Blockchain jako usługa (BaaS) pozwala na korzystanie z rozwiązań opartych na łańcuchu bloków tak samo łatwo, jak z dowolnej aplikacji w chmurze. Może stać się to przełomem w jego adopcji, ma jednak tak zalety, jak i pewne wady.
Blockchain jako usługa (BaaS) – o co chodzi?
Choć brzmi to jak truizm, wielu wciąż zapomina, że blockchain to nie tylko kryptowaluty. Niezależnie od setek nowych monet czy szału memecoinów, ta koncepcja ma wiele zastosowań także poza tym segmentem. Rozwija się szybko, jest szeroko wykorzystywana i przynosi wiele korzyści przedsiębiorstwom.
Mimo zalet, wdrożenie blockchain pociąga za sobą sporo problemów. Jest on skomplikowany technologicznie. Na rynku nie ma wystarczającej liczby specjalistów. Rzadko jest kompatybilny z wcześniejszymi rozwiązaniami. Samodzielny rozwój nowej infrastruktury często przewyższa możliwości mniejszych przedsiębiorstw.
Pojawienie się modelu Blockchain as a Service było więc tylko kwestią czasu. Droga została wcześniej przetarta dzięki istnieniu systemów SaaS (oprogramowanie jako usługa). Zamiast za ogromne kwoty kupować wciąż nowe pakiety oprogramowania, firmy wolą uzyskać dostęp do wciąż aktualizowanej aplikacji w ramach płatnej subskrypcji. BaaS idzie tą samą drogą.
Blockchain jako usługa (BaaS) to technologia, która umożliwia korzystanie z gotowych rozwiązań blockchain. Kwestia funkcjonalności, bezpieczeństwa czy aktualizacji spada w tym modelu na dostawcę usług chmurowych.
Decydując się na rozwiązanie Blockchain as a Service, otrzymujemy gotową infrastrukturę, hostowaną przez naszego dostawcę BaaS. Wynajmujemy gotowe rozwiązania, płacąc za konfigurację i utrzymanie węzłów. A gdy mamy już infrastrukturę, możemy swobodnie budować własne sieci blockchain, integrować je z innymi usługami i skalować w razie potrzeby.
Jak działa blockchain jako usługa
Podobnie jak serwis hostujący strony WWW, dostawca BaaS zapewnia wstępnie skonfigurowaną infrastrukturę. Wdraża żądane aplikacje, zarządza zapleczem, przydziela zasoby. Dba również o ciągłe utrzymywanie sprawności sieci, jej aktualizowanie i ochronę przed atakami hakerów. Zapewnia wystarczającą przepustowość oraz pojemność pamięci masowej.
Dostawca BaaS może skonfigurować sieć na różnych platformach blockchain, takich jak Ethereum, Hyperledger Fabric, Corda, czy BlockApps. Klient płaci za utworzenie i utrzymanie węzłów, dostawca zapewnia obsługę backendu, subkonta użytkowników czy ustawienia praw dostępu. Zajmuje się też połączeniem blockchain z resztą systemów przedsiębiorstwa. Klienci mogą skoncentrować się na swojej podstawowej działalności, zamiast na problemach związanych z infrastrukturą i wydajnością.
Mniej zaawansowani użytkownicy uważają niekiedy, że BaaS jest tym samym, co Cloud Computing (przetwarzanie w chmurze), nie należy jednak mylić ich ze sobą. Cloud Computing umożliwia przechowywanie oraz przetwarzanie danych oraz uzyskiwanie do nich dostępu przez Internet. Usługi te jednak w najmniejszym stopniu nie muszą być powiązane z blockchain. BaaS możemy traktować jako pewny specyficzny wariant CC, jednak zdecydowanie nie jest on z nim tożsamy.
Ostatnie prognozy przewidują, że globalny rynek BaaS do końca roku 2031 r. osiągnie przychody w wysokości 11,5 mld dolarów.
Na kompleksową ofertę BaaS składa się wiele elementów, poniższa lista z założenia będzie więc niepełna:
- przetwarzanie danych (moc obliczeniowa, przestrzeń dyskowa, wyrocznie, IoT),
- obsługa węzłów (komunikacja wewnątrz blockchaina i off-chain),
- obsługa API (interfejsy wymiany danych),
- język i środowisko do tworzenia smartkontraktów oraz ich testowania,
- portfele, służące do obsługi tokenów oraz uwierzytelniania użytkowników,
- eksploratory blockchain, pozwalające na śledzenie danych w łańcuchu.
Zalety Blockchain as a Service
Niezależnie od zalet samej technologii blockchain (bezpieczeństwo, przejrzystość, automatyzacja, brak potrzeby zaufania), sam model BaaS ma liczne plusy:
- szybkie i łatwe wdrożenie, bez konieczności czasochłonnej budowy wszystkiego od nowa,
- niższy koszt, w porównaniu do budowy własnej infrastruktury,
- wysoka niezawodność, wynikająca ze stosowania sprawdzonych rozwiązań,
- duża skalowalność, za którą odpowiada dostawca,
- interoperacyjność i kompatybilność z popularnymi systemami,
- optymalizacja oparta na korzystaniu z setek gotowych modułów.
Wady BaaS
Niestety, Blockchain-as-a-Service ma także swoje wady. Do najpoważniejszych zależą:
- brak decentralizacji. Blockchain miał ją zapewnić, Baas przenosi nas z powrotem do świata Amazona i IBM,
- utrata kontroli. Pochodna pierwszej cechy – to inni odpowiadają za nasze dane, nie my sami,
- kwestia prywatności. Jeśli posługujemy się wrażliwymi danymi, blockchain pod własną kontrolą zawsze będzie pewniejszy,
- dodatkowe koszty. Cenniki często zawierają limity pojemności czy transferu, wymagające dopłaty ponad główną kwotę.
Jakie branże korzystają z BaaS?
BaaS najczęściej wykorzystywany jest w takich branżach, jak:
- Zarządzanie łańcuchem dostaw. BaaS zapewnia przejrzyste i niemożliwe do sfałszowania śledzenie produktów i zagwarantowanie ich oryginalnego pochodzenia.
- Branża finansowa. Blockchain zapewnia przejrzystość i niezmienność, połączoną z możliwością błyskawicznego przesyłania środków (choćby projekt Quant).
- Opieka zdrowotna. Tutaj BaaS może pomóc w magazynowaniu danych medycznych z zachowaniem pełnej poufności, jednocześnie czyniąc je łatwo dostępnymi dla upoważnionych.
- Obrót prawny. Użycie smartkontraktów pozwala na automatyzację obsługi roszczeń ubezpieczeniowych czy wykonania umów, bez potrzeby nadzoru organów centralnych.
- Administracja rządowa. BaaS jest idealnym rozwiązaniem, jeśli chcemy wprowadzić bezpieczny i uczciwy sposób głosowania, sposób potwierdzania tożsamości czy udowodnienia własności nieruchomości.
BaaS sprawdza się także w armii. US Navy przyznało firmie Consensus Networks kontrakt na stworzenie HealthNet. Jest to oparte na blockchainie narzędzie logistyczne, wykorzystujące technologię rozwijaną przez IoTeX.
Blockchain jako usługa – popularne platformy
Jeśli decydujemy się na użycie rozwiązań BaaS, możemy skorzystać z oferty gigantów IT, jak:
- Amazon Managed Blockchain może służyć do tworzenia aplikacji Web3 zarówno w publicznych, jak i prywatnych łańcuchach bloków. AMB Query pozwala na korzystanie z przyjaznych interfejsów API i daje dostęp do danych z wielu łańcuchów. BaaS obsługuje sieci Ethereum, Hyperledger, Corda, Kadena i wiele innych, zaś blockchain można zintegrować z innymi usługami AWS.
- R3 Corda to korporacyjna platforma blockchain do tworzenia aplikacji, przeznaczona dla branż podlegających ścisłym regulacjom (bankowość, rynki kapitałowe, ubezpieczenia itd). Pozwala to na przeprowadzanie transakcji przy zachowaniu prywatności, a jednocześnie zgodnie w przepisami prawa. Skupia się na zarządzaniu zasobami cyfrowymi, weryfikacji tożsamości i ochronie dokumentów. Zapewnia możliwość udostępniania węzłów w jednym kliknięciem.
- IBM Blockchain jest oferowany w ramach usług chmury IBM, oparta na Hyperledger Fabric. Korporacyjny standard, zapewniający całodobowe wsparcie, częste aktualizacje, oraz obsługę wielu środowisk, zarówno lokalnych jak i w chmurze. Warto pamiętać, że IBM jest założycielem i głównym członkiem platformy Hyperledger, jednej z najważniejszych na tym rynku.
- Oracle Blockchain Platform Cloud, również oparta o Hyperledger, pozwala na utrzymywanie bezpiecznej DLT (rozproszonej księgi głównej). Umożliwia błyskawiczne tworzenie sieci blockchain i nadawanie uprawnień oraz automatyczne generowanie smartkontraktów (App Builder). Daje możliwość tokenizacji opartą na Token Taxonomy Framework oraz standardach tokenów wymiennych ERC-20 i niewymiennych ERC-721.
- Microsoft: platforma Azure Blockchain Service wystartowała już w 2015 r., jednak możliwość korzystania z niej została wyłączona w roku 2021. Obecnie MS przekierowuje swoich klientów zainteresowanych blockchainem na platformę firmy Consensys.
Jak widać z powyższej listy, BaaS jest najczęściej oferowany przez duże, scentralizowane firmy. Dzieje się tak z powodu konieczności posiadania bardzo rozbudowanej struktury, by zapewnić usługi na wymaganym przez korporacje poziomie.
Projekty zdecentralizowane również istnieją, lecz oferują raczej częściowe niż kompleksowe rozwiązania, takie jak:
- przechowywanie danych – Filecoin, Arweave,
- obsługa węzłów – Infura, Pocket Network,
- API Web3 – The Graph, Moralis,
- wyrocznie – Chainlink, Band,
- IoT – IoTeX, Iota itd.
Projekty te wciąż rozszerzają swoją działalność, na razie jednak nie są w stanie konkurować z platformami zarządzanymi centralnie. Pewnym wyjątkiem jest Alchemy, obsługująca miliony użytkowników i prawie każdy kraj na świecie.
Oferta platform zdecentralizowanych wprawdzie jest skromniejsza niż wielkich korporacji, kosztuje jednak zdecydowanie mniej, często tylko 10-20% ceny żądanej przez gigantów.
Jak wybrać platformę BaaS
Zanim ją wybierzemy, musimy określić wymagane kryteria. Mogą to być:
- szybkie oraz bezproblemowe wdrożenie i konfiguracja,
- obsługa wybranego blockchaina, a najlepiej wielu różnych,
- integracja smartkontraktów z istniejącymi aplikacjami,
- łatwe zarządzanie tożsamością w sieci,
- duża szybkość i możliwość skalowania.
Oczywiście, te wszystkie opcje muszą być dostępne w cenie, na którą możemy sobie pozwolić.
Choć blockchain jako usługa (BaaS) sytuuje się daleko od rynku kryptowalut i inwestycji, zdecydowanie warto zapoznać się z tym pojęciem. Poważne instytucje szybko adaptują rozwiązania blockchain, a specjaliści od BaaS jeszcze długo nie będą martwić się brakiem dobrze płatnych ofert pracy.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Gdzie wykorzystuje się blockchain?
Obok rynku kryptowalut, blockchain jest coraz częściej wykorzystywany w biznesie. Przykładem jest śledzenie łańcuchów dostaw czy rynek finansowy.
Jakie rozwiązanie BaaS wybrać?
Zależy to od potrzeb firmy. Zdecentralizowane rozwiązania Web3 są skromniejsze, za to wyraźnie tańsze od oferty dużych firm w rodzaju Amazon, Microsoft czy SAP.
Czy BaaS ma przyszłość?
Zdecydowanie tak. Blockchain nie zastępuje oferty SaaS ani Cloud Computing, jednak powoli staje się ich coraz ważniejszą składową.
Inwestowanie jest ryzykowne. Inwestuj odpowiedzialnie.