 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy (AML/CFT).
Zgodnie z nią, określenie kryptowaluty zawiera się w szerszym pojęciu waluty wirtualnej. Walutą wirtualną jest natomiast cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest prawnym środkiem płatniczym, pieniądzem elektronicznym czy instrumentem finansowym. Jest natomiast wymienialne na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany.
Kryptowaluty nie są więc pieniądzem w rozumieniu prawa. Nie są emitowane ani gwarantowane przez żaden bank centralny na świecie. Są one używane jako odpowiednik pieniądza, jeśli dwie strony transakcji tak między sobą uzgodnią.
Kryptowaluty są też zaliczane do majątku na podobnych zasadach, jak środki zdeponowane na rachunkach.
Polskie regulacje dotyczące kryptowalut
W Polsce obrót kryptowalutami reguluje wspomniana ustawa AML/CFT, odniesienia znajdziemy także w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) oraz ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT).
W bardziej przystępnej formie informacje o prawnym statusie krypto możemy znaleźć na rządowym portalu UwazajNaKryptowaluty. Narodowy Bank Polski i Komisja Nadzoru Finansowego informują tam, że kryptowaluty:
- nie są pieniądzem, tj. nie są prawnym środkiem płatniczym,
- nie są emitowane ani gwarantowane przez bank centralny,
- nie są walutą ani pieniądzem elektronicznym,
- nie mogą być wykorzystane do spłaty zobowiązań podatkowych,
- nie spełniają kryterium powszechnej akceptowalności w obrocie.
Generalnie, mimo że legalność kryptowalut nie jest podważana, zarówno NBP jak i KNF ostrzegają użytkowników przed ryzykiem związanym z obrotem nimi. Prezentowane filmy sugerują zaś, że jest to nieco podejrzany biznes.
W roku 2024 znacznie przyspieszyły prace, zmierzające do objęcia polskiego rynku krypto nadzorem KNF.
Przepisy europejskie – MICA
Polskie przepisy są odbiciem szerszego trendu, który w UE zmaterializował się w postaci rozporządzenia MICA (Markets in Crypto Assets). Wchodzi ono w życie w dwóch partiach: wcześniejsza od 30 czerwca 2024, późniejsza od 30 grudnia 2024 r. MICA ma na celu zapewnienie kompleksowej regulacji kryptowalut w całej Unii Europejskiej.
Najważniejsze zmiany to:
- Zezwolenia dla projektów krypto. Po wprowadzeniu MICA dostawcy usług kryptograficznych będą musieli uzyskać zezwolenie na działalność w UE.
- Uregulowanie stablecoinów. Mają one utrzymywać rezerwy w odpowiedniej wysokości i spełniać wysokie standardy zarządzania. Ograniczony zostanie handel stablami spoza UE, aby zapobiec osłabieniu euro.
- Nadzór i kontrola. MICA ma zapobiegać manipulacji i nadużyciom. Nakazuje pełną przejrzystość transakcji i operacji kryptowalutowych, umożliwiające ich śledzenie.
MICA wyznacza nowy standard regulacji kryptowalut. Z jednej strony może to zwiększyć zaufanie wśród inwestorów. Z drugiej – wprowadzenie tych przepisów może utrudnić rozwój rynku krypto w Europie.
MICA nie obejmuje wszystkich aspektów świata krypto, jak staking czy pożyczki na DeFi. Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) ma jednak przedstawić dodatkowe propozycje przepisów w tej dziedzinie.
Legalność inwestowania w kryptowaluty w Polsce
Zatem – inwestowanie w krypto jest w Polsce całkowicie legalne, choć instytucje w rodzaju NBP czy KNF raczej do tego zniechęcają. Bierze się to głównie z obaw o podważenie pozycji waluty fiat, choć trzeba przyznać, że sporą rolę odgrywa także obawa o finanse Polaków.
Kryptowaluty są relatywnie nowym wynalazkiem i wśród ludzi z nimi nieobeznanych mogą poczynić znaczne szkody. Każdy trader popełnił masę błędów, kosztujących go żywą gotówkę. Cóż dopiero, jeśli za krypto wezmą się ludzie przyzwyczajeni do lokat bankowych i kredytu 0%…
Inwestycje w kryptowaluty a podatki
Użytkownicy obracający kryptowalutami powinni wykazać to w swoim zeznaniu podatkowym na formularzu PIT-38. Warunkiem nie jest uzyskanie zysku, obowiązek ciąży bowiem również na podatnikach, którzy tylko nabywali kryptowaluty.
Mimo konieczności złożenia deklaracji, wymiana jednej kryptowaluty na inną nie stwarza obowiązku podatkowego. Powstaje on dopiero wtedy, gdy podatnik wymieni kryptowaluty na prawny środek płatniczy, np. PLN czy USD. Podobnie dzieje się w przypadku zapłaty walutami wirtualnymi za towary lub usługi.
Podatek od przychodów związanych z kryptowalutami wynosi 19%.
Ryzyko inwestycji w kryptowaluty
Krypto są jednym z nielicznych aktywów, wciąż oferujących atrakcyjne zwroty tym, którzy nie dysponują ogromnym kapitałem. Nie zmienia to sytuacji, że obracanie nimi generuje rozmaitego rodzaju ryzyka.
- Zmienność ceny – cena monety może jutro wzrosnąć o 500%, a za parę dni spaść do 5%.
- Oszustwa – Exit Scam, fałszywe tokeny, oszustwa NFT – jest wiele metod na stratę pieniędzy.
- Kradzież – jeśli utracisz swój klucz prywatny, złodziej bez problemu przejmie Twoje środki.
- Brak obsługi klienta – w krypto nie ma infolinii, na której możesz zgłosić problem albo zablokować konto.
- Klęska obfitości – są tysiące monet i tokenów, trudno wybrać te naprawdę solidne.
- Ryzyko kontrahenta – każda giełda i instytucja krypto może upaść, tak jak FTX czy Celsius.
- Trudna obsługa – próg wejścia w kryptowaluty jest stosunkowo wysoki, a ryzyko błędu spore.
- Ryzyko programistyczne – krypto opiera się o dApps i smartkontrakty, a te mogą zawierać błędy.
- Nieodwracalność – inaczej niż przy płatności kartą, transakcja nie może zostać cofnięta.
- Jawność – informacje o Twoich transakcjach będą publicznie widoczne.
Krypto jako część polskiego sektora finansowego
Rynek krypto w Polsce pozostaje pewną niewiadomą i wyzwaniem dla instytucji, nadzoru i inwestorów. Jego znaczenie stale jednak rośnie, co powoduje, że firmy i instytucje wchodzą na niego mimo wątpliwości prawnych.
Ponieważ inwestycje w kryptowaluty są legalne w Polsce, nasz kraj przyciąga sporo przedsiębiorstw z tej branży. W roku 2023 zajęliśmy wręcz pierwsze miejsce w Europie! Niestety wejście w życie MICA oraz regulacja na poziomie krajowym mogą łatwo zniweczyć ten trend.
Duże polskie banki z zasady nie oferują kryptowalut, czasem nawet wymagają zaś podpisania zobowiązania, że nasze konto nie będzie zaangażowane w handel nimi. Pewnym wyjątkiem jest Raiffeisen Bank, który zamierza umożliwić kupowanie krypto klientom detalicznym.
Dzięki temu, że tradycyjne banki nie nadążają z ofertą, szybko rozwijają się giełdy krypto oraz brokerzy, oferujący wygodną ekspozycję na ten rynek.
Jeśli chodzi o indywidualne inwestycje, ciekawe badanie przeprowadziło w 2023 roku PwC Polska. Wskazuje ono, że mimo załamania rynku w roku 2022, wśród inwestorów utrzymuje się pozytywny sentyment. Kryptowaluty stanowią średnio od 5% do 10% majątku badanych inwestorów detalicznych. Z drugiej strony, popularne wśród nich są właściwie tylko największe kryptowaluty, jak Bitcoin czy Ethereum.
Również Polskie Towarzystwo Ekonomiczne przeprowadziło interesujące badanie popularności kryptowalut w Polsce. O ile 95% Polaków słyszało o ich istnieniu, to mediana kwoty inwestycji to zaledwie 1000 zł. Co ciekawe, opinia faktycznie posiadających krypto jest znacznie lepsza niż tych, którzy znają je tylko ze słyszenia.
Przyszłość kryptowalut w Polsce
Bądźmy szczerzy – przyszłość rynku krypto nie zależy od Polski. Polityka naszego kraju jest jedynie odbiciem ruchów największych graczy, jak USA, Unia Europejska czy światowe korporacje. Przyszłość kryptowalut w Polsce zależy więc od decyzji podejmowanych w Waszyngtonie czy Brukseli.
Poza samą polityką, na rozwój krypto w naszym kraju będzie miało wpływ kilka głównych kwestii:
- Regulacje prawne – wspomniane już MICA czy rozporządzenia KNF, zmierzające do poddania tego rynku ścisłej kontroli.
- Rosnąca rola instytucji – wielkie banki i fundusze zauważyły już potencjał blockchain oraz krypto i zaczynają wchodzić w ten segment.
- Powszechna edukacja – jeśli krypto ma trafić pod strzechy, konieczny jest rozwój świadomości na jego temat.
- Infrastruktura płatnicza – wzrost liczby punktów akceptujących kryptowaluty jest kluczowy dla zwiększenia ich użyteczności.
W wariancie optymistycznym przepisy nie będą zbyt rygorystyczne, a rosnące zainteresowanie instytucji i społeczeństwa przyspieszy proces adopcji krypto. Możliwy jest jednak także silny nacisk zewnętrznych aktorów, zwłaszcza Unii, wymagającej ścisłej kontroli, co mocno zahamuje rozwój tej branży.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy kryptowaluty są legalne w Polsce?
Tak, ich kupno ani posiadanie nie wymaga żadnych zezwoleń, przynajmniej dopóki nie zajmujemy się obrotem krypto zawodowo.
Kto może emitować własną kryptowalutę?
Każdy. Zanim jednak zaczniesz szeroko promować własny token, upewni się że nie łamiesz obowiązujących w Polsce i Unii przepisów.
Czy od sprzedaży krypto trzeba płacić podatki?
Jeśli chcesz pozostać w zgodzie z prawem, to tak. Póki co US nie zbiera informacji o transakcjach krypto, może to jednak stać się rzeczywistością za kilka lat.
Powiązane wpisy:
Banki inwestycyjne w Polsce i na świecie 
Znajdź reklamy Binance w Polsce i wygraj nagrody! 
XTB wprowadza w Polsce kartę wielowalutową 
Największa konferencja inwestycyjna w Polsce – dołącz do WallStreet 29! 
Czy warto inwestować w Bitcoin i inne kryptowaluty? 
Binance czy Revolut | Gdzie kupić kryptowaluty? 
Jak kupić kryptowaluty na Binance? Jak zacząć? Poradnik 
Kryptowaluty a inflacja – Wszystko, co trzeba wiedzieć 
Opcje na kryptowaluty. Jak mądrze z nich korzystać? 
Kryptowaluty AI: Top 20 na rok 2025. Szeroki przegląd rynku
